Liu Yang (astronautka)
 Liu Yang (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Narodowość | |
| Status | aktywna |
| Funkcja | operator |
| Łączny czas misji kosmicznych | 12 dni 15 godzin 25 minut |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Wyuczony zawód | pilot wojskowy |
Liu Yang, chiń. upr. 刘洋; chiń. trad. 劉洋; pinyin Liú Yáng (ur. 6 października 1978 w Zhengzhou, prowincja Henan[1][2]) – pierwsza Chinka w przestrzeni kosmicznej, pilotka i tajkonautka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wychowała się w rodzinie robotniczej w Zhengzhou. Służbę w chińskim lotnictwie wojskowym pełniła od 1997 roku. W 2001 w stopniu porucznika ukończyła studia w Akademii Sił Powietrznych w Changchun, następnie była pilotem wojskowym w 13 Dywizji Lotniczej Sił Powietrznych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej – wylatała 1680 godzin[2][3]. Już na początku swojej kariery lotniczej, w 2003 – po zderzeniu ze stadem ptaków, kiedy samolot utracił ciąg w jednym silniku – zmuszona była do lądowania awaryjnego[4]. W 2009 uzyskała awans na stopień majora. Jest pilotem wojskowym II klasy. Przed wyznaczeniem do programu kosmicznego była zastępcą dowódcy eskadry lotnictwa transportowego w Wuhanie[4].
Od maja 2001 jest członkiem Komunistycznej Partii Chin[2]. Biegle włada językiem angielskim[4].
Mężatka (od 2004), co jest warunkiem sine qua non dla chińskiej kobiety-kosmonautki[5]. Mąż jest oficerem sił powietrznych[4]. Mają jedno dziecko[1].
Kariera astronauty[edytuj | edytuj kod]
W maju 2009 została jedną z 21 kandydatek do lotu w kosmos[4]. Po przejściu kolejnych etapów selekcji, w marcu 2010 została jedną z dwóch kobiet włączonych do drugiej grupy chińskich astronautów[4]. Przeszła dwuletni okres przeszkolenia w centrum szkolenia chińskich kosmonautów w Pekinie[4]. W marcu 2012 wyznaczono ją do składu załogi misji Shenzhou 9[2], choć ostateczne potwierdzenie, że to właśnie ona, a nie druga astronautka Wang Yaping poleci w kosmos, nastąpiło zaledwie dzień przed startem[4][6]. Datę startu wyznaczono w 49. rocznicę lotu kosmicznego pierwszej kosmonautki świata – Walentyny Tierieszkowej[2].
W dniach 16–29 czerwca 2012 w składzie trzyosobowej załogi misji Shenzhou 9 jako pierwsza chińska kobieta odbyła rekordowo długi dla chińskiej kosmonautyki lot kosmiczny. Liu Yang uczestniczyła w nim w charakterze kosmonauty-badacza, odpowiedzialnego za realizację programu naukowego lotu oraz przeprowadzenie eksperymentów biologiczno-medycznych[7]. Została 56. kobietą, która poleciała w kosmos[5][8]. W przestrzeni kosmicznej spędziła 12 dni, 15 godzin, 25 minut i 24 sekund.
W październiku 2012 decyzją KC KPCh została nagrodzona tytułem honorowym Kosmonauta-bohater oraz orderem „Za zasługi w dziedzinie badania przestrzeni kosmicznej” III stopnia[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Biogram na stronie Spacefacts (ang.).
- ↑ a b c d e Liu Yang, China's first female astronaut. [w:] China Daily [on-line]. 2012. [dostęp 2017-04-14]. (ang.).
- ↑ Liu Yang. [w:] Dragon in Space [on-line]. [dostęp 2012-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-31)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Tony Quine: Major Liu Yang - a Chinese heroine in waiting?. [w:] Space Daily [on-line]. 2012-06-15. [dostęp 2017-04-14]. (ang.).
- ↑ a b China Unveils Astronaut Crew, 1st Female Spaceflyer, for Saturday Launch. space.com. [dostęp 2012-06-15]. (ang.).
- ↑ China prepares for launch, names female astronaut. [w:] CNN [on-line]. 2012-06-15. [dostęp 2017-04-14]. (ang.).
- ↑ Lotnictwo, nr 8/2012, W. Zwierzchlejski "Shenzhou-9 - Chinka w kosmosie"
- ↑ Female Astronauts and Cosmonauts (sorted by "First mission"). [w:] Spacefacts [on-line]. [dostęp 2017-04-14]. (ang.).
- ↑ Награды китайским космонавтам. 2012-10-03. [dostęp 2017-04-14]. (ros.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kim jest Liu Yang, pierwsza Chinka w kosmosie? [online], wyborcza.pl, 18 czerwca 2012 [dostęp 2016-09-16].