Lakier pustynny
Lakier pustynny, glazura pustynna[1], polewa pustynna[2], lak pustynny[3], warnisz[4] – mikroskopijne powłoki na zewnętrznej powierzchni skał i luźnych głazów na pustyniach[5]. Ich wielkość dochodzi najczęściej do 100 μm[4].
Warnisz budują głównie związki manganu i żelaza oraz minerały ilaste. Związki żelaza i manganu mogą nadawać powłokom skał rdzawą[6], brunatną[7], a czasami nawet czarną barwę. Może być także zbudowany z krzemionki, która nadaje charakterystyczną szklistą powłokę[4].
Materiał warniszowy dostarczany jest głównie przez wiatr, który przenosi je na skały. Wtedy zaczynają na nie działać procesy fizykochemiczne przy udziale mikroorganizmów[4], w tym grzybów z rodzajów: Alternaria, Cladosporium, Fusarium, Penicillum i Pleospora[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 450. ISBN 978-83-01-13941-4. [dostęp 2015-07-30].
- ↑ Wojciech Jaroszewski, Leszek Marks, Andrzej Radomski, Słownik geologii dynamicznej, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1985, s. 190, ISBN 83-220-0196-7, OCLC 830183626.
- ↑ Wacław Przemysław Turek: Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie. Universitas, 2001, s. 270. ISBN 978-83-7052-585-9. [dostęp 2015-07-30].
- ↑ a b c d Wietrzenie. W: Piotr Migoń: Geomorfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 98. ISBN 978-83-0115979-5.
- ↑ Grażyna Niemezynow, Jan Burchart: Mały słownik geograficzny. Wiedza Powszechna, 1966, s. 164. [dostęp 2015-07-30].
- ↑ Józef Barbag: Geografia powszechna. T. 1. Państwowe Wydawn. Naukowe, 1962, s. 312. [dostęp 2015-07-30].
- ↑ Czasopismo geograficzne: kwartalnik Zrzeszenia Pol. Nauczycieli Geografji, Towarzystwa Geograficznego we Lwowie i Towarzystwa Geograficznego w Poznaniu. T. 52. Książnica-Atlas T.N.S.W., 1981, s. 218. [dostęp 2015-07-30].
- ↑ Katja Sterflinger, Fungi as Geologic Agents, „Geomicrobiology Journal”, 17 (2), 2000, s. 97–124, DOI: 10.1080/01490450050023791, ISSN 0149-0451 [dostęp 2019-01-16].