Leczenie uzależnień

Leczenie uzależnień – proces terapeutyczny mający na celu reedukację i resocjalizację jednostki uzależnionej. Ma w konsekwencji prowadzić do zaprzestania lub zmniejszenie częstotliwości przyjmowania substancji psychoaktywnych, redukcji szkód, powrotu do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie tych jednostek, które wykazywały na tym polu dysfunkcję. Stosowany zazwyczaj wobec osób mających problem ze szkodliwym, nałogowym nadużywaniem środków psychoaktywnych.

Przykładowe modele terapii w wobec narkomanów i alkoholików:

W Polsce powszechnie stosowany jest model terapii przez reprogramming, gdzie głównym elementem terapii jest wyuczenie nowych, zdrowych modeli zachowań oraz zbioru zasad, które mają ułatwić uzależnionym trwanie w abstynencji oraz walkę z nawrotami choroby (przy tym podejściu twierdzi się, że uzależnienie jest nieuleczalne). Powszechnym trybem jest reedukacja przez pracę połączona z terapią grupową gdzie głównym narzędziem pracy z pacjentem jest informacja zwrotna.

Detoksykacja (odtrucie) natomiast jest procesem dotyczącym jedynie uzależnienia fizycznego (opiaty, alkohol) i jako taka nie może być traktowana jako właściwy proces terapeutyczny.

Leczenie odwykowe alkoholizmu[edytuj | edytuj kod]

Leczenie odwykowe w przypadku uzależnienia od alkoholu może odbywać się w systemie stacjonarnym, dziennym lub ambulatoryjnym. W warunkach stacjonarnych przeprowadza się najczęściej detoksykację, a także, w razie konieczności, leczenie innych schorzeń, towarzyszących uzależnieniu od alkoholu. W oddziale terapii uzależnień czas pacjenta jest ściśle wypełniony programem psychoterapii. Po zakończeniu terapii w systemie stacjonarnym lub dziennym zaleca się kontynuowanie jej w warunkach ambulatoryjnych. Leczenie w placówkach dziennych i ambulatoryjnych polega również na realizacji programu psychoterapeutycznego. Na wstępie osoba uzależniona otrzymuje zalecenia, czego powinna się wystrzegać. Przede wszystkim obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu w jakiejkolwiek postaci (także np. piwa bezalkoholowego, zawierającego wbrew nazwie niewielką ilość alkoholu, cukierków, tortów zawierających alkohol itp.). Zalecenia obejmują zmianę towarzystwa i przyzwyczajeń związanych dawniej z piciem. Terapia grupowa służy przede wszystkim uzyskaniu informacji zwrotnej o nieuświadomionych przez osobę uzależnioną zachowaniach, odruchach, o tym jak jest postrzegany przez inne osoby. Terapia indywidualna służy między innymi omówieniu z terapeutą spraw natury osobistej, o których osoba uzależniona nie ma ochoty mówić w obecności grupy. Omawiany jest mechanizm uzależnienia, przedstawia się alkoholizm jako chorobę, za której powstanie osoba uzależniona nie odpowiada, musi natomiast ponosić konsekwencje swoich działań wynikających z uzależnienia.

Zaleceniem terapii jest także uczestnictwo w spotkaniach Anonimowych Alkoholików. Terapeuci zgodnie potwierdzają skuteczność uczestnictwa w ruchu AA jako sposobu na utrzymanie trzeźwości i rozwój osobisty, niezależnie od ich osobistych poglądów na duchowość.

Końcowym etapem terapii jest teoretyczne nauczenie osoby uzależnionej radzenia sobie z nawrotami choroby. W całej terapii, a zwłaszcza po osiągnięciu przez osobę uzależnioną stanu znacznego spadku głodu alkoholowego, kładzie się nacisk na naukę rozpoznawania emocji i opanowanie sztuki panowania nad nimi.

Leczenie w warunkach ambulatoryjnych trwa przeciętnie a od 12 do 24 miesięcy, a w warunkach stacjonarnych bądź dziennych 6-8 tygodni.

Niekiedy pomocniczo stosuje się farmakoterapię. Wobec osób, które nie mają podwójnej diagnozy stosowane są np. preparaty:

  • Nalorex, Naltrexone, Revia (chlorowodorek naltrexonu) – uzależnienie od opiatów.
  • Esperal, Anticol, Antabus (disulfiram) – alkoholizm.

Obecnie, placówki profesjonalne praktycznie nie stosują disulfiramu (anticol, esperal). Działanie tego środka opiera się bowiem jedynie na powodowaniu reakcji uczuleniowej z produktami metabolizmu alkoholu, a ponieważ utrzymują się one w organizmie przez dłuższy czas, istnieje poważne ryzyko, że reakcja taka zostanie wywołana także u osób, które już odstawiły alkohol. Uwzględniono też, że osoby uzależnione mają tendencje do ukrywania faktycznej ilości spożytego alkoholu, często też zaprzeczają, wbrew faktom, jakoby piły. Zdaniem specjalisty terapii uzależnień z Instytutu Psychiatrii i Neurologii – dr med. Bohdana Woronowicza – farmakologia może stanowić jedynie wsparcie dla oddziaływań psychoterapeutycznych w leczeniu alkoholizmu i innych uzależnień, a jednocześnie "stosowanie jakichkolwiek środków farmakologicznych, bez względu na ich skład chemiczny i profil działania, nie może być traktowane jako leczenie uzależnienia od alkoholu."

Zakłady leczące uzależnienia istnieją w Polsce od początków dwudziestego wieku. W dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonowały państwowe ośrodki dla alkoholików i narkomanów w Gościejewie i Świącku oraz prowadzony przez księży zakład w Tarnowskich Górach. Dynamiczny rozwój lecznictwa alkoholizmu nastąpił po drugiej wojnie światowej. W zakresie leczenia narkomanii istotną rolę odgrywają dziś, poza placówkami publicznymi, ośrodki rehabilitacyjne prowadzone przez organizacje pozarządowe[1][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jerzy T. Marcinkowski, Piotr Jabłoński. Zarys historii terapii uzależnień w Polsce a współczesny system pomocy osobom uzależnionym. „Narkomania”. 5 (44), s. 18-25, 2008. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. 
  2. ↑ Adrian Zandberg: Lecznictwo uzależnień w Polsce w latach 1918-1939. W: Mariusz Felsmann, Józef Szarek: Dawna medycyna i weterynaria. T. 3. Chełmno: Collegium Medicum UMK, 2011, s. 277-301.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leczenie_uzależnień&oldid=70490818”