Komitet Pracy i Płac

Komitet Pracy i Płac – naczelny organ administracji rządowej istniejący w latach 1960–1972, powołany do prowadzenia polityki zatrudnienia i płac, ustalania poziomu wynagrodzeń oraz ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia rentowego.

Powołanie Komitetu[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie ustawy z 1960 r. o utworzeniu Komitetu Pracy i Płac oraz o zmianach właściwości w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, rent, zaopatrzeń i opieki społecznej ustanowiono nowy urząd^[1]. Komitet był organem kolegialnym i działał przy Radzie Ministrów.

Zakres działania Komitetu[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1960 r. do zakresu działania Komitetu Pracy i Płac należały sprawy^[2]:

W dziedzinie płac i normowania pracy

• współdziałania przy opracowywaniu wytycznych dotyczących właściwych proporcji między wydajnością pracy a poziomem płac, czuwania nad realizacją tych proporcji ustalonych w narodowych planach gospodarczych przez analizę i kontrolę prawidłowości stosowania systemów płac i norm oraz przedkładania Radzie Ministrów informacji i wniosków w tym zakresie,
• badania działania systemów płac oraz systemu bodźców materialnego zainteresowania pracowników, inicjowania prac nad ich udoskonalaniem, badania stanu dyscypliny płac i prawidłowości dokumentacji płacowej, ustalania środków dla wzmocnienia dyscypliny płac, dokonywania doraźnych kontroli w tym zakresie, występowania do właściwych resortów z wnioskami oraz przedkładania Radzie Ministrów informacji i wniosków;
• prowadzenia badań dotyczących proporcji płac oraz opracowywania wniosków dotyczących prawidłowego kształtowania się tych proporcji w poszczególnych działach gospodarki narodowej, wewnątrz tych działów, w administracji państwowej oraz między poszczególnymi grupami zawodowymi pracowników;
• ustalania – w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów – współczynników bankowej korekty funduszu płac oraz zasad kształtowania funduszu płac przy przekraczaniu zadań planowych
• inicjowania i opiniowania lub opracowywania wniosków dotyczących regulacji płac, zmian systemów płac, a w szczególności stawek płac, taryfikatorów kwalifikacyjnych, zasad premiowania, dodatków do płac i świadczeń w naturze oraz innych form materialnego zainteresowania pracowników;
• związane z zawieraniem układów zbiorowych pracy i podpisywaniem protokołów dodatkowych do układów oraz prowadzenie ich rejestru;
• opracowywania i opiniowania projektów przepisów dotyczących wynagrodzeń i innych świadczeń dla pracowników i funkcjonariuszy państwowych;
• opracowywanie i opiniowanie w porozumieniu z Ministrem Finansów projektów przepisów dotyczących funduszu zakładowego, funduszu za osiągnięcia ekonomiczne i innych funduszów o podobnym charakterze;
• prowadzenia badań nad metodami i prawidłowością normowania pracy i stosowania norm pracy; inicjowania prac nad usprawnieniem normowania pracy i wprowadzaniem norm technicznie uzasadnionych, wydawania ramowych instrukcji i zaleceń w zakresie normowania pracy oraz przedkładania Radzie Ministrów wniosków w zakresie przepisów dotyczących normowania pracy;
• opiniowania wniosków dotyczących czasu pracy;
• współpracy z Ministerstwem Finansów i bankami w zakresie kontroli gospodarki funduszem płac;
• współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym w zakresie badań płac realnych i poziomu stopy życiowej pracujących.

W dziedzinie zatrudnienia

• opracowywania przepisów i ustalania wytycznych w zakresie kierowania do zakładów pracy osób poszukujących pracy i terenowego przemieszczania rezerw roboczych;
• nadzoru nad działalnością organów prezydiów rad narodowych do spraw zatrudnienia;
• analizy i kontroli stanu zatrudnienia w gospodarce narodowej i analizy stanu zatrudnienia w administracji państwowej oraz przedstawiania wniosków w tym zakresie;
• inicjowania możliwości dodatkowego zatrudnienia w ramach przydzielonych na ten cel funduszów;
• opiniowania projektów planów rozmieszczenia szkół zawodowych;
• ustalania w porozumieniu z właściwymi ministrami wytycznych dotyczących zatrudnienia absolwentów szkół zawodowych oraz ustalania rocznych planów rozdziału absolwentów szkół wyższych, sporządzanych na podstawie wniosków resortowych;
• ustalania wytycznych dotyczących organizowania preorientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego;
• współpracy z właściwymi organami państwowymi i organizacjami społecznymi w sprawach szkolenia zawodowego oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników i zatrudniania inwalidów;
• współpracy z Komitetem Drobnej Wytwórczości, Centralnym Związkiem Spółdzielczości Pracy oraz prezydiami rad narodowych w zakresie kierunków rozmieszczenia inwestycji terenowych z punktu widzenia prawidłowego wykorzystania rezerw roboczych;
• prowadzenia prac analitycznych w zakresie rozmieszczenia, struktury, wykorzystania i rozdziału zasobów rezerw roboczych;
• opracowywania – w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów, a w odniesieniu do jednostek budżetowych także z Ministrem Finansów – wniosków w sprawie wykorzystania centralnej rezerwy zatrudnienia i funduszu płac i przedkładania ich Radzie Ministrów.

W dziedzinie prawa pracy

• opracowywania i przedkładania Radzie Ministrów projektów przepisów z dziedziny prawa pracy oraz wydawania przepisów wykonawczych z tej dziedziny;
• wydawania wyjaśnień dotyczących stosowania prawa pracy;
• analizy działania przepisów prawa pracy.

W dziedzinie ubezpieczeń społecznych i zaopatrzeń rentowych

• opracowywania projektów ogólnych zasad polityki w zakresie ubezpieczenia na wypadek choroby i macierzyństwa, ubezpieczenia rodzinnego oraz rent i zaopatrzeń;
• opracowywania i przedkładania Radzie Ministrów projektów przepisów oraz wydawania przepisów wykonawczych dotyczących spraw, z wyłączeniem rent i zaopatrzeń należących do zakresu działania Ministra Komunikacji, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych oraz Ministra Sprawiedliwości;
• wydawania wyjaśnień dotyczących zasadniczych zagadnień związanych z wykonywaniem przepisów o ubezpieczeniu na wypadek choroby i macierzyństwa, ubezpieczeniu rodzinnym, o rentach i zaopatrzeniach;
• współpracy z resortami w celu koordynacji ich działalności w zakresie prowadzonych przez nie spraw dotyczących rent i zaopatrzeń, świadczeń na wypadek choroby i macierzyństwa oraz świadczeń rodzinnych;

W dziedzinie współpracy międzynarodowej

• organizowania i realizowania we współdziałaniu z Ministrem Spraw Zagranicznych, współpracy z zagranicą w zakresie spraw objętych działaniem Komitetu,
• współpracy z odpowiednimi organami Organizacji Narodów Zjednoczonych, z Międzynarodową Organizacją Pracy i innymi organizacjami międzynarodowymi i zagranicznymi;
• wymiany informacji, doświadczeń, ekspertów i stypendiów;
• uczestnictwa w pracach mających na celu zawarcie umów międzynarodowych.

Organy Komitetu[edytuj | edytuj kod]

Organami Komitetu były:

• Prezydium
• Przewodniczący.

W skład Prezydium Komitetu wchodzili: przewodniczący, zastępcy przewodniczącego oraz członkowie powołani przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Komitetu.

Zniesienie urzędu[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie ustawy z 1972 r. o zniesieniu Komitetu Pracy i Płac zlikwidowano Komitet^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]