Lwówek Śląski (stacja kolejowa)

Lwówek Śląski
Ilustracja
Widok ogólny na stację od strony północnej
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Lwówek Śląski

Zarządca

Die Reichsbahndirektion Breslau (do 1939),
PKP (od 1945)[1]

Data otwarcia

15 października 1885

Poprzednie nazwy

Löwenberg (Schlesien)
* (1885–1945),
Lwówek nad Bobrem
* (1945–1946)[2]

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie Lwówka Śląskiego
Mapa konturowa Lwówka Śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Ziemia51°06′34″N 15°35′36″E/51,109444 15,593333
Multimedia w Wikimedia Commons

Lwówek Śląski – przelotowa stacja kolejowa w Lwówku Śląskim, w Polsce. Stacja powstała 15 października 1885, wraz z budową linii z Gryfowa Śląskiego. Odgrywała ona dawniej w ruchu osobowym znaczącą rolę jako węzeł kolejowy, z którego odchodziły linie w czterech kierunkach: do Gryfowa Śląskiego, Jeleniej Góry, Jerzmanic-Zdroju oraz Zebrzydowej.

Stacja przynależy do oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i Zakładu Linii Kolejowych w Wałbrzychu[3].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Stacja jest położona w centralnej części Lwówka Śląskiego, na wschód od Starego Miasta, ok. 600 m od Placu Wolności. Ograniczają ją ulice: Andrzeja Struga (od wschodu), Betleja (droga wojewódzka nr 364, od południa) oraz Dworcowa i Rzeczna (od zachodu). Administracyjnie stacja położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski[4].

Stacja jest położona na wysokości 211 m n.p.m.[5]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Do 1945[edytuj | edytuj kod]

Powstanie linii kolejowej do Lwówka Śląskiego, a wraz z tym stacji było spowodowane likwidacją jednostki wojskowej w mieście i przeniesieniem jej do Legnicy, a linia stanowiła rekompensatę za jej likwidację[5][6]. Pierwszy odcinek, który otwarto 15 października 1885 łączył omawianą stację z Gryfowem Śląskim. Lwówek Śląski był wtedy stacją końcową. 10 lat później linię przedłużono do Nowej Wsi Grodziskiej. Odcinek ten oddano do użytku 1 grudnia 1895. Znaczenie stacji w Lwówku Śląskim wzrosło do rangi stacji węzłowej 9 lat później. Wtedy to 20 lipca 1904 ukończono i otwarto północny, mniej skomplikowany technicznie odcinek Kolei Doliny Bobru, czyli połączenie z Zebrzydowej[7]. Połączenie z Jelenią Górą chronologicznie było ostatnią, nowo wybudowaną linią do Lwówka Śląskiego. Linię Jelenia Góra – Lwówek Śląski uruchamiano etapami: odcinek Wleń – Lwówek Śląski oddano do użytku 1 lipca 1909, a cały odcinek Jelenia Góra – Lwówek Śląski uroczyście uruchomiono 28 lipca tego roku, dzięki czemu z Lwówka Śląskiego odchodziły linie kolejowe w czterech kierunkach[8][9]. Wraz z dwoma ostatnimi odcinkami, wchodzącymi w skład Kolei Doliny Bobru zmodernizowano stację. Wybudowano m.in. wiaty nad peronami oraz przejście podziemne, a także nieznacznie przebudowano i wydłużono tory stacyjne za peronami oraz wybudowano dwie nastawnie[7]. Budowa tej linii doprowadziła do rozwoju gospodarczego miasta, w tym przemysłu i turystyki[10].

Po 1945[edytuj | edytuj kod]

