Lednica Górna
| wieś | |
 Widok na wieś z jednego ze wzgórz | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) | 1658[2] |
| Strefa numeracyjna | 12 |
| Kod pocztowy | 32-020[3] |
| Tablice rejestracyjne | KWI |
| SIMC | 0341037 |
Położenie na mapie gminy Wieliczka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wielickiego  | |
 49°58′25″N 20°04′49″E/49,973611 20,080278[1] | |
| Strona internetowa | |
Lednica Górna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka[4].
Miejscowość leży przy DW966 na trasie Wieliczka - Tymowa[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Etymologia nazwy[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wywodzi się od prasłowiańskiego *ledьnica, tzn. jama na lód[5].
Inna teoria wywodzi toponim „Lednica” od nazwy pospolitej „lędo” oznaczającej (w różnych rejonach i w różnych wiekach): pole uprawne, pole po zebraniu plonów, ugór.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0341043 | Budzyń | część wsi |
| 0341050 | Kocowa | część wsi |
| 0341066 | Łysa Góra | część wsi |
| 0341072 | Świdówka | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś Lednica została po raz pierwszy wzmiankowana w 1361. W latach 1381 do 1389 była sukcesywnie po kawałku nabywana przez miasto Wieliczkę. W latach 1459 i 1463 po raz pierwszy wzmiankowano dwie osobne Lednice: Lednicza Inferior (prawdopodobnie Dolna, później też Minor/Parva, tj. Mała Lednica) i Maior Lesznicza (Górna, też Magna, Superior)[8].
Według „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” w 1884 roku Lednica Górna była wsią położoną na wzgórzu, należącą do powiatu wielickiego i parafii rzymskokatolickiej w Wieliczce[9].
Urodził się tu Władysław Dudek – inżynier, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej.
Tradycje[edytuj | edytuj kod]
W Wielkim Tygodniu, w nocy z czwartku na piątek obchodzone są zberezy. W tym czasie okoliczni chłopcy robią sąsiadom psikusy, np. malują smołą okna w domach, w których znajdują się panny na wydaniu.
W Poniedziałek Wielkanocny obchodzony jest dawny zwyczaj ludowy, charakterystyczny dla Lednicy – Siuda Baba. Związana jest z nią legenda o tutejszej dawnej świątyni związanej z religią Słowian, która stała nad jednym z kilku źródeł potoku Leda znajdujących się we wsi. Z tego źródła wypływa tzw. święta woda[10].
W Lednicy Górnej działa Stowarzyszenie Wspierające Rozwój Wsi Lednica Górna „Ledniczanie”, które pomaga młodzieży w podtrzymywaniu lokalnych tradycji. Z inicjatywy Stowarzyszenia postać Siudej Baby wraz z Cyganem zaczęła funkcjonować jako symbol promujący kulturę i tradycję wsi[11].
-
Źródełko Ledy -
Czarny Cygan i Siuda Baba podczas obchodów w 2015 r.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66918
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 641 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Wieś Lednica Górna w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-28] (pol.).
- ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. VI, L-Ma. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013, s. 41. ISBN 978-83-64007-04-0.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu
- ↑ Lednica Górna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 121.
- ↑ Siuda Baba - Wrota Małopolski. [dostęp 2014-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-24)].
- ↑ Stowarzyszenie mieszkańców. [w:] Lednica Górna: internetowy portal mieszkańców [on-line]. [dostęp 2015-06-28].
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
| Inne |
