Kleinia

Kleinia
Ilustracja
Kleinia neriifolia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

Kleinia

Nazwa systematyczna
Kleinia P. Miller
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus[3]

Synonimy
  • Notonia DC.
  • Notoniopsis B. Nord.[4]
Kleinia barbertonicus

Kleiniarodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 50[5][6]–58[7] gatunków. Występują one na Wyspach Kanaryjskich (K. neriifolia) i w Maroku (K. anteuphorbium)[8], w Afryce Subsaharyjskiej i Madagaskarze, na Półwyspie Arabskim, w południowych Indiach i Sri Lance[5][7].

Niektóre gatunki są uprawiane jako ozdobne sukulenty z czerwonymi, żółtymi i białymi kwiatami. Popularny w uprawie jest zwłaszcza gatunek Kleinia neriifolia, pochodzący z Wysp Kanaryjskich, wyrastający w formie drzewka o pseudodychotomicznych rozgałęzieniach[5].

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia gdańskiego naukowca – Jacoba Theodora Kleina[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kleinia articulatus
Kleinia anteuphorbium
Pokrój
Sukulenty zielne i zdrewniałe[6]. Pędy często sine[10].
Liście
Skrętoległe, rozmieszczone wzdłuż łodygi. U niektórych gatunków zredukowane całkowicie lub do łusek. U reszty liście siedzące lub krótkoogonkowe o blaszce całobrzegiej do wcinanoklapowanej[6].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo lub skupione po kilka lub wiele w baldachogroniaste kwiatostany złożone[6]. Listki okrywy w pojedynczym szeregu. Dno kwiatostanowe płaskie, bez łuszczynek. Kwiaty w koszyczku niezróżnicowane[10]. Korona rurkowata, stopniowo rozszerzająca się ku górze, barwy białej, żółtej, zielonkawej, czerwonej lub fioletowej. Słupek z szyjką zakończoną znamieniem i oddzielonymi od niego owłosionymi przydatkami[6].
Owoce
Niełupki podługowate, nagie, żeberkowane, z bardzo licznymi, trwałymi ośćmi puchu kielichowego[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z podplemienia Senecioninae, z plemienia Senecioneae i podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[4].

W przeszłości rośliny z tego rodzaju włączano do rodzaju starzec Senecio[11]. Badania nad relacjami filogenetycznymi wskazują, że prawdopodobnie tu z kolei należałoby włączyć rodzaje Gynura i Solanecio[5].

Wykaz gatunków[7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-11-13] (ang.).
  3. a b Kleinia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-11-13].
  4. a b Genus: Kleinia Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  5. a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 491, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. a b c d e f K. Kubitzki (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 231-232, ISBN 978-3-540-31050-1.
  7. a b c Kleinia Jacq.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-11-13].
  8. P. Halliday, The Genus Kleinia (Compositae) in North Africa and the Canary Islands, „Kew Bulletin”, 41 (2), 1986, s. 279-285, DOI10.2307/4102930, JSTOR4102930.
  9. G., Miller, Anthony, Plants of Dhofar, the southern region of Oman: traditional, economic, and medicinal uses, Muscat: Office of the Adviser for Conservation of the Environment, Diwan of Royal Court, Sultanate of Oman, 1988, s. 110, ISBN 0-7157-0808-2.
  10. a b Bingham i inni, Kleinia Mill., [w:] Flora of Zambia [online].
  11. Kleinia. [w:] World of Succulents [on-line]. [dostęp 2020-11-13].