Po 1945 cała infrastruktura kolejowa na stacji przeszła w zarząd PKP. Wtedy też rozpoczął się powolny upadek znaczenia stacji w strukturze sieci kolejowej na Dolnym Śląsku, które spotęgowały przemiany gospodarcze, trwające od 1989. Połączenia do Jeleniej Góry po odbudowie zniszczonych 8 maja 1945 przez Niemców wlotów do tuneli i przyczółków mostów uruchomiono 10 listopada 1946[9]. W latach 50. XX w. dokonano pierwszych prób likwidacji połączeń z Lwówka Śląskiego. W listopadzie 1950 zlikwidowano połączenie kolejowe do Świeradowa Zdroju. Z tego powodu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Lwówku Śląskim zwróciło się do DOKP we Wrocławiu o wznowienie ruchu, co ostatecznie udało się osiągnąć[11]. Mimo tego w późniejszym czasie częściowo zlikwidowano to połączenie – w 1983 zawieszono kursowanie połączeń pasażerskich na odcinku Gryfów Śląski – Lwówek Śląski, a odcinek do Lubomierza zamknięto. W międzyczasie, w okresie 1960-1970 wybudowano 4 tory boczne oraz garaż dla drezyn i rampę boczną[5]. 1 października 1991 zawieszono połączenia pasażerskie na odcinku Lwówek Śląski – Nowa Wieś Grodziska, a w 1992 linię zlikwidowano. 31 marca 1996 r. zakończono kursowanie pociągów pasażerskich na trasie Lwówek Śląski – Zebrzydowa[12], które reaktywowano 9 grudnia 2007[8]. Połączenie to ponownie zlikwidowano 12 grudnia 2010, a po 23 dniach reaktywowano (3 stycznia 2011) przez spółkę Koleje Dolnośląskie. Odcinek ten powtórnie zamknięto 11 grudnia tegoż roku[13].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Linie kolejowe[edytuj | edytuj kod]

Tor w kierunku Jeleniej Góry na wysokości dworca kolejowego

Stacja Lwówek Śląski miała pierwotnie charakter stacji węzłowej. Przebiegają przez nią następujące linie[14][15][16]:

Układ torowy wielokrotnie ulegał przebudowie, z czego ostatnia odbyła się pod koniec 2013. Według stanu z 9 stycznia 2014 na stacji znajdują się 4 tory przy peronach (tor 1, 4, 6 i 8) oraz tor boczny (3). Rozebrano tory grupy towarowej: 5, 7 i 9 oraz inne tory boczne przy rampach: 10, 12, 14 i 18. Tory 11 i 13 stanowią garaże drezyn PKP PLK[17]. Wcześniejszy układ torowy na stacji stanowiły 2 tory główne zasadnicze, 1 tor główny dodatkowy, 9 torów bocznych, w tym 3 ładunkowe i 3 trakcyjne[5].

Dworzec kolejowy z magazynem[edytuj | edytuj kod]

Budynek dworca od strony torów

Dworzec kolejowy, pochodzący z 1885[7] znajduje się po zachodniej stronie stacji, przy ul. Dworcowej 1[18]. Budynek dworca jest dwukondygnacyjny i murowany. Pełni obecnie głównie funkcje mieszkalne. Do dworca przylega magazyn z rampą załadunkową. Cały kompleks uległ w przeszłości przebudowie. Pierwotnie do dworca przylegała drewniano-murowana dobudówka z werandą (po południowej stronie), a także dodatkowe magazyny (po północnej stronie)[7].

W budynku pierwotnie funkcjonowała poczekalnia, kasa biletowa, bufet, pomieszczenia biurowe, łączności i obsługi, a na piętrze mieściły się mieszkania dla pracowników stacji[19]

Perony[edytuj | edytuj kod]

Peron 1. i 2. na stacji (widok w stronę Jeleniej Góry)

Na stacji znajdują się 2 perony[7][17][5][1]. Są to perony wyspowe niskie, o wysokości 0,25 m, z czego peron 1. ma długość 235 m, a 2. 230 m. Perony mają nawierzchnię mieszaną, z płyty betonowej i nawierzchni gruntowej ulepszonej żwirem lub żużlem. Są one częściowo zadaszone oraz wyposażone w urządzenia nagłaśniające. Dostęp do nich jest poprzez przejścia podziemne (wejścia do przejścia podziemnego są zadaszone i drewniane)[20]. Pierwotnie perony były ziemne oraz bez wiat i przejścia podziemnego. Wybudowano je w latach 1904-1909, wraz z budową linii Kolei Doliny Bobru[7].

Wiata nad peronem 2 w połowie 2014 przeszła remont. Wymieniono dach, wykonano nowe odwodnienie, a także zostały zabezpieczone i pomalowane stalowe elementy wiaty. Koszt remontu wynosił ok. 260 tys. zł[21].

Obiekty sterowania ruchem kolejowym[edytuj | edytuj kod]

Nastawnia dysponująca LS

Spośród obiektów sterowania ruchem kolejowym na stacji dominują urządzenia mechaniczne. W kierunku Jeleniej Góry znajdują się semafory kształtowe, natomiast semafor wjazdowy od strony Niwnic jest semaforem świetlnym[17].

