Lodowiec Szelfowy Shackletona
 Lodowiec Szelfowy Shackletona (2009) | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Klasa lodowca | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 66°00′S 100°00′E/-66,000000 100,000000 | |
Lodowiec Szelfowy Ronne i Lodowiec Szelfowy Filchnera
Lodowiec Szelfowy Riiser-Larsena
Lodowiec Szelfowy Shackletona
Lodowiec Szelfowy Shackletona[1] (ang. Shackleton Ice Shelf)[1] – lodowiec szelfowy w Antarktydzie Wschodniej, przylegający do Ziemi Wilkesa, między Wybrzeżem Królowej Marii na zachodzie i Wybrzeżem Knoxa na wschodzie.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Lodowiec został nazwany na cześć Ernesta Shackletona (1874–1922), irlandzkiego podróżnika i badacza Antarktydy[2].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Lodowiec Szelfowy Shackletona leży w Antarktydzie Wschodniej, przylega do Ziemi Wilkesa, między Wybrzeżem Królowej Marii na zachodzie i Wybrzeżem Knoxa na wschodzie[3], pomiędzy rosyjską stacją badawczą Mirnyj a polską Stacją im. A.B. Dobrowolskiego[4]. Znajduje się między Morzem Davisa a Morzem Mawsona[3]. Zajmuje powierzchnię 33,820 km² i rozciąga się na przestrzeni 380 km[3], schodząc daleko w głąb morza, w zachodniej części na 145 km, a we wschodniej na 64 km[2].
Lodowiec jest ostoją ptaków IBA z uwagi na kolonię pingwinów cesarskich[5]. W 2009 roku kolonia liczyła ok. 6471 ptaków[5]. Z czasem przeniosła się z terenów u podstawy lodowca na jego kraniec[5]. Na wschód od kolonii zaobserwowano foki, najprawdopodobniej weddelki arktyczne[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Lodowiec został odkryty przez wyprawę Charlesa Wilkesa (1798–1877) w lutym 1840 roku, zbadała go i nazwała australijska ekspedycja pod dowództwem Douglasa Mawsona (1882–1958), która miała miejsce w latach 1911–1914[2]. Rozmiary tego lodowca zostały poznane dopiero dzięki zdjęciom lotniczym wykonanym podczas amerykańskiej Operacji Highjump przeprowadzonej w latach 1946–1947 i późniejszym kartowaniom radzieckiej wyprawy z 1956 roku[2]. Ekspedycja radziecka stwierdziła, że Lodowiec Scotta jest częścią Lodowca Szelfowego Shackletona[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b KSNG 2006 ↓, s. 23.
- ↑ a b c d SCAR Composite Gazetteer of Antarctica ↓.
- ↑ a b c d Hund 2014 ↓, s. 373.
- ↑ Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ a b c d Birdlife International 2021 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2021-12-30].
- BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Shackleton Ice Shelf. 2021. [dostęp 2021-12-26]. (ang.).
- Hund, Andrew J.: Antarctica and the Arctic Circle: A Geographic Encyclopedia of the Earth's Polar Regions. ABC-CLIO, 2014. ISBN 978-1-61069-393-6. [dostęp 2021-12-30]. (ang.).
- SCAR Composite Gazetteer of Antarctica: Shackleton Ice Shelf. [dostęp 2021-12-30]. (ang.).
- Shackleton Ice Shelf, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-30] (ang.).