Mamutaki
| Aepyornithiformes (rząd) Aepyornithidae (rodzina) | |
| (Bonaparte, 1853) | |
 mamutak (Aepyornis maximus) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | mamutaki |
| Rodzina | mamutaki |
Mamutaki – rząd (Aepyornithiformes) oraz rodzina (Aepyornithidae) ptaków wymarłych w czasach historycznych z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Mamutaki były endemitami Madagaskaru. Zaliczany do tej rodziny gatunek Vorombe titan był największym znanym ptakiem, jaki kiedykolwiek żył na Ziemi; znane osobniki zaliczane do tego gatunku osiągały masę ciała szacowaną na 536–732 kg[1]. Dochodziły do trzech metrów wysokości. Żyły ówcześnie z ludźmi. Nie wiadomo dokładnie kiedy wymarły. W czasach przybycia na Madagaskar pierwszych Europejczyków (XVI wiek), były już wymarłe, z kolei najmłodsze skorupy jaj tych ptaków datowane są na około 1000 rok[2]. Na tej podstawie można stwierdzić, że mamutaki wyginęły między X a XVI wiekiem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
W XIX wieku wiele znajdowanych szkieletów było opisywanych jako oddzielne gatunki. W XX wieku zazwyczaj wyróżniano cztery gatunki w rodzaju Aepyornis[3]. Współcześnie istnieje tendencja, aby wszystkie domniemane gatunki tego rodzaju klasyfikować jedynie jako przedstawicieli jednego gatunku, Aepyornis maximus[2]. Podobne tendencje istnieją w stosunku do rodzaju Mullerornis, całkowita liczba gatunków mamutaków wynosiłaby więc od dwóch do ośmiu.
- Rząd: mamutaki (Aepyornithiformes)
- Rodzina: mamutaki (Aepyornithidae)[4]
- Rodzaj: Aepyornis
- Rodzaj: Mullerornis
- Mullerornis modestus, syn. Aepyornis modestus, M. agilis, M. betsilei, M. rudis, Flacourtia rudis
- Mullerornis grandis? (znane kości zniszczone wskutek pożaru w 1995 roku[1])
- Rodzaj: Vorombe
- Vorombe titan syn. Aepyornis titan, Aepyornis ingens
- Rodzina: mamutaki (Aepyornithidae)[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d James P. Hansford i Samuel T. Turvey. Unexpected diversity within the extinct elephant birds (Aves: Aepyornithidae) and a new identity for the world's largest bird. „Royal Society Open Science”. 5 (9): 181295, 2018. DOI: 10.1098/rsos.181295. (ang.).
- ↑ a b Hawkins, A.F.A. and Goodman, S. M. (2003). P. 1019-1044 in Goodman, S.M. and Benstead, J.P. (eds). The Natural History of Madagascar. University of Chicago Press. (ang.)
- ↑ Pierce Brodkorb. Catalogue of Fossil Birds Part 1 (Archaeopterygiformes through Ardeiformes). „Bulletin of the Florida State Museum, Biological Sciences”. 7 (4), s. 179-293, 1963. (ang.).
- ↑ Lista gatunków za: James P. Hansford i Samuel T. Turvey. Unexpected diversity within the extinct elephant birds (Aves: Aepyornithidae) and a new identity for the world's largest bird. „Royal Society Open Science”. 5 (9): 181295, 2018. DOI: 10.1098/rsos.181295. (ang.).