Maria Irena Mileska
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 19 września 1988 |
| Miejsce spoczynku | cmentarz Rakowicki w Krakowie |
| Zawód, zajęcie | geografka, działaczka turystyczna, porucznik AK |
| Narodowość | polska |
| Tytuł naukowy | Doktor geografii |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | Wydział Geografii Uniwersytetu Warszawskiego |
| Rodzice | Stanisław, Maria z d. Ryś |
| Małżeństwo | Witold Mileski (zagin. 1940) |
| Odznaczenia | |
   | |
Maria Irena Mileska (nazwisko panieńskie Książek) pseudonim Jaga (ur. 17 listopada 1908[1] w Krakowie, zm. 19 września 1988 tamże) – porucznik AK, harcmistrzyni, doktor geografii, działaczka turystyczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1932 ukończyła studia w zakresie geografii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed II wojną harcerka, komendantka krakowskiej chorągwi ZHP. Ponadto członkini Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
W czasie II wojny kontynuowała swoją działalność w podziemnym harcerstwie i w Wojskowej Służbie Kobiet. Od 1943 referentka łączności WSK Okręg Warszawa. Uczestniczka Powstania warszawskiego. W momencie kapitulacji powstania nadano jej stopień porucznika tj. odpowiednik komendantki WSK. Jeszcze przed wymarszem do niewoli została mianowana przez dowództwo AK komendantką kobiet - jeńców. Jeniec wojenny obozów Stalag XI B Fallingbostel i Stalag VI C Oberlangen. Początkowo pełniła funkcję komendantki nieformalnie, później za akceptacją niemieckiego komendanta obozu[1].
Zajmowała się, między innymi, ochroną przyrody w Tatrach. Pracowała w urzędach. Równocześnie będąc asystentką-wolontariuszką Stanisława Leszczyckiego uczestniczyła w organizowaniu Zakładu Antropogeografii Uniwersytetu Warszawskiego. Praca polegała na kierowaniu pracą przy odgruzowywaniu i odbudowie pałacu Czetwertyńskich-Uruskich, a następnie przygotowywaniu do zajęć dydaktycznych. Od jesieni 1948 podjęła zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Antropogeografii, przekształconym następnie w Katedrę Geografii Ekonomiczno-Społecznej a wreszcie w Katedrę Geografii Ekonomicznej Polski, gdzie pełniła kolejno funkcje st. asystentki, adiunktki i starszej wykładowczyni. Działała w Polskim Towarzystwie Geograficznym; z jej inicjatywy zaczął ukazywać się ponownie magazyn geograficzny "Poznaj świat", z redakcją którego podjęła wieloletnią współpracę. Podjęła również pracę w Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK, a następnie przewodniczyła tej komisji przez trzy kadencje. 18 czerwca 1962 otrzymała tytuł doktora nauk przyrodniczych nadany uchwałą Rady Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego. W 1973 przeszła na emeryturę[1].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Walecznych (IX 1944)
- Złota Honorowa Odznaka PTTK (1962)
- Medal im. A. Janowskiego (1966)
- Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego (1964)
- Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1973)
- Zasłużony Działacz Turystyki (1964)
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Regiony turystyczne Polski, Warszawa 1963
- Materiały do historii krakowskiego harcerstwa żeńskiego w latach 1911-1939, Kraków 2003
Współautorstwo
- Harcerki 1939 – 1945
- Słownik geografii turystycznej Polski, Warszawa 1956 – 1959, tomy I – III
- Słownik geograficzno – krajoznawczy Polski, razem z Zofią Aleksandrowicz, Warszawa 1983
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka encyklopedia tatrzańska, Zofia Radwańska-Paryska i Witold H. Paryski, Wydawnictwo Górskie, 2004 ISBN 83-7104-009-1.
- W Alejach spacerują tygrysy. Sierpień – wrzesień 1944, Elżbieta Ostrowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, wydanie drugie.