Kazimierz Karaś
 Dąbrowa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
  | |
Kazimierz Karaś herbu Dąbrowa (ur. 1711, zm. 6 lutego 1775 w Warszawie[1]) – generał major wojsk koronnych[2], kasztelan wiski, marszałek prywatny króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, asesor Komisji Skarbu Jego Królewskiej Mości w 1768 roku[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wychowanek i zaufany domownik Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego i ojca króla. Cześnik buski, później cześnik liwski, od 1749 pułkownik wojsk królewskich[1]. Konsyliarz konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[4]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego z ziemi warszawskiej w 1764 roku[5]. W 1764 został wybrany posłem ziemi warszawskiej na sejm elekcyjny. Został mianowany członkiem komisji skarbowej dóbr stołowych. W lipcu mianowany kasztelanem wiskim i z tytułem Administrator Poczt kierował Naczelnym Zarządem Poczt Koronnych i Litewskich. Od 1765 prywatny marszałek dworu królewskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego. Odznaczony Orderem św. Stanisława 8 maja 1765 (były to pierwsze ordery Stanisława Augusta Poniatowskiego, które nadał tylko członkom swojej rodziny i Karasiowi) i w 1773 Orderem Orła Białego. Otrzymał starostwa: ryckie, zadybskie, goszczyńskie i nowodworskie. W roku 1766 został członkiem kompanii rękodzieł wełnianych, mającej na celu ożywienie produkcji wyrobów z wełny. Członek konfederacji 1773 roku[6]. W 1768 roku wyznaczony z Senatu do Asesorii Koronnej[3]. Na Sejmie Rozbiorowym 1773-1775 wszedł w skład delegacji wyłonionej pod naciskiem dyplomatów trzech państw rozbiorczych, mającej przeprowadzić rozbiór[7]. 18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[8].
W Warszawie na gruntach leżących na Oboźnej ulicy, naprzeciw starej kaplicy, zaraz obok gmachów Kazimierowskich (obecnie przy Krakowskim Przedmieściu, obok Pałacu Staszica) wzniósł w latach 1769-1772 okazały pałac w stylu wczesnego klasycyzmu, będący w okresie insurekcji kościuszkowskiej kwaterą naczelnika Tadeusza Kościuszki. Za projektanta uważa się architekta królewskiego Jakuba Fontanę, ponieważ fasada pałacu nawiązywała do projektowanej przez Fontanę przebudowy wewnętrznej elewacji Zamku Królewskiego. Pałac zburzono w 1912-1913, a na jego miejscu miał stanąć dom czynszowy.
Kazimierz Karaś zmarł w Warszawie i pochowany został u Kapucynów na ulicy Miodowej. Żonaty był od 1749 r. z Elżbietą z Hubińskich, córką Jana Hubińskiego, podczaszego rzeczyckiego, która po jego śmierci wyszła w 1776 r. za Marcina Ledóchowskiego, starostę rudeckiego[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Julian Bartoszewicz: Znakomici mężowie Polscy w XVIII w., t. III. Petersburg: B.M. Wolffa, 1856, s. 99-117.
- ↑ Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. I, Pruszków 1998, s. 219.
- ↑ a b Kolęda Warszawska na rok 1768, [b.n.s]
- ↑ Konfederacya Generalna Koronna Po doszłym Seymie Convocationis Zaczęta w Warszawie Dnia 23. Czerwca Roku Pańskiego 1764. Ręką J. O. Xcia Jmci Prymasa Korony Polskiey [...] Stwierdzona, s. 6.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 92.
- ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.
- ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: „Kwartalnik Historyczny”, LXXIX, nr 3, 1972, s. 545-562.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 20-48.
- ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, t. VII, s. 391.