Kwas diatrozowy
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C11H9I3N2O4 | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 613,92 g/mol | ||||||||||||||||||
| Wygląd | biały proszek[1] | ||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Kwas diatrozowy (łac. acidum amidotrizoicum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, związek jodu, jonowy środek cieniujący, stosowany w diagnostyce obrazowej chorób przewodu pokarmowego i układu moczowego u ludzi oraz innych ssaków oraz w leczeniu niedrożności smółkowej.
Budowa i mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]
Kwas diatrozowy jest pozytywnym środkiem cieniującym pochłaniającym promieniowanie rentgenowskie silniej od tkanek[6]. Stosowane sole sodu oraz megluminy, ulegają w środowisku wodnym dysocjacji na jony o wysokiej osmolalności[6], co może wywoływać niekorzystny wpływ na organizm szczególnie w przypadku niewystarczającego nawodnienia[5].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- radiologiczne badanie przewodu pokarmowego (także w skojarzeniu z siarczanem baru)[5]
- tomografia komputerowa narządów jamy brzusznej[5]
- radiologiczne badanie układu moczowego (uretrografia wsteczna, cystografia mikcyjna)[3]
- leczenie niepowikłanej niedrożności smółkowej[5]
Kwas diatrozowy znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2017)[7].
Kwas diatrozowy jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2018)[8].
Działania niepożądane[edytuj | edytuj kod]
Kwas diatrozowy może powodować następujące działania niepożądane u ponad 1% pacjentów: wymioty, nudności, biegunka[5]. Aspiracja kwasu diatrozowego do płuc może spowodować obrzęk płuc[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Diatrizoic acid, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 2140 (ang.).
- ↑ Amidotrizoic Acid SC-SC-217621 Material Safety Data Sheet [online], Santa Cruz Biotechnology [dostęp 2018-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-21] (ang.).
- ↑ a b Cystografin Diatrizoate Meglumine Injection USP 30% [online], Bracco Diagnostics Inc., 2015 [dostęp 2018-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-10] (ang.).
- ↑ Diatrizoate (Intravenous route) [online], Truven Health Analytics, 2018 [dostęp 2018-08-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f Gastrografin (660 mg + 100 mg)/ml, roztwór doustny i doodbytniczy – Charakterystyka Produktu Leczniczego [online], Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Rejestr Produktów Leczniczych [dostęp 2018-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-21].
- ↑ a b Katarzyna Kulig, Radiofarmaceutyki i środki cieniujące stosowane w diagnostyce obrazowej, [w:] Chemia leków, Alfred Zejc (red.). Maria Gorczyca (red.), Warszawa: PZWL, s. 810–813, ISBN 978-83-200-3652-7.
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 20th List [online], Światowa Organizacja Zdrowia, 2017, s. 36 [dostęp 2018-08-20] (ang.).
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [online], Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 16 kwietnia 2018 [dostęp 2008-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-23].
- ↑ Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska, Leki współczesnej terapii online [online], Medical Tribune Polska [dostęp 2018-08-20].
