Linia kolejowa nr 263
| Swarzewo – Krokowa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer linii | 263 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tabela SRJP | 443 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 17,404 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rozstaw szyn | 1435 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieć trakcyjna | brak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość maksymalna | rozebrana, przed zamknięciem 50 km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Początek drogi rowerowej, która powstała w śladzie linii kolejowej | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Historia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok zawieszenia ruchu | 1989 (pasażerski) 1991 (towarowy) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok likwidacji | pod koniec 2005 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linia kolejowa nr 263 Swarzewo – Krokowa – rozebrana linia kolejowa o długości 17,404 km, która łączyła Swarzewo z Krokową. Budowa ukończona została w 1903. Ruch pociągów pasażerskich na tej linii został wstrzymany w 1989, a towarowy w 1991. Linia została rozebrana pod koniec 2005.
Przebieg linii[edytuj | edytuj kod]
Linia 263 odgałęzia się od linii 213 zaraz za przystankiem Swarzewo położonym pomiędzy miejscowościami Swarzewo a Gnieżdżewo. Przed Łebczem linia pokonuje niewielki zakręt w lewo. Pomiędzy Łebczem a Starzyńskim Dworem linia skręca o 90° w lewo. Pomiędzy Starzyńskim Dworem a Radoszewem linia najpierw ostro skręca w prawo, a potem ponownie w lewo. W drodze do Kłanina następuje zwrot w prawo. Dalej dość krętym przebiegiem linia dojeżdża do Krokowej[1].
Linia 263 w całości leży na terenie powiatu puckiego oraz na terenie mezoregionu Pobrzeże Kaszubskie[2].
Charakterystyka techniczna[edytuj | edytuj kod]
Linia została rozebrana w 2005[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Geneza[edytuj | edytuj kod]
W latach 80. i 90. XIX wieku sieć kolejowa w Prusach zaczęła się zagęszczać. Po wybudowaniu głównych magistrali zaczęły powstawać linie lokalne łączące miasta powiatowe[4]. W grudniu 1897 rozpoczęto budowę pierwszego odcinka współczesnej linii 213 – z Redy do Pucka[5]. Został on otwarty 15 grudnia 1898[6], pomimo bardzo trudnych warunków geologicznych i geomorfologicznych[7].
1901–1922[edytuj | edytuj kod]
Linia Reda – Puck od razu miała dochodzić do Krokowej[5] jednakże budowę rozpoczęto dopiero w 1901[8], a oddano w 1903. Na odcinku Puck – Swarzewo, linia ma nr 213, a dalej 263[9]. Linia do Krokowej została zbudowana, a później zarządzana, przez spółkę Kleinbahn-Aktiengesellschaft Putzig – Krockow, w której akcjonariuszami byli skarb państwa, prowincja Prusy Zachodnie, powiat pucki z rejencji gdańskiej, przedsiębiorstwo budowy kolei Lenz & Co oraz hrabia von Krockow. Początkowo rozważano budowę linii aż do Żarnowca i Odargowa, jednakże ze względu na koszty z tego przedłużenia zrezygnowano. Prace budowlane prowadziła spółka Lenz & Co z Berlina[1].
W 1918 Polska odzyskała niepodległość. Granice na Pomorzu ustalono dopiero w 1920. Wówczas linia kolejowa z Pucka do Krokowej znalazła się w Polsce. Z powodu kłopotów w zaopatrzeniu w węgiel niezbędny dla parowozów została w 1920 wprowadzona komunikacja zastępcza za pomocą powozów[10]. Podobna sytuacja panowała w tym czasie na różnych innych pomorskich liniach[11].
W 1921 zawieszono, na pół roku przewozy na odcinku Puck – Krokowa[12]. Zawieszenie to było związane z budową linii kolejowej na Hel oddanej w 1922[13]. W tym samym czasie rozwiązała się spółka Kleinbahn-Aktiengesellschaft Putzig – Krockow, gdyż państwowy akcjonariusz nie był zainteresowany zagraniczną linią, samorządowi przestali formalnie istnieć, natomiast prywatni nie poradzili sobie z obciążeniem finansowym[1].
1922–1945[edytuj | edytuj kod]
1 kwietnia 1922 linia przeszła pod zarząd Polskich Kolei Państwowych. Przejście pod polski zarząd spowodowało między innymi lepsze skomunikowanie na stacji Puck z pociągami do Helu i Gdańska[1].
