Maria Kirkor
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | uczestniczka powstania styczniowego |
| Odznaczenia | |
 | |
Maria Celina Celestyna z Boczkowskich primo voto Korewina (Korejwa, Korewo) secundo voto Kirkor (Kirkorowa)[1] (ur. 1840, zm. 6 marca 1931 w Warszawie[2]) – uczestniczka powstania styczniowego[3][4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat jako druga córka lekarza medycyny Józefa Boczkowskiego i jego żony Michaliny Pereświat-Sołtan, którzy byli właścicielami majątków nad jeziorem Narocz. Miała liczne rodzeństwo. W 1856 wydano ją za mąż za ziemianina, rosyjskiego oficera Antoniego Korewę, z którym rozstała się około roku 1860. Po separacji unieważniono małżeństwo z powodu przymusu, jakiego Maria Boczkowska doświadczyła ze strony rodziny. Kościół nakazał kobiecie kilkumiesięczny pobyt w klasztorze. W 1866 wyszła za mąż za Adama Honorego Kirkora[5].
Prawdopodobnie Maria uczyła się w domu. Miała szerokie zainteresowania społeczne, historyczne i naukowe. Publikowała w „Kurierze Wileńskim” pod pseudonimem Galwia, który zaczerpnęła od jeziora Galwe na Litwie. Pisała m.in. o kontraście między zabawami karnawałowymi a nędzą ubogich, alkoholizmie, moralnym wychowaniu włościan[5].
Przebywała w Petersburgu z przerwami od 1867 do lat 80. XIX wieku. Brała udział w życiu towarzyskim i kulturalnym miasta. Należała do koła dam. Prowadziła salon, w którym przyjmowała Polaków i Polki przebywających w Rosji[5].
W 1881, po śmierci młodszej siostry Zofii, została wyznaczona na opiekunkę jej dzieci: Heleny, Michała i Dymitra. Wróciła do Wilna, a potem wyjechała do Warszawy. W 1894 Kirkorowa została, wraz z siostrzeńcami, aresztowana za działalność niepodległościową i zesłana na Syberię. Przebywała w Samarze. Po jakimś czasie wróciła do kraju. Przebywając w Wilnie, Petersburgu, Warszawie, Londynie i we Francji, gromadziła ryciny i rysunki, tworząc pamiątkowe albumy[5].
W 1908 mieszkała w Nowym Sączu[6].
W spisach weteranek i weteranów powstania styczniowego była określana jako Celina Kirkorowa[7]. W 1930 została odznaczona Krzyżem Niepodległości. Znalazła się w grupie weteranów Powstania Narodowego 1863 r., a wyróżnienie przyznano za pracę w dziele odzyskania Niepodległości[4].
Pochowano ją na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bibliografia Estreichera | Bibliografia XIX wieku [online], www.estreicher.uj.edu.pl [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b Maria Celina Celestyna Boczkowska [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-19].
- ↑ Jolanta Załęczny, Weteranki Powstania Styczniowego wobec rzeczywistości odradzającej się Rzeczypospolitej, „Niepodległość i Pamięć”, 21 (3–4 (47–48)), 2014, s. 49–64.
- ↑ a b Zarządzenia władz naczelnych, „Monitor Polski” (260), prawo.pl, 1930 [dostęp 2022-03-04].
- ↑ a b c d Ewa Milicer, Wileńskie albumy kolekcjonerskie Marii Celestyny Boczkowskiej jako przykład zainteresowania grafiką i rysunkiem w 2. połowie XIX wieku, [w:] Tadeusz Skoczek (red.), Dziedzictwo i pamięć Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej. II Muzealne Spotkania z Kresami, Warszawa 2017, s. 17–31, ISBN 978-83-62235-47-6, OCLC 1032262563 [dostęp 2023-03-19].
- ↑ Barbara Koc, Z młodopolskich norwidianów, „Studia Norwidiana”, 19, 2001, s. 107–109, ISSN 2544-4433 [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- ↑ S. Kirkor, Od Heleny do Marii, „Wiadomości” (1440), Londyn 1973, s. 3.