Kazimierz Dziurzyński
.jpg) Kazimierz Dziurzyński (przed 1929) | |
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Pełne imię i nazwisko | Kazimierz Józef Dziurzyński |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1 marca 1891 |
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Komenda Miasta Łódź |
| Stanowiska | komendant miasta |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       | |
Kazimierz Józef Dziurzyński (ur. 1 marca 1891 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 1 marca 1891 w Krakowie, w rodzinie Jana i Bronisławy z Wormskich[1][2]. W 1909 ukończył naukę w klasie VIIIb i zdał maturę w c. k. Gimnazjum III w Krakowie[3]. Następnie ukończył osiem semestrów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i otrzymał absolutorium[3]. Ukończył także jednoroczny kurs w Akademii Handlowej w Krakowie[3]. Był członkiem Związku Strzeleckiego.
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich. 4 sierpnia 1914 został wcielony do 7. kompanii 2 pułku piechoty[4]. Od 1 listopada 1914 do 1 lutego 1915 był frekwentantem Szkoły Podchorążych Legionów Polskich[4]. Po ukończeniu szkoły został przeniesiony do IV batalionu 3 pułku piechoty[4]. 14 marca 1915 ranny pod Bortnikami[4]. 18 maja 1915, po opuszczeniu szpitala, został przydzielony do III batalionu uzupełniajacego, a 27 czerwca tego roku do 6 pułku piechoty[4]. Od 15 września do 7 grudnia 1915 chory na czerwonkę leczył się w szpitalach epidemicznych w Dęblinie i Opawie[5]. 18 sierpnia 1916 został mianowany chorążym piechoty[6]. 1 stycznia 1917 awansował na podporucznika piechoty[6]. 1 września 1917 został wcielony do c. k. Pułku Strzelców Nr 16, lecz już 1 grudnia tego roku reklamowany przez Urząd Odbudowy Kraju[7].
3 stycznia 1919 został przyjęty Wojska Polskiego z dniem 10 listopada 1918 i zatwierdzeniem stopnia porucznika, nadanego przez generała majora Edwarda Śmigły-Rydza jako ministra wojny w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej[8]. 20 listopada 1918 został przeniesiony z 4 pułku piechoty Legionów do 25 pułku piechoty[3]. Od 4 grudnia 1918 do 1 kwietnia 1919 przebywał w szpitalach w Pińczowie i Krakowie oraz Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem[9]. 10 kwietnia 1919 przydzielony do Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”[10]. Od 12 maja 1919 w Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego, w Sekcji 12. Głównego Kwatermistrzostwa[9].
W latach 1920–1921 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków” i w Naczelnym Dowództwie, pozostając na ewidencji 6 pułku piechoty Legionów[11]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”[12].
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 475. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był nadal 6 pp Leg. Obok stopnia wojskowego przysługiwał mu wówczas tytuł „adiutant sztabowy”[13]. W latach 1922–1924 był słuchaczem III Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 1 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie, pozostając oficerem nadetatowym 78 pułku piechoty w Baranowiczach[14]. 21 sierpnia 1926 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko I oficera sztabu 5 Brygady Ochrony Pogranicza w Łachwie[15]. 12 stycznia 1927 został przeniesiony do 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie na stanowisko szefa sztabu[16][17]. 23 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 45. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]. 5 listopada 1928 ogłoszono jego przeniesienie do 26 pułku piechoty w Gródku Jagiellońskim na stanowisko dowódcy batalionu[19]. W 1929 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy tego oddziału[20]. W 1930 został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[21][22][23]. 26 kwietnia 1934 objął obowiązki dowódcy 19 pułku piechoty we Lwowie[24][25]. Od 18 do 28 czerwca 1934 był słuchaczem dwutygodniowego IV Kursu informacyjnego broni pancernych dla dowódców pułków Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych w Modlinie[24]. We wrześniu 1939 był komendantem Miasta Łodzi[26]. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 2. lokatą w korpusie oficerów piechoty[27][28]. Nie założył rodziny[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[29]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6321 – 17 maja 1922[30]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[31]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[32]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie – 1922 „za udział w b. Legionach Polskich”[33]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[34][35]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928[36]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 1928[36]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej awansowani w 2007 r.
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
- zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 128.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 35.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 34, 36.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 36.
- ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 24.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 34, 35, 36.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 5 z 18 stycznia 1919, poz. 201.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 37.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 35, 37.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 40, 610.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 599.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 35.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 11, 305, 347.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 21 sierpnia 1926, s. 269.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927, s. 1.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928, s. 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 336.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 405.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 206.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 6.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 21, 480.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 14.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 153.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 839.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 416.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 9.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 29.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 681.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 404.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Józef Dziurzyński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.748 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-02].
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.