6 września 1929 na linii zdarzył się niegroźny wypadek. Pociąg osobowy z Pucka do Krokowej wykoleił się kilkaset metrów przed stacją końcową. Jedynym poszkodowanym był konduktor pocztowy, który uległ niewielkiemu poturbowaniu[1].
W 1929 linia przeszła remont kapitalny. Do remontu użyto szyn pochodzących z rozebranych linii, wytopionych pod koniec XIX wieku. W latach 1936-1937 wyremontowano most na Płutnicy[1].
27 września 1939 linia przeszła pod zarząd Deutsche Reichsbahn. Podczas wojny linia nie ucierpiała z wyjątkiem likwidacji parowozowni w Krokowej. Jedyną zmianą w układzie torowym była budowa bocznicy do majątku w Kłaninie[1].
1945–1989[edytuj | edytuj kod]
Ruch pociągów został wznowiony w 1945. Liczba par pociągów stopniowo wzrastała do 3 na dobę[1].
W 1964 do obsługi linii wprowadzono trakcję spalinową[1].
W latach 70. ze względu na zaniedbania w remontach drastycznie spadała prędkość przejazdu. Kolej zaczęła przegrywać z bardziej elastycznym transportem autobusowym[1]. W 1979 zawieszono po raz drugi przewozy na linii Puck – Krokowa, pociągi wróciły do Krokowej w maju 1983[12]. Krótko przed wznowieniem przewozów linię po raz ostatni zmodernizowano. W celu zwiększenia atrakcyjności pociągi do Krokowej zaczynały bieg w Redzie, gdzie była możliwość przesiadki na pociągi SKM kursujące do Trójmiasta i Wejherowa[1].
Po 1989[edytuj | edytuj kod]
Po raz trzeci ruch kolejowy z Pucka do Krokowej został zawieszony na przełomie lat 80. i 90. W maju 1989 na tej trasie przestały kursować pociągi osobowe, a w 1991 również towarowe[12].
Po 2000 były podejmowane próby reaktywacji linii, chociażby do jazd drezynowych[1]. Jednak latem 2005 ogłoszony został przetarg na rozbiórkę linii[3]. W 2011 wzdłuż linii została zbudowana asfaltowa ścieżka rowerowa[14].
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Rozgałęzienie[edytuj | edytuj kod]
Linia nr 263 łączyła się jedynie z linią nr 213 (na stacji Swarzewo)[13][9].
Punkty eksploatacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na linii znajdowało się 7 punktów eksploatacyjnych:
Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]
W maju 1989 na tej trasie przestały kursować pociągi osobowe, a w 1991 również towarowe[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Krzysztof Labudda. Kolej Puck – Krokowa. „Świat Kolei”. 3/2003, s. 22-30. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 46 i 126. ISBN 83-01-13897-1.
- ↑ a b Krzysztof Labudda. Linia Swarzewo – Krokowa znika. „Świat Kolei”. 4/2006, s. 2. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ M. Jerczyński. Królewska Kolej Wschodnia – jak powstała legenda. „Świat Kolei”. 7/2001. s. 18–25. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b Marcin Przegiętka. O tym pisano w grudniu... „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Krzysztof Labudda. 110-lecie linii Reda-Puck. „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Leszek Lewiński. Z Redy do Helu... podgórską koleją. „Świat Kolei”. 4/1999. s. 14-19. ISSN 1234-5962.
- ↑ Filip Karoński, Marcin Przegiętka. O tym pisano w maju... „Świat Kolei”. 5/2011, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b c Mapy ogólne. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2014. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2014, s. A6. ISBN 978-83-63652-12-8. (pol.).
- ↑ Marcin Przegiętka. O tym pisano w lutym... „Świat Kolei”. 2/2010, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Filip Karoński, Marcin Przegiętka. O tym pisano w październiku... „Świat Kolei”. 10/2009, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b c d Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Swarzewo – Krokowa. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-07-23]. (pol.).
- ↑ a b Judyta Kurkowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje. Warszawa: Carta blanca, 2008, s. 30. ISBN 978-83-60887-233.
- ↑ Trasa rowerowa Swarzewo – Krokowa; trasa rowerowa, ścieżka rowerowa, Krokowa, Swarzewo, rowerem po, rowerem po Kaszubach:. [dostęp 2013-08-23]. (pol.).