Lubowla (herb szlachecki)
Lubowla (Błoziny, Błożyna, Ignile et crux, Lubomla, Ogniwo, Włoziny) – polski herb rycerski, który zaginął już w XVI w. Zawołanie - Lubowla
Opis herbu[edytuj | edytuj kod]
W polu czerwonym ogniwo łańcucha srebrne z zaćwieczonym na barku takimż krzyżem kawalerskim.
Józef Szymański podaje inną wersję, interpretując słowo "ogniwo" jako synonim krzesiwa. Ponadto nie podaje barw herbu[1].
Najwcześniejsze wzmianki[edytuj | edytuj kod]
Jedynym pewnym przekazem ikonograficznym tego herbu jest pieczęć z roku 1387 należąca do Więcława ze Swoszowic. Jan Długosz genezę herbu tłumaczy dwojako:
- raz twierdzi, że herb ten przywiózł do Polski znad Renu Spycimir Leliwita,
- innym zaś razem, że herb należał do Jakuba Boboli, ale część jego potomków porzuciła go na rzecz Leliwy Spycimira.
Ongiś Ogniwów wiązano raczej z Węgrami i sądzono, że pojawili się w Polsce, nad Dunajcem dopiero w czasach Bolesława Wstydliwego lub Władysława Łokietka. Późne przybycie protoplasty Ogniwów miałoby tłumaczyć stosunkowo słabe w XIV i XV wieku rozrodzenie rodu[2].
Lubowlici (Ogniwowie) zaliczali się do drobnego rycerstwa połączonego ze sobą więzami bliskiego pokrewieństwa. Znikoma ilość wzmianek i zapisów herbowych wskazuje, że ród Ogniwów był niewielki. Jego występowanie ograniczone było do ziemi krakowskiej, a konkretnie do terenów pod Krakowem i północno-zachodniej Sądecczyzny (w widłach Dunajca i Łososiny)[2]. W czasach długoszowych we wsiach Łąki, Wojakowa, Drużków, Porębka, Kąty, Dobrociesz i Połomia koło Brzeska obok innych rodzin cząstkowej szlachty rzeczywiście występują i Lubowlici. Jeszcze w 1524 Jan Ogniwo i Feliks z Drużkowa występowali z tym herbem[3].
Przypuszcza się, iż Ogniwowie wznieśli zamek w Rytrze.
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Lubowla albo Lubomla ma być proklamacją topograficzną i brać swój początek od miejscowości tej nazwy, na Spiżu położonej[4].
Herbowni[edytuj | edytuj kod]
Brzezieński, Brzeziński, Druszkowski, Porembski, Porębski, Szewcowicz.
Boniecki wspomina jeszcze Łobodzkich herbu Błoziny (wyobrażającym koło czyli toczenicę, na niej krzyż)[5].
Do Lubowlitów należeli m.in.: kasztelan połaniecki i małogoski Mirosław; kasztelan sądecki Piotr Wydżga.
Odmiany herbu[edytuj | edytuj kod]
Piekosiński jako odmianę tego herbu zalicza herb Bienia, znany z pieczęci z 1304 należącej do Bienia Wojsławowicza Łososińskiego, wnuka Wydżgi (herb wyobraża niby strzemię koliste z krzyżem na barku; ma być fazą przechodnią między herbem Lubowla a herbem Strzemię)[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
- P. Pizuński, Wielki Leksykon Rycerstwa Polskiego, Gdańsk 2007, s.133
- Słownik genealogiczny-leksykon
- Zamek Lubowelski. mati.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-21)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Herb Lubowla z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Lubowla na stronie www.jurzak.pl
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 163,167. ISBN 83-7181-217-5.
- ↑ a b Andrzej Radzimiński red.: Venerabiles nobiles et honesti: studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej. Janusz Bieniak red.. Warszawa: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1997, s. 399. ISBN 83-231-0880-3.
- ↑ Włodzimierz Dworzaczek: Leliwici Tarnowscy. Instytut Wydawniczy PAX, 1971, s. 22.
- ↑ Franciszek Piekosiński: Rycerstwo polskie wieków średnich. T. 2. Kraków: Akademia Umiejętności, 1896, s. 83.
- ↑ Adam Boniecki red.: Herbarz polski. T. 15: Liwscy - Łopuscy. Artur Reiski red.. Warszawa: skł. gł. Gebethner i Wolff, 1912, s. 340.
- ↑ Franciszek Piekosiński: Heraldyka polska wieków średnich. Kraków: Akademia Umiejętności, 1899, s. 197.
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności | |
| Inne | |
| Działy heraldyki |
