Krzyż Wojenny (Portugalia)
 Awers wzór 1917 kl. IV | |
 Awers wzór 1946 kl. II | |
 Baretka | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Kruszec | |
Krzyż Wojenny (port. Cruz de Guerra) – portugalskie odznaczenie wojskowe.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Odznaczenie zostało ustanowione dekretem Prezydenta Republiki Portugalii nr 2:870 z dnia 30 listopada 1916 roku[1], dla nagrodzenia oficerów i żołnierzy, którzy wykazali się odwagą, stanowczością, zimną krwią i innymi cechami w obliczu wroga, w czasie działań bojowych. Odznaczenie w myśl art. 4 dekretu miało być nadawane przez ministra wojny, który w dniu 26 lipca 1917 roku wydał statut[2] tego odznaczenia oraz jego wygląd. Zgodnie z dekretem odznaczenie miało 4 klasy.
Odznaczeniem tym byli nagradzani portugalscy żołnierzy uczestniczący w I wojnie światowej, dla których to odznaczenie zostało ustanowione. W późniejszym okresie nadawano go także żołnierzom uczestniczącym w walkach na terenie kolonii portugalskich. W dniu 28 maja 1946 roku na podstawie rozdziału III dekretu[3] ministra wojny zmieniono jego statut oraz wygląd. Ponownie zmieniono statut i wygląd na podstawie rozdziału III dekretu[4] z dnia 20 grudnia 1971 roku wydanego przez ministra obrony.
Zasady nadawania[edytuj | edytuj kod]
Odznaczenie to zgodnie ze statutem z roku 1917[2] mógł być nadawany oficerom i żołnierzom wojsk portugalskich za czyny dokonane w obliczu wroga na polu walki, a przede wszystkim za wykazaną odwagę, stanowczość, zimną krew i inne czyny godne pochwały w trakcie walki. Na podstawie art. 9 dekretu z 1946 roku[3] oprócz żołnierzy portugalskich, odznaczeniem tym mogli być nagradzani żołnierze innych armii współdziałających z wojskami portugalskimi, jak również osoby cywilne zarówno obywatele portugalscy jak i cudzoziemcy. Natomiast art. 14 dekret z 1971 roku[4] określa, że odznaczeniem tym mogą być nagradzani żołnierze portugalscy, jak również osoby cywilne zarówno obywatel portugalscy jak również cudzoziemcy współdziałający z wojskami portugalskimi.
Opis odznaki[edytuj | edytuj kod]
Odznaka odznaczenia jest wykonana ze brązu i ma kształt krzyża maltańskiego. Odznaka krzyża była identyczna dla wszystkich klas.
Na podstawie art. 1 dekretu z 1917 roku[2] na awersie w środku krzyża w okręgu znajdują się w rysunek przedstawiający profil głowy kobiety z wińcem laurowym, która symbolizuje republikę, a wokół tego rysunku jest napis w języku portugalskim REPÚBLICA PORTUGESA 1917 (pol. Republika Portugalii 1917). Na rewersie odznaki w centralnej części w okręgu znajduje się herb Portugalii. Oznaczenie poszczególnych klas krzyża znajdowało się na wstążce krzyża. I tak: klasa I była oznaczona w postaci zawieszki na wstążce w postaci złotego krzyża otoczonego wieńcem laurowym, klasa II – złotego krzyża, klasa III – srebrnego krzyża, klasa IV – nie posiadała zawieszki.
Na podstawie dekretu z 1946 roku[3] zmieniono wygląd odznaki. Na awersie odznaki znajduje się herb Portugalii (jak rewers ze wzoru z 1917 roku), natomiast na rewersie w okręgu napis Cruz de Guerra (pol. Krzyż Wojenny). Kolejna zmiana wyglądu odznaki odznaczenia miała miejsce na podstawie dekretu z 1971 roku[4], gdy na rewersie w środku krzyża w okręgu umieszczono dwa skrzyżowane miecze oraz wieniec laurowy, awers pozostał identyczny jak z w dekrecie z 1946 roku.
Medal był noszony na wstążce koloru czerwonego z siedmioma wąskimi zielonymi paskami. Na wstążce umieszczano symbole poszczególnych klas odznaczenie w postacie: złotego krzyża z wieńcem laurowym – kl. I, złotego krzyża – kl. II, srebrnego krzyża – kl. III.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Decreto n.º 2870 – Diário do Govêrno n.º 243/1916, Série I de 1916-11-30
- ↑ a b c Decreto n.º 3259 – Diário do Govêrno n.º 122/1917, Série I de 1917-07-26
- ↑ a b c Decreto n.º 35667 – Diário do Governo n.º 116/1946, Série I de 1946-05-28
- ↑ a b c Decreto n.º 566/71 – Diário do Governo n.º 296/1971, Série I de 1971-12-20
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- René Mathis: Croix et médailles de guerre 1914-1918. Paryż: 1982, s. 36, tab. 3. (fr.).
- Humberto Nuno de Oliveira, Russel Furtado. The Portuguese War Cross. „JOMSA”. Volume 59 Number 6 November-December 2008. s. 3-18. (ang.).
| Republika Portugalska (od 1910) |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo Portugalii (1139–1910) |
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}
.svg)
| Rodzaj odznaczenia | |
|---|---|
| Elementy insygniów | |
| Formy zredukowane |
|
| Lista odznaczeń w | |
| Lista baretek w | |
| Prawo | |
| System odznaczeń w Polsce |
