Kulturalizm (filozofia)
Kulturalizm – system filozoficzny autorstwa polskiego filozofa, Jana Stachniuka. Kulturalizm jest systemem opartym na autorskiej teorii kultury, głoszącej przeciwbieżność kultury, rozumianej jako potęgowanie ludzkiej władzy nad żywiołami jego natury i przyrodą, ze stanowiącą zaprzeczenie tego procesu wspakulturą[1]. Ponadto cechuje się antropocentryzmem, widząc człowieka jako „czoło ewolucji wszechświata”[2].
Człowiek w filozofii kulturalizmu posiada naturę dualistyczną, będąc z jednej strony zwierzęciem, z drugiej strony jednak istotą wznoszącą się ponad „czystą biologię”, będąc zdolnym do tworzenia kultury i budowania cywilizacji[3]. Jest on rozumiany nie jako jednostka lub zbiór jednostek, ale ciąg pokoleń. Na człowieczeństwo składają się trzy elementy: ludzka biologia, wola instrumentalna (zdolność przetwarzania elementów świata naturalnego w formy kulturowe) i Wola Tworzycielska. Pełnię tak rozumianego człowieczeństwa Stachniuk określał mianem panhumanizmu i definiował jako poddanie się Woli Tworzycielskiej i poświęcenie tworzeniu „kultury”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bielawski 2017 ↓, s. 366-367.
- ↑ Bielawski 2015 ↓, s. 68.
- ↑ Bielawski 2015 ↓, s. 69.
- ↑ Paweł Bielawski: Kim jest człowiek i jaki jest człowiek? Kulturalizm Jana Stachniuka. racjonalista.pl, 2014-07-13. [dostęp 2018-03-08].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paweł Bielawski. Kulturalizm Jana Stachniuka jako baza aksjologiczna niechrześcijańskiego nacjonalizmu polskiego. „Eryda”. 2 (2), s. 65-81, 2015. ISSN 2451-2028. [dostęp 2018-03-01].
- Paweł Bielawski. Kultura – Edukacja – Rozwój. Rewolucja kulturowa podług kulturalizmu Jana Stachniuka. „Ogrody Nauk i Sztuk”. 7 (7), s. 364-372, 2017. ISSN 2299-2014. [dostęp 2018-03-01].