Kościół Santa Fosca a Torcello
 Widok na fasadę kościoła | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 13 lutego | ||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||
| Relikwie | Świętej Fuski | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||
 45°29′54″N 12°25′09″E/45,498333 12,419167 | |||||||||||||
Kościół Santa Fosca a Torcello[1] (pol. Kościół św. Fuski (Foski) na Torcello) – rzymskokatolicki kościół na wyspie Torcello w Wenecji, w Patriarchacie Wenecji w parafii San Martino di Burano (wikariat Cannaregio - Estuario)[2].
Kościół Santa Fosca jest częścią najstarszego i największego zespołu sakralnego Laguny Weneckiej, na który składają się poza nim: bazylika Santa Maria Assunta oraz znajdujące się przed nią pozostałości baptysterium[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół został zbudowany w XI na planie centralnym, mającym na zewnątrz formę ośmiokąta, w który wpisano plan wnętrza w formie krzyża greckiego. Kościół został pomyślany jako martyrium dla znajdującej się obok katedry Santa Maria Assunta[4], zgodnie ze schematem architektonicznym wczesnego chrześcijaństwa: baptysterium – katedra – martyrium – dzwonnica. Nie ma zgodności wśród badaczy co do pierwotnego rozplanowania kościoła. Jedni otrzymują, iż kościół powstał jako martyrium na planie centralnym, mającym formę kwadratu wpisanego w ośmiokąt, co jest to wyraźnym przykładem bizantyjskiego modelu architektonicznego z XI wieku, natomiast według innych pierwotnym planem kościoła był krzyż [grecki]. Relikwie Świętej Foski przybyły tu w X wieku z Sabraty, miasta pierwotnie fenickiego, później rzymskiego, leżącego nieopodal Trypolisu; kult tej świętej jest bowiem związany ze średniowiecznymi szlakami handlowymi[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]
Z pięciu stron kościół otacza portyk o podwyższonych łukach w stylu bizantyńskim, wspartych na kolumnach z ozdobnymi kapitelami. Od strony katedry zachowało się pomiędzy kolumnami kilka płyt marmurowych. Apsyda główna jest zamknięta pięciobocznie i udekorowana ślepymi arkadami, umieszczonymi w dwóch rzędach. Po obu jej stronach są apsydy boczne, zamknięte półkoliście[6]. Z zewnątrz kościół prezentuje się jako prosta bryła geometryczna, kompozycyjnie zrównoważona i zharmonizowana[4].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Nawa główna została wzniesiona na planie kwadratu i wyodrębniona z korpusu kościoła ośmioma marmurowymi kolumnami o kapitelach korynckich. Nad skrzyżowaniem naw znajduje się potężny bęben, przykryty drewnianym dachem[6]. Solidność jego konstrukcji sugeruje, że pierwotnie była nad nim zaplanowana kopuła, której jednak nie zrealizowano[7]. W ołtarzu głównym znajduje się XV-wieczna rzeźba Madonna z Dzieciątkiem[6], a pod nim – iluminowany sarkofag ze szczątkami Świętej Foski[7]; w głębi apsydy stoi XV-wieczna, drewniana figurka Świętej[6]. Na zewnętrznej ścianie kościoła znajduje się XV-wieczny relief Święta Fuska czczona przez swoich współbraci[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 142.
- ↑ Chiesa Cattolica Italiana - Patriarcato di Venezia: Patriarcato di Venezia - Burano. www.patriarcatovenezia.it. [dostęp 2015-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]. (wł.).
- ↑ VeneziaSi: Basilica di Santa Maria Assunta (Torcello). www.veneziasi.it. [dostęp 2015-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]. (wł.).
- ↑ a b Zucchoni 1993 ↓, s. 25.
- ↑ Isabella Spinelli: Torcello e i suoi splendori bizantini. www.imperobizantino.it. [dostęp 2015-11-29]. (wł.).
- ↑ a b c d Stefańska 1980 ↓, s. 149.
- ↑ a b c Jeff Cotton: Santa Fosca. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2015-11-29]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Danuta Stefańska: Wenecja i okolice. Przewodnik turystyczny. Wyd. I. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980.
- Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).