Marek Zieliński (dyplomata)
.jpg) Marek Zieliński (2019) | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 kwietnia 1950 |
|---|---|
| Rodzaj działalności | publicysta, krytyk literacki, działacz opozycyjny, dyplomata |
| Dyrektor Instytutu Polskiego w Moskwie | |
| Okres urzędowania | od 2002 |
| Następca | |
| Konsul Generalny RP w Irkucku | |
| Okres urzędowania | od listopada 2011 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
    | |
Marek Wojciech Zieliński[1] (ur. 10 kwietnia 1950 w Lutoborzu k. Włocławka) – polski publicysta, krytyk literacki, dyplomata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodzi z rodziny nauczycielskiej. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, broniąc w 1972 magisterium w zakresie teatrologii pod kierunkiem Tadeusza Sieverta. Studiował podyplomowo w pracowni reportażu Krzysztofa Kąkolewskiego Instytutu Dziennikarstwa UW (1972–1974). Doktorant w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (1976–1978). W latach 1984–1985 był słuchaczem Wydziału Historii i Politologii Uniwersytetu w Bonn jako stypendysta fundacji KAAD (Katholischer Akademischer Ausländerdienst). Absolwent Podyplomowego Studium Służby Zagranicznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (2002).
Rozpoczynał życie zawodowe jako teatrolog i filmolog. Pracował w krakowskim dwutygodniku „Student” (1973–1974), jako redaktor dwutygodnika „Nowe Książki” (1974–1976), działu poezji tygodnika warszawskiej „Kultury” (1978–1979), skąd w listopadzie 1979 wyrzucono go z zakazem pracy w mediach państwowych. 13 grudnia 1981 został internowany. Do 30 października 1982 przebywał w Areszcie na Białołęce i w Strzebielinku. Od 1981 do 1992 redaktor działu literackiego „Więzi”, pozostając członkiem zespołu także w późniejszym okresie. W latach 1989–1990 w „Tygodniku Centrum”, kierował działem kulturalnym „Tygodnika Solidarność”. Po 1989 podjął współpracę dziennikarską z Komisją Fabryczną NSZZ „Solidarność” w Ursusie.
W latach 1978–1981 współpracował z drugoobiegowym, związanym ze środowiskiem KUL periodykiem „Spotkania”. W latach 1986–1992 nieformalny korespondent krajowy Instytutu Literackiego i paryskiej „Kultury”, będąc m.in. odpowiedzialnym za wysyłanie na Zachód zamówionych tekstów i odbieranie od kurierów honorariów, które następnie przekazywał autorom. Kilkukrotnie przebywał za zaproszenie Jerzego Giedroycia w Maisons-Laffitte, mieszkając po 3-4 miesiące w mieszkaniu Instytutu, współdzieląc tzw. oficynę z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim. W latach 1988–1991 był także krajowym przedstawicielem amerykańskich emigracyjnych czasopism „Studium Papers” oraz „Periphery”. Związany także z berlińskim miesięcznikiem „Archipelag” oraz z Radiem Wolna Europa w Monachium.
Od 1991 urzędnik państwowy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Przebywał na placówkach w Kolonii, w Bernie, kierował Instytutem Polskim w Moskwie (2002–2005), Konsulatem Generalnym RP w Irkucku (2011–2017) oraz Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Moskwie[2].
Zna języki: niemiecki, rosyjski i francuski. Żonaty z doktorką historii sztuki.
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Nagrodą Fundacji POLCUL (1984, 1992)
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (2001)
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2009)
- Krzyż Kawalerski Orderu „Za zasługi dla Litwy" za współpracę na rzecz niepodległości Litwy (2009)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w służbie zagranicznej, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności dyplomatycznej (2019)[1][4]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2021)[5]
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Jest autorem i współautorem kilku książek dotyczących współczesnej literatury polskiej. Sporo tekstów poświęcił klasykom rosyjskiej literatury, m.in.: Dostojewskiemu, Sołżenicynowi, Tołstojowi oraz kwestiom relacji Polonii z krajem. Publikacje książkowe:
- Kilka niewzruszonych przekonań, Warszawa; Kraków: Biblioteka „Więzi”, 1987, ISBN 83-7006-012-9.
- Ucieczka przed Polską. Szkice nie tylko o literaturze, Kraków: Wydawnictwo „Arcana”, 2006, ISBN 83-89243-14-8.
- Życie bez złudzeń. Szkice nie-polityczne, Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2023, ISBN 978-83-7565-816-3.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 listopada 2019 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2020 r. poz. 128).
- ↑ Archiwalne – 1 Festiwalu Polskiej Piosenki w Moskwie [online], moskwa.orpeg.pl, 29 maja 2021 [dostęp 2023-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-20].
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė [online], Apdovanotų asmenų duomenų bazė | Lietuvos Respublikos Prezidentas [dostęp 2020-10-21] (lit.).
- ↑ Aktualności / Ordery i odznaczenia / Odznaczenia z okazji Dnia Służby Zagranicznej [PL/ENG] [online], Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 15 listopada 2019 [dostęp 2020-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-05].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 czerwca 2021 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2021 r. poz. 778).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Zieliński [online], Kultura Paryska [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-11].
- Marek ZIELIŃSKI - Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-26].
- Zapis przebiegu posiedzenia Komisji Łączności z Polakami za Granicą /nr 23/ [online], orka.sejm.gov.pl, 12 kwietnia 2007 [dostęp 2019-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-31].