Kazimiera Dębska
 | Ten artykuł od 2011-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| Data i miejsce urodzenia | 17 stycznia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 maja 1978 |
| Zawód, zajęcie | pisarka |
| Odznaczenia | |
 | |
Kazimiera Dębska, z d. Karnawalska (ur. 17 stycznia 1897 w Radomiu, zm. 24 maja 1978 w Warszawie) – polska bajkopisarka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Uczęszczała do prywatnego gimnazjum w Radomiu, które ukończyła z wynikiem celującym. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku cała jej rodzina została ewakuowana do Rosji, gdyż jej ojciec Kazimierz był technikiem kolejowym.
20-letnia Kazimiera Dębska pozostała w Polsce i została zatrudniona w szkole jako nauczycielka. Pracę pedagogiczną kontynuowała do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej zgłosiła się jako ochotnik do wojska, i po krótkim przeszkoleniu została wysłana na front jako strzelec. Walczyła w szeregach Ochotniczego Batalionu Legii Akademickiej. Podczas ofensywy wojsk bolszewickich, brała udział wraz z wycofującym się w kierunku Warszawy oddziałem kobiecym w walkach pod Radzyminem. W 1920 po zwycięskim zakończeniu wojny została zdemobilizowana w stopniu kaprala i odznaczona Medalem Niepodległości.
Do 1923 pracowała jako referent w jednym z nowo powstających ministerstw (prawdopodobnie w ministerstwie spraw wewnętrznych). W tym samym roku wyszła za mąż (w 1924 urodził się jej syn Aleksander, w 1929 córka Anna). W tym czasie, wykorzystując chwile wolne od pracy, zaczęła zajmować się sporadycznym pisaniem utworów dla dzieci. W związku z oczekiwanym wybuchem wojny, Kazimiera Dębska została przyjęta do korpusu sanitariuszek i pomocnic medycznych lekarzy, którzy mieli się opiekować rannymi i poszkodowanymi w wojnie. Półroczne szkolenie rozpoczęte w marcu 1939 zakończyła w sierpniu tego samego roku. W czasie wojny obronnej 1939 roku, uczestniczyła w zespołach ratowniczych, udzielając pomocy poszkodowanym żołnierzom i cywilom. W czasie okupacji, zarabiała na życie udzielaniem korepetycji z języka niemieckiego.
W 1947 została nagrodzona w konkursie wydawnictwa „Światowid” za wydany w tym samym roku zbiór bajek „Leć bajko w świat”. W 1948 została wydana jej książka „Kwiaty matki”, która rok wcześniej w swoim konkursie nagrodziło wydawnictwo Nasza Księgarnia. Drugie wydanie książki ukazało się w 1950. W międzyczasie autorka napisała dwa utwory: „Dziewczynka w siedmiomilowych butach” i „Wszystkie dzieci pana Prezydenta”.
W latach 50. zaostrzył się nacisk na pisarzy, obligujący ich do pisania utworów stanowiących apoteozę ustroju i władzy ludowej. Utwory Kazimiery Dębskiej, przedstawione partyjnym aparatczykom pracującym „na polu kultury”, nie spełniały powyższych warunków, a w dodatku autorka w wyniku intryg dostała się na czarną listę pisarzy niezdolnych do reedukacji w nowym duchu. Została także wyrzucona ze Związku Literatów Polskich z zakazem publikowania. Nie przeszkodziło to jej jednak w pracy twórczej, w tym czasie powstał m.in. utwór „Kapitan Jeż i sierżant Psujaczek”, wydany w 1959 przez Wydawnictwo Literackie.
W późniejszym okresie, gdy ingerencja urzędowej cenzury była już znacznie mniejsza, wzięła udział w rozpisanym w 1977 konkursie Czytelnika na utwór dla dzieci i młodzieży, i otrzymała nagrodę za tekst zatytułowany „Jaki piękny świat”. Po podpisaniu umowy z wydawnictwem na wydanie utworu w wersji drukowanej, autorka ciężko zachorowała i zmarła w 1978.
Pozostawiła po sobie szereg, nieco dziś zapomnianych, utworów dla dzieci i młodzieży.
Została pochowana na cmentarzu w Pyrach.
Matka rzeźbiarki Anny Dębskiej i architekta Aleksandra Dębskiego. Babka wybitnej rzeźbiarki, córki Anny Dębskiej, Joanny Waliszewskiej. Prababka malarki Aleksandry Waliszewskiej, która ilustrowała dwie bajki Kazimiery Dębskiej, "Podarunek szklarza" i "Jak boginka Seili została prawdziwym człowiekiem".