Na stacji podczas jej rozbudowy na początku XX w. powstały dwie nastawnie[5]. W 2006 lub 2007 rozebrano nastawnię od strony Zebrzydowej[17]. Używana jest natomiast nastawnia dysponującej LS (położona od strony Jeleniej Góry)[7].

Parowozownia[edytuj | edytuj kod]

Dawna parowozownia i wieża wodna

Na stacji znajduje się dawna, czterostanowiskowa parowozownia z zapleczem technicznym i własną wieżą wodną. Posiadała ona jeden kanał rewizyjny, a także funkcjonowała obrotnica[19]. Dawna parowozownia jest położona przy północnym wyjeździe ze stacji, na zachód od torów głównych. Nie pełni już swojej funkcji – mieści się w niej hurtownia materiałów budowlanych[22][7].

Wieża wodna[edytuj | edytuj kod]

Betonowa wieża wodna

Na stacji znajdują się dwie wieże wodne[7][17][23][24][25][22]:

  • położona ok. 300 m na północ okrągła, betonowa wieża na 20 tys. litrów wody, wybudowana w 1926; w stanie dobrym, używana dla potrzeb obiektów kolejowych i mieszkań pracowników,
  • położona ok. 700 m na północ, przy parowozowni, ceglana wieża z ok. 1895 z zachowanym zbiornikiem wodnym; zrujnowana, bez dachu.

Bocznice[edytuj | edytuj kod]

Na stacji znajdują się dwie bocznice[5]:

Pozostała infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Stacja według stanu z 1905 prócz omówionych elementów infrastruktury dodatkowo posiadała wc, budynek gospodarczy, 2 place ładunkowe z dźwigiem i rampą boczno-czołową oraz 3 żurawie wodne i wagę wagonową[5]. Obecnie znajdują się i są użytkowane garaże, warsztaty i budynek zabezpieczenia drogowego PKP PLK[17].

Ruch pociągów pasażerskich[edytuj | edytuj kod]

SA102 na trasie Jelenia Góra – Lwówek Śląski (2007)

Stacja Lwówek Śląski w ruchu pasażerskim odgrywa rolę regionalną i tylko pociągi tego typu się na niej zatrzymują. Według rozkładu jazdy z okresu 2013/2014 do stacji kursowały pociągi relacji D62 Jelenia Góra – Lwówek Śląski (4 pary w dni robocze, 3 pary w dni wolne), tak więc stacja ta była pierwszą i ostatnią na tej trasie. Czas dojazdu z i do Jeleniej Góry wynosił wówczas 1:14. Połączenia te obsługiwała spółka Koleje Dolnośląskie[26][27].

Od 2014 duża część połączeń na trasie Jelenia Góra – Lwówek Śląski była zastępowana przez autobusową komunikację zastępczą, wynikało to z problemów taborowych przewoźnika. Od grudnia 2014 codzienne połączenia na tej trasie zostały zlikwidowane, natomiast uruchomiono weekendowe połączenie na trasie Wrocław Główny – Jelenia Góra przez Legnicę, Zebrzydową i Lwówek Śląski[28][29].

Połączenia[edytuj | edytuj kod]

Okres Stacja docelowa Liczba połączeń Źródło
1980/81 Jelenia Góra
Świeradów Zdrój
Legnica
Węgliniec
Żagań/Poznań Główny
Żagań/Szczecin Główny[30]
Zebrzydowa
Złotoryja 		8
4
3
1
1
1
1
1 		[31][32]
2000/01 Jelenia Góra 5 [33]
2013/14 Jelenia Góra 4 [26]

Powiązania komunikacyjne[edytuj | edytuj kod]

