Makkabi Kraków
 Logo klubu | ||
| Pełna nazwa | Żydowski Klub Sportowy Makkabi Kraków | |
|---|---|---|
| Barwy | biało-niebieskie | |
| Data założenia | ||
| Data rozwiązania | ||
| Liga | nieaktualne | |
| Państwo | ||
| Adres | ||
| Prezes | nieaktualne | |
| Trener | nieaktualne | |
| ||
Makkabi Kraków – żydowski klub piłkarski z Krakowa, założony w roku 1909 i działający w okresie międzywojennym, do roku 1939.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Działacze i sportowcy tego klubu byli powiązani politycznie ze środowiskiem syjonistów. Jego założycielem i pierwszym prezesem był Henryk Leser. Oficjalna data powstania krakowskiego Makkabi to 21 lipca 1909 roku[1]. Pierwszy statut klubu podpisano wiosną 1911 r., wtedy również przyjęto oficjalnie nazwę klubu w formie „Żydowski Klub Sportowy Makkabi w Krakowie[2]”.
Pierwszą sekcją klubu była sekcja piłki nożnej, którą założono wraz z powstaniem klubu. Była to jedyna formacja krakowskiego Makkabi aż do 1911 r., kiedy powstała sekcja kolarska[3]. W następnych latach następował stopniowy przyrost kolejnych dyscyplin, których do 1939 r. działało w ramach klubu kilkanaście, m.in. pływacka, bokserska, hippiczna czy łyżwiarska[4]. W szczytowym okresie działalności krakowskie Makkabi zrzeszało około 2000 członków[5].
Głównym rywalem Makkabi był powiązany z Bundem żydowski klub Jutrzenka Kraków, a mecze tych dwóch drużyn określano „świętą wojną” jeszcze zanim przeniesiono to określenie na mecze Cracovii z Wisłą Kraków[6]. Zdaniem Bogny Wilczyńskiej współczesna „święta wojna” stanowi wręcz zapożyczenie nazewnicze zapoczątkowane przez jednego z byłych piłkarzy Jutrzenki:
Określenie „święta wojna” jest przecież autorstwa żydowskiego zawodnika Cracovii – Ludwika Gintla, który początki swojej kariery spędził w Jutrzence. Już przez kilka lat zawodnicy Makkabi i Jutrzenki toczyli ze sobą „świętą wojnę”, gdy w 1924 r. prawy obrońca „pasów”, przed derbowym meczem z Wisłą, użył określenia w funkcjonującym do dziś kontekście[7].
Stadion Makkabi Kraków znajdował się pomiędzy ulicami Koletek a Dietla. Po II wojnie światowej przejął go klub Nadwiślan Kraków.
Drużyna waterpolistów przejęta w 1928 z Jutrzenki, wówczas trzykrotnego mistrza Polski, wywalczyła to trofeum jeszcze pięciokrotnie, w latach 1928–1932, a w latach 1933–1936 sięgnęła po brąz w tej dyscyplinie.
Klub podejmował próby stworzenia własnego czasopisma, czego efektem było nieregularnie wydawane pismo „Trybuna Makkabi”[8].
Makkabi Kraków w rozgrywkach w piłce nożnej[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze lata działalności założonej w 1909 r. sekcji piłkarskiej Makkabi obfitowały w trudności natury organizacyjnej i sportowej. Mimo to stopniowo zwiększały się liczba ćwiczących w klubie oraz poziom sportowy drużyny[9]. Rozwój sekcji zatrzymał wybuch I wojny światowej, po której zakończeniu jednak drużyna piłkarska Makkabi reaktywowała swoją działalność jako część ścisłej elity piłkarskiej międzywojennego Krakowa, w pierwszym sezonie krakowskich okręgowych rozgrywek międzyklubowych zajmując 3. miejsce, za Cracovią oraz Wisłą[10].
Drużyna piłki nożnej Makkabi swój największy sukces odniosła w roku 1921, zajmując drugie miejsce (za Cracovią) w krakowskiej Klasie A – był to wówczas najwyższy poziom rozgrywek w regionach. Po utworzeniu ogólnopolskiej ligi Makkabi nigdy nie awansowało do niej. Od 1922 do sierpnia 1923 szkoleniowcem Makkabi był Węgier Gyula Bíró. Już w pierwszej połowie lat 20. Makkabi rozgrywało także mecze z klubami zza granicy, m.in. z Hakoahem Wiedeń[11] czy rumuńskim Maccabi Czerniowce[12]. Mimo coraz wyższego poziomu sportowego drużyna Makkabi składała się wyłącznie z amatorów, dla których gra w klubie nie stanowiła głównego źródła dochodu[13].
W 1929 r. Makkabi zdobyło tytuł piłkarskiego mistrza Żydowskich Klubów Sportowych w Polsce[14]. W tym samym roku drużyna z Krakowa odnosiła sukcesy na arenie ogólnopolskiej, zwyciężając m.in. z warszawską Legią[15]. W latach 30. Makkabi było jedyną żydowską drużyną regularnie grającą w klasie A krakowskich rozgrywek międzyklubowych[16].
Zawodnicy[edytuj | edytuj kod]
Sekcja wioślarska[edytuj | edytuj kod]
Łyżwiarstwo i hokej na lodzie[edytuj | edytuj kod]
Działała także sekcja hokeja na lodzie Makkabi, założona w 1924 roku[17]. uczestnicząca w okręgowych mistrzostwach Krakowa[18]. Tor łyżwiarski klubu znajdował się na boisku na rogu ulic Koletek i Dietla i był największym obiektem tego typu przedwojennego Krakowa[17]. W 1925 r. zawodnik Makkabi, Stieglitz, zdobył mistrzostwo Krakowa w wyścigach łyżwiarskich[19]. Sportowcem klubu był także Bronisław Ritterman, piłkarz ręczny i wodny oraz hokeista[20].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Maccabi – żydowska organizacja sportowa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Śmiechowski 2012 ↓, s. 44.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 70.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 74.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 73-74.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 305.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 302.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 308.
- ↑ Śmiechowski 2012 ↓, s. 62.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 111.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 127.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 128.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 130.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 132.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 134-135.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 134.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 135.
- ↑ a b Figiela 2012 ↓, s. 100.
- ↑ Mistrzostwa okręgowe w hokeju. „Stadjon”. 1, s. 11, 3 stycznia 1928.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 101.
- ↑ Ze sportu. Odpowiedź żydowskiego sportowca. „Nowy Dziennik”, s. 18, Nr 354 z 24 grudnia 1936.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Figiela: Działalność ŻTS Jutrzenka Kraków i ŻKS Makkabi Kraków. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 69-108. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Anna Hałambiec: Sekcje piłkarskie żydowskich klubów sportowych w Krakowie. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 109-142. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Michał Luberda: Sport pływacki w klubach Jutrzenka Kraków i Makkabi Kraków. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 163-194. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Krzysztof Śmiechowski: Powstanie i rozwój struktur sportu żydowskiego na ziemiach polskich (1896-1939). W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 41-68. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Bogna Wilczyńska. Żydzi i Polacy na boiskach międzywojennego Krakowa, czyli co piłka nożna może powiedzieć o społeczeństwie. „Studia Judaica”. 18, nr 2(36), s. 293-319, 2015.
- www.wikipasy.pl
- www.historycy.pl