Kolumna Trójcy Świętej w Bystrzycy Kłodzkiej
 nr rej. 146 z 21.03.1950 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | pl. Wolności |
| Styl architektoniczny | |
| Projektant | |
| Fundator | Kacper Kleinwatcher |
| Całkowita wysokość | 10 m |
| Data odsłonięcia | 1736 |
Położenie na mapie Bystrzycy Kłodzkiej  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka  | |
 50°17′48″N 16°39′06″E/50,296667 16,651667 | |
Kolumna Trójcy Świętej w Bystrzycy Kłodzkiej – pochodzący z 1736 roku barokowy monument, autorstwa Antona Jörga, stojący na rynku w Bystrzycy Kłodzkiej. Pomnik był narzędziem propagandowym, mającym służyć umocnieniu wiary katolickiej i ideowej walce z protestantyzmem.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kolumna wykonana została w roku 1736 przez pochodzącego z Kamieńca Ząbkowickiego śląskiego rzeźbiarza Antona Jörga[1], który zasłynął podobnym pomnikiem ustawionym na rynku w Głubczycach[2]. Fundatorem dzieła był bystrzycki radca i podskarbi Kacper Rudolf Kleinwatcher. Kolumna powstała, aby chronić miasto od pożarów i zarazy, która w tym czasie dziesiątkowała okoliczną ludność[3]. W roku 1855 podskarbi Franciszek Tischbauer sfinansował renowację, którą przeprowadził rzeźbiarz Aleksy Ziliack[4]. Kolejną renowację, połączoną z usuwaniem starych powłok olejnych i naprawą zniszczonych detali, wykonał w latach 1900-1902 rzeźbiarz Eisenberg ze Strzelina[4], a ostatnie tego typu prace przeprowadził Karl Heinz-Ludwig[3].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 21 marca 1950 pomnik został wpisany do rejestru zabytków ruchomych[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pomnik ma wysokość około 10 metrów i w ocenie historyków sztuki jest jednym z najlepszych dzieł Antona Jörga[4]. Inspiracją dla tej kompozycji stał się dwunasty rozdział Apokalipsy św. Jana, o czym informuje inskrypcja wykuta na podstawie pomnika[3]. Szczyt wysokiego, zwężającego się ku górze cokołu o trzech wklęsłych bokach pokrytych ornamentem regencyjnym, zwieńczono przedstawieniem Trójcy Świętej. Poniżej ulokowano figurę Matki Bożej Wniebowziętej. Postać Marii otaczają postaci świętych Józefa, Anny i Joachima. Poniżej Marii, na niewysokiej kolumnie, stoi figura Archanioła Michała. Postument otacza bogato ornamentowana kamienna balustrada, w której narożach stoją figury świętych Floriana, Jana Nepomucena i Franciszka Ksawerego. Pomnik okolono żeliwnym ogrodzeniem. Całość jest bogato zdobiona puttami, wolutami, motywami roślinnymi i innymi detalami[6].
Kolumna ukazuje symbolicznie walkę Kościoła z Szatanem[7]. Jest to szczególnie widoczne w przedstawieniu Marii przezwyciężającej zło i w postaci Michała z pokonanym smokiem[7].
Pomnik ze względu na rozmiary i bogactwo form ma charakter monumentalny oraz cechuje się doskonałą równowagą elementów statycznych i dynamicznych[7]. W przeszłości był efektownym narzędziem propagandy religijnej i walki z reformacją[7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Cały pomnik -
Trójca Święta -
Archanioł Michał -
Święty Józef -
Święty Joachim -
Putta
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 41. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Bystrzyca Kłodzka – kolumna św. Trójcy i kaplica św. Floriana z XVIII wieku. www.szlakikulturowe.dolnyslask.pl. [dostęp 2014-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)].
- ↑ a b c TintuLintu: Kamienna Trójca Święta w Bystrzycy Kłodzkiej. intour.pl, 2011-03-14. [dostęp 2014-03-01].
- ↑ a b c Krystyna Bartnik: Bystrzyca Kłodzka. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1992, s. 168. ISBN 83-04-03529-4.
- ↑ Informacja uzyskana z Narodowego Instytutu Dziedzictwa i potwierdzona w Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku.
- ↑ Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. red. Marek Staffa. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 85. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ a b c d Krystyna Bartnik: Bystrzyca Kłodzka. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1992, s. 169. ISBN 83-04-03529-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bartnik K., Bystrzyca Kłodzka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1992, ISBN 83-04-03529-4.
- Józef Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 15, red. M. Staffa, Wrocław, I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.