Kathy Bates

Kathy Bates

Kathy Bates (2006)
Imię i nazwisko	Kathleen Doyle Bates
Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1948 Memphis
Zawód	aktorka, reżyser
Współmałżonek	Tony Campisi (1991–1997; rozwód)
Lata aktywności	od 1963
Multimedia w Wikimedia Commons

Kathleen Doyle Bates^[1] (ur. 28 czerwca 1948 w Memphis) – amerykańska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, reżyser telewizyjna, laureatka Oscara za rolę w horrorze Misery (1990). Była jeszcze trzykrotnie nominowana do Oscara za role drugoplanowe w filmach: Barwy kampanii (1998), Schmidt (2002) i Richard Jewell (2019).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się i wychowywała w Memphis w stanie Tennessee jako najmłodsza z trzech córek baptystów^[2] Bertye Kathleen (z domu Talbert; 1907–1997) i Langdona Doyle’a Batesa, inżyniera mechanika^[3]. Jej dziadek ze strony ojca Finis Langdon Bates był prawnikiem i autorem. Z kolei jej pradziadek wyemigrował do Nowego Orleanu, był kiedyś lekarzem prezydenta Andrew Jacksona^[3]. Ukończyła White Station High School (1965)^[2] i Southern Methodist University (1969) w Dallas na wydziale teatralnym^[2].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Pracowała w teatrze regionalnym w Waszyngtonie, a także w Actors Theatre w Louisville i jako śpiewająca kelnerka w ośrodku Catskill Mountain^[4]. Po ukończeniu nauki, w 1970 przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie pracowała przy kasie fiskalnej i przyjmowała zamówienia na lunch. Zadebiutowała w Buffalo's Studio Arena Theatre z Christopherem Walkenem w światowej premierze Lemon Sky Lanforda Wilsona. Wkrótce spektakl został przeniesiony na off-Broadway Playhouse Theatre, ale bez Kathy, a Walken zdobył nagrodę Drama Desk^[3].

Na ekranie po raz pierwszy pojawiła się jako jedna z przesłuchiwanych piosenkarka w komedii Miloša Formana Odlot (1971), gdzie zaśpiewała nawet w jedną z piosenek „Even Horses Had Wings” z Buckiem Henry i Vincentem Schiavelli. W 1976 grała na off-Broadwayu w przedstawieniu Vanities^[5], a w 1977 debiutowała na Broadway w spektaklu Goodbye Fidel^[4]. Trafiła potem do opery mydlanej NBC The Doctors (1977) jako Phyllis, sitcomu ABC Statek miłości (1978) jako Sally Allison oraz dramatu kryminalnego Zwolnienie warunkowe (1978) u boku Dustina Hoffmana i Theresy Russell jako Selma Darin.

Na początku lat 80. pojawiła się w komedii Roberta Altmana Wróć, Jimmy Deanie (Come Back to the Five and Dime, Jimmy Dean, Jimmy Dean, 1982) z Cher i Karen Black, komedii fantasy W swoim rodzaju (Two of a Kind, 1983) z Johnem Travoltą i Olivią Newton-John oraz dreszczowcu Sidneya Lumeta Nazajutrz (1986) z Jane Fondą i Jeffem Bridgesem. W 1984 wystąpiła w dwóch operach mydlanych ABC: Wszystkie moje dzieci (1984) jako Belle Bodelle i Tylko jedno życie jako Evelyn Maddox.

Jednak najsłynniejszą kreacją w filmografii Kathy Bates okazała się główna rola w ekranizacji powieści Stephena Kinga Misery (1990), kreacja fanatycznej miłośniczki prozy cenionego pisarza (James Caan), który nagle orientuje się, że w efekcie wypadku samochodowego obudził się nie w szpitalu, tylko w domu swej psychofanki. Za rolę otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej, pokonując wtedy Julię Roberts (Pretty Woman) i Meryl Streep (Pocztówki znad krawędzi). Rok później zagrała prostytutkę w Cieniach we mgle (Shadows and Fog, 1991) Woody’ego Allena, Hazel Quarrier w dramacie Hectora Babenco Zabawa w Boga (1991), oraz borykającą się z małżeńskimi problemami Evelyn Couch w średnim wieku, której życie zmienia się, gdy poznaje wiekową już damę w ciepło przyjętym komediodramacie Jona Avneta Smażone zielone pomidory (1991). Stworzyła również ciekawą kreację w komedii romantycznej Druga miłość (1992) z Shirley MacLaine i Dolores (1995). W Titanicu (1997) Jamesa Camerona, jednym z najbardziej kasowych filmów w historii kina, zagrała postać Margaret „Molly” Brown, której najsłynniejsza ekranowa kwestia brzmiała: „Zaraz wejdziesz do jaskini lwa, w co się ubierzesz?”. Za rolę Roberty Hertzel, matki przyszłego zięcia (Dermot Mulroney) Warrena Schmidta (Jack Nicholson) w komediodramacie Alexandra Payne’a Schmidt zdobyła nominację do Oscara. W 2020 otrzymała kolejną nominację do Oscara za rolę Bobi Jewell w filmie Richard Jewell.

Została także doceniona za dokonania reżyserskie. Za serial Dasha i Lily (1999) z Samem Shepardem i Judy Davis nominowano ją do Emmy, a za jeden z odcinków Sześciu stóp pod ziemią (Six Feet Under, 2001–03) do nagrody przyznawanej przez Directors Guild of America. Wyreżyserowała też odcinki takich seriali, jak Wydział zabójstw Baltimore (Homicide: Life on the Street, 1996), Nowojorscy gliniarze (NYPD Blue, 1997), Oz (1998), Everwood (2001), Fargo (2003) czy Have Mercy (2006).

Filmografia jako aktorka[edytuj | edytuj kod]

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Seriale[edytuj | edytuj kod]

Filmografia jako reżyserka[edytuj | edytuj kod]

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Seriale[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka: 1991 Misery
• Złoty Glob
  • Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym: 1991 Misery
  • Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym: 1997 Nocna zmiana
• Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepsza aktorka drugoplanowa: 1999 Barwy kampanii

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Kathy Bates w bazie IMDb (ang.)
• Kathy Bates w bazie Filmweb
• Kathy Bates w bazie Notable Names Database (ang.)
• Kathy Bates w bazie Filmweb