Krukowo (województwo zachodniopomorskie)
| wieś | |
 Dwór w Krukowie (przed 1910) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 36 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2007) | 237 |
| Strefa numeracyjna | 94 |
| Kod pocztowy | 78-230[2] |
| Tablice rejestracyjne | ZBI |
| SIMC | 0307247 |
Położenie na mapie gminy Karlino  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego  | |
 54°01′23″N 15°46′45″E/54,023056 15,779167[1] | |
Krukowo (niem. Kruckenbeck) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 wieś liczyła 237 mieszkańców. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Krukowo.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wieś leży ok. 2 km na północ od Malonowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Do 2. poł. XVIII wieku wieś należała do dóbr lennych rodu von Manteuffel. W 1593 roku, z polecenia proboszcza z Karścina Hansa von Manteuffel, przy majątku została zbudowana kaplica. W latach 1773–1774 z dotacji Fryderyka II powstał nowy folwark i park. Gdy właścicielem Krukowa został Johann von Gaudecker, stało się ono majątkiem przynależnym do Karścina. Siedzibę nowego folwarku zbudowano na płaskim terenie przylegającym do łąk i obsadzono dębami (dwa z nich są pomnikami przyrody). Pod koniec XIX wieku (lata 1880–1890) dobra karścińskie podzielono między dwóch braci. Właściciel zamieszkał w Krukowie, znacznie przebudował majątek i przekształcił założenia parkowe[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:
- park pałacowy z 1733 roku, przekształcony w XIX i XX wieku, o pow. 15 ha. Najstarsze zadrzewienia datują się w latach 1773 i 1774; pod koniec XIX wieku von Gaudecker przekształcił założenia parkowe. Do kompozycji parku włączono rozległą dolinę ze strumieniem. Park rozpoczynał się w okolicach kościoła a kończył przy grobowcach rodzinnych. Poniżej dworu, na sztucznie usypanym wzniesieniu, założono staw. W latach 1900–1915 na lekkim wzniesieniu założono mały, rodzinny cmentarz. W tym czasie znacznie wzbogacono drzewostan parku o drzewa rodzime, założono też sad. Obecnie park stanowi dużą grupę zieleni ciągnącą się prawie wzdłuż całej wsi i widoczny jest z drogi do Karścina. Do dzisiaj układ przestrzenny parku jest czytelny. Łąka nadal posiada charakter krajobrazowy, brzegi strumienia porośnięte są olchą i krzewami. Staw wysechł, cmentarz jest niedostępny, z kościoła pozostały resztki, a piwniczka w parku jest stosem kamieni. W pałacu mieszczą się mieszkania prywatne.
- ruina kościoła ewangelickiego z lat 1820–1824[5].
- inne
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Pomnikami przyrody w Krukowie są dwa dęby szypułkowe: jeden w parku przy ruinach kościoła o obw. 570 cm, wiek 400 lat, wys. 25 m; drugi o obw. 420 cm, przy drodze wiejskiej.
Kultura i sport[edytuj | edytuj kod]
Jest tutaj boisko sportowe oraz świetlica wiejska.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62572
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 631 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Historia. „UMiG”. Karlino.
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A). nid.pl, 2022-12-21. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 202, ISBN 978-83-7495-133-3.