Przed budynkiem dworca znajduje się duży przystanek komunikacji autobusowej, z którego to według danych z 22 stycznia 2014 r. odjeżdżają autobusy w ponad 30 kierunkach. Główne z nich to: Bolesławiec, Gryfów Śląski i Jelenia Góra[34][35].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Hubert Waguła, Sławomir Fedorowicz (red.): Lwówek Śląski. [w:] Atlas kolejowy Polski [on-line]. dolnoslaskie.atlaskolejowy.pl. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
  2. ↑ Indeks stacji, przystanków osobowych i posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  3. ↑ Załącznik 2.3. Linie kolejowe według obszarów działania jednostek. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  4. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
  5. ↑ a b c d e f g h Linia Legnica – Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  6. ↑ Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 36. ISBN 83-917138-1-4.
  7. ↑ a b c d e f g h i Stacja kolejowa Lwówek Śląski. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
  8. ↑ a b Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  9. ↑ a b Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 22. ISBN 83-917138-1-4.
  10. ↑ Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 42. ISBN 83-917138-1-4.
  11. ↑ Józef Andrzej Bossowski: Kolej do Świeradowa Zdroju. Lwówek Śląski: BUD-STAL-TEST II, 2004, s. 43. ISBN 83-919960-2-6.
  12. ↑ "Kociołek" z pociągiem 22433 relacji Jelenia Góra – Lwówek Śląski – Węgliniec na postoju w Niwnicach. Był to ostatni pociąg z Lwówka Śl. do Zebrzydowej przed zawieszeniem ruchu; 31.03.1996 r. praca = Poznańska Galeria Komunikacyjna. www.galeriapgk.com. [dostęp 2014-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-26)]. (pol.).
  13. ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.), Linia Jelenia Góra – Żagań, [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2014-01-21] (pol.).
  14. ↑ Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  15. ↑ Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  16. ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.), Linia Legnica – Zawidów, [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2013-12-11] (pol.).
  17. ↑ a b c d e f Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Lwówek Śląski. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
  18. ↑ Dworzec Kolejowy Lwówek Śląski – Dworzec PKP. www.zumi.pl. [dostęp 2014-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-14)]. (pol.).
  19. ↑ a b Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 23. ISBN 83-917138-1-4.
  20. ↑ Załącznik 2.4A Wykaz peronów. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  21. ↑ Stacja w remoncie. lwowecki.info, 2014-04-05. [dostęp 2014-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)]. (pol.).
  22. ↑ a b Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 37. ISBN 83-917138-1-4.
  23. ↑ Adam Pacześniak (red.): Lwówek Śląski. [w:] Kolej na Dolnym Śląsku [on-line]. www.kolej.o-to.pl. [dostęp 2013-12-21]. (pol.).
  24. ↑ Małgorzata Łoś (red.): Lwówek Śląski. [w:] Wieże ciśnień [on-line]. www.wiezecisnien.eu, 2001. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
  25. ↑ Małgorzata Łoś (red.): Lwówek Śląski. [w:] Wieże ciśnień [on-line]. www.wiezecisnien.eu, 2001. [dostęp 2014-02-03]. (pol.).
  26. ↑ a b Jelenia Góra- Lwówek Śląski. Rozkład jazdy ważny 15.12.2013 – 8.03.2014, Koleje Dolnośląskie (pol.).
  27. ↑ Portal informacyjny o kolei na Dolnym Śląsku. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. [dostęp 2014-01-23]. (pol.).
  28. ↑ Kasper Fiszer: KD: do Lwówka na razie tylko autobusem. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. www.rynek-kolejowy.pl, 2014-04-09. [dostęp 2014-11-22]. (pol.).
  29. ↑ Paweł Rydzyński: Dolnośląskie: KD przejmą od PR prawie całą obsługę trasy Wrocław – Szklarska Poręba. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. www.rynek-kolejowy.pl, 2014-11-20. [dostęp 2014-11-22]. (pol.).
  30. ↑ Wagony bezpośrednie w sezonie.
  31. ↑ 250 Jelenia Góra – Lwówek Śl. – Żagań. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1980/81”. (pol.). 
  32. ↑ 253 Jerzmanice – Lwówek Śląski – Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1980/81”. (pol.). 
  33. ↑ 250 Jelenia Góra – Lwówek Śląski. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 2000/01”. (pol.). 
  34. ↑ LWÓWEK ŚLĄSKI,UL.DWORCOWA. Rozkład jazdy, e-podroznik.pl [zarchiwizowane 2014-02-01] (pol.).
  35. ↑ LWÓWEK ŚLĄSKI, D.A.. Rozkład jazdy. e-podroznik.pl. [dostęp 2014-001-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zabytki w Lwówku Śląskim
W rejestrze NID
Płakowice
W rejestrze gminnym
Płakowice

Herb Lwówka Śląskiego

Lwówek Śląski
Linia 283 Jelenia Góra – Ławszowa (d. Jelenia Góra – Żagań) (32,636 km)
Dębowy Gaj
odległość: 6,003 km
odległość: 3,075 km
Linia 284 Legnica – Pobiedna (dawna) (48,572 km)
Płakowice
odległość: 2,963 km
odległość: 3,255 km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lwówek_Śląski_(stacja_kolejowa)&oldid=72380477”