Kramy Szewskie w Krakowie
Kramy Szewskie – pierwotnie drewniane, później murowane zabudowania na krakowskim rynku służące do handlu wyrobami szewskimi, wyburzone w 1854 roku.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Była to hala długości połowy sukiennic, luźno do nich przylegająca od zachodu, od południa bezpośrednio do Postrzygalni a od północy do Langierówki, tworząc niezadaszoną alejkę w środku. Kramy szewskie zwieńczone były sklepieniem beczkowym z lunetami. W połowie długości umieszczona została w sklepieniu kopuła ośmiokątna, nakryta stożkowym dachem, mająca w podstawie (w bębnie) otwory okienne, zapewniające oświetlenie hali światłem dziennym. Na kluczu kopuły widniało godło cechu szewskiego. Stanowiska z towarem znajdowały się pod ścianami hali. Z zewnątrz Kramy Szewskie zabudowane były licznymi drewnianymi przybudówkami, przez co nie przedstawiały się zbyt okazale.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o kramach (jatkach) szewców pochodzą z roku 1468. Później wymieniono je w źródłach z końca XVI wieku. Pierwotne kramy były wykonane z drewna i prawdopodobnie służyły także garbarzom. W 1589 roku te zabudowania zniszczył pożar. Cech szewski postanowił wznieść w tym samym miejscu budowlę murowaną. Prace nad nowymi kramami ukończono w roku 1599. Stworzył je architekt Augustyn Litwinka. Kramy początkowo były renesansowe (XV – XVI w.). W 1778 zostały odnowiono w stylu barokowym.
Budynek został zburzony podczas prac przygotowawczych do restauracji Sukiennic przeprowadzonej w latach 1875–1879[1].
-
Rozkład kramów na rynku krakowskim
(plan z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa) -
Rozkład kramów na rynku krakowskim
(makieta z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Nowicka, Wiewiórki zamiast gołębi: Podziemia rynku głównego w Krakowie, „Rzeczpospolita”, 23 września 2010.
- Sukiennice, [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa – Kraków: PWN, 2000, s. 937–938.
- W. Komorowski, A. Sudacka: Rynek Główny w Krakowie. Wrocław: Ossolineum, 2008. ISBN 978-83-04-04992-5.
- Marta Marek, Zastosowanie techniki cyfrowej 3D do rekonstrukcji historycznej zabudowy Krakowa, „Krzysztofory”, 26, Kraków 2008.
- Marek Żukow-Karczewski, Nie istniejące budowle Krakowa. Jatki Szewskie, „Echo Krakowa”, 88 (13400), 8 maja 1991.