Kazimierz Plisowski

Kazimierz Plisowski

Plis

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	11 lutego 1896 Nowosiółka
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1962 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1915–1945
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Suwalska Brygada Kawalerii Brygada Kawalerii „Plis”
Stanowiska	dowódca brygady
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa bitwa pod Kockiem
Odznaczenia

Kazimierz Plisowski (ur. 11 lutego 1896 w Nowosiółce, zm. 22 grudnia 1962 w Warszawie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 11 lutego 1896 we wsi Nowosiółka, w guberni podolskiej, w rodzinie Karola i Marii z Hołubów^[1][2][3]. Jego starszymi braćmi byli generałowie Konstanty Plisowski i Józef Plisowski. Uczył się w Korpusie Kadetów w Sumach, gdzie uzyskał w maju 1915 roku maturę^[4]. Następnie od 1 czerwca 1915 do 1 lutego 1916 kontynuował naukę w Mikołajewskiej Szkole Jazdy w Petersburgu^[4][5]. Następnie od lutego 1916 do 6 grudnia 1917 pełnił służbę w 12 Achtyrskim pułku huzarów^[6][7].

W grudniu 1917 wszedł w skład polskiego szwadronu jazdy w Odessie, wraz z którym po dotarciu w rejon Bobrujska wszedł w skład 3 pułku ułanów I Korpusu Polskiego. Po kapitulacji I Korpusu Polskiego przedostał się do 4 Dywizji Strzelców Polskich, w której służył od września 1918 roku i wraz z nią wrócił do Polski.

Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej w Galicji Wschodniej, a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc szwadronem w 14 pułku ułanów. Ranny 1 czerwca 1920 między wsią Antonów, a Pustowarówka w Ukrainie^[4].

Następnie pełnił funkcje: adiutanta dowódcy 14 pułku ułanów (od grudnia 1922 – do sierpnia 1924, dowódcy szwadronu zapasowego pułku (od sierpnia 1924 – do maja 1925), komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii i Podoficerów Zawodowych w DOK VI Lwów (9 maja 1925 – 24 grudnia 1928). W okresie od października do grudnia 1927 ukończył dwumiesięczny kurs w Centralnej Szkole Strzelania w Toruniu^[5]. W styczniu 1928 został przeniesiony z 14 puł. do 3 pułku szwoleżerów w Suwałkach na stanowisko kwatermistrza^[8]. W lipcu 1929 został przeniesiony do 13 pułku ułanów w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[9]. Od marca do maja 1931 był słuchaczem kursu oficerów sztabowych w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Od 10 listopada 1932 do 13 marca 1937 był dowódcą 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie^[10]. Od 31 marca do 30 lipca 1933 był słuchaczem kursu dowódców w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie^[5].

13 marca 1937 objął stanowisko dowódcy 2 pułku ułanów i pułkiem tym dowodzi w czasie kampanii wrześniowej do dnia 9 września 1939 roku. Został wtedy dowódcą Suwalskiej Brygady Kawalerii i funkcję tę pełnił do 22 września. Następnie do 6 października dowodził Brygadą Kawalerii „Plis” w składzie Dywizji Kawalerii „Zaza”. Jako dowódca tej brygady brał udział w bitwie pod Kockiem, gdzie 6 października 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej^[11].

W latach 1939–1945 przebywał w Oflag VII A Murnau, gdzie kierował konspiracyjnym Oddziałem III Bezpieczeństwa, który odpowiadał m.in. za jeniecką samoobronę. W kwietniu 1945 roku został uwolniony przez wojska amerykańskie i otrzymał przydział na stanowisko oficera do zleceń dowódcy Bazy Korpusu gen. Mariana Przewłockiego. Na tym stanowisku pozostawał do 1946, a następnie przystąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia^[12]. Po demobilizacji wyjechał do Wielkiej Brytanii i zamieszkał w Londynie. Był czynnym członkiem Koła Generałów i Pułkowników byłych Dowódców Wielkich Jednostek. Ponadto był prezesem dwóch kół pułkowych: Koła 2. Pułku Ułanów Grochowskich i Koła Ułanów Jazłowieckich^[12]. We wrześniu 1962 roku wrócił do Polski, już wtedy był ciężko chory. Zmarł 22 grudnia 1962 roku w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w grobowcu rodzinnym (kwatera B II 30-2-19)^[13].

29 kwietnia 1924 we Lwowie ożenił się z Marią Jadwigą z Sulimirskich^[14], z którą miał bliźniaczki urodzone 15 lutego 1925: Teresę primo voto Kobecką, secundo voto Rosen i Wandę, zamężną ze Zbigniewem Turkowskim^[4].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

• chorąży (1916)
• podporucznik (1916)^[5]
• porucznik (1917)^[5]
• rotmistrz (1920)
• major (1924)
• podpułkownik (1931)
• pułkownik (1936)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 126^[1][15]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2513 (1921)^[16]
• Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)^[17]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie^[18]: po raz pierwszy w 1921)^[19]
• Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1934)^[20]
• Srebrny Krzyż Zasługi (4 marca 1925)^[21][18]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[18]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[18]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[22]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[18]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Plisowski Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.51-4189 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-07].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 805–806. ISBN 83-211-1096-7.
• Płk Kazimierz Plisowski (1896-1962). Zarys biografii. W: Daniel Koreś: Wojsko, polityka, społeczeństwo : studia z historii społecznej od antyku do współczesności. Wrocław: Wydawnictwo Gajt 1991, 2013, seria: Wrocławskie studia z historią wojskowości. Nr 2. ISBN 978-83-62584-41-3. OCLC 867953408.