Katastrofa samolotu drużyny WWS MWO Moskwa

Katastrofa samolotu drużyny WWS MWO Moskwa
ilustracja
Państwo

 ZSRR

Miejsce

Swierdłowsk

Data

1950-01-05 5 stycznia 1950(dts)

Rodzaj

zderzenie z ziemią

Przyczyna

błąd pilota, złe warunki atmosferyczne

Ofiary śmiertelne

19 osób

Statek powietrzny
Typ

Lisunow Li-2

Użytkownik

Armia Radziecka

Numer

RA-42434

Start

Moskwa

Cel lotu

Czelabińsk

Liczba pasażerów

13 osób

Liczba załogi

6 osób

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia56°44′35″N 60°48′10″E/56,743056 60,802778

Katastrofa samolotu drużyny WWS MWO Moskwa wydarzyła się 5 stycznia 1950 roku, gdy samolot Lisunow Li-2 z Moskwy do Czelabińska rozbił się w czasie próby lądowania na lotnisku zastępczym w Swierdłowsku. Zginęli wszyscy spośród 19 osób znajdujących się na pokładzie, w tym 11 zawodników drużyny hokejowej WWS MWO Moskwa i 6 członków załogi samolotu.

Drużyna WWS MWO Moskwa[edytuj | edytuj kod]

Drużyna WWS MWO Moskwa została utworzona przez Wasilija Stalina, dowódcę Sił Powietrznych Moskiewskiego Okręgu Wojskowego i syna dyktatora Józefa Stalina. Dzięki staraniom Wasilija drużyna została zasilona przez najlepszych radzieckich hokeistów, a on sam miał co do niej nadzieję na zdobycie mistrzostwa kraju.

Przed wyjazdem na pierwszy w sezonie mecz do Czelabińska z miejscowym Dzierżyńcem trener zespołu Borys Boczarnikow zwrócił się do Wasilija o udostępnienie samolotu, co pozwoliłoby uniknąć wielogodzinnej podróży pociągiem przez Syberię. Wasilij szybko zorganizował samolot, dla drużyny podstawiono Lisunowa Li-2.

Katastrofa[edytuj | edytuj kod]

Wylot nastąpił 5 stycznia, drużyna miała przybyć do Czelabińska i mieć trzy dni na przygotowania do meczu. Warunki atmosferyczne były jednak złe, a w okolicach miejsca docelowego bardzo złe. Lotnisko w Czelabińsku zostało zamknięte, a samolot skierowano do Swierdłowska, gdzie musiał długo oczekiwać na swoją kolej do lądowania. Załoga wykonała pięć nieudanych prób podejścia do lądowania, wszystkie przerywano z powodu braku widzialności. Szósta próba zakończyła się katastrofą, a zderzenia z ziemią nie przeżył żaden z pasażerów.

Ofiary[edytuj | edytuj kod]

Zawodnicy klubu
Załoga samolotu
  • mjr Iwan Zotow – dowódca
  • W. Taranienko – drugi pilot
  • kpt. A. Ponomariow – nawigator
  • kpt. M. Fomiczow – mechanik pokładowy
  • por. M. Diemczenko – radiotelegrafista
  • sierż. D. Łukjanow – mechanik

Zatajenie informacji o katastrofie[edytuj | edytuj kod]

Na informację o katastrofie Wasilij wpadł w panikę, gdyż drużyna była stworzona przez niego, wielu zawodników zmieniło barwy klubowe w niejasnych okolicznościach, a dodatkowo samolot, w którym zginęła załoga, został wypożyczony bez zgody Stalina. Informację o katastrofie Wasilij zataił, uniemożliwiając publikację jej w prasie, w efekcie czego rozeszła się jedynie w Czelabińsku.

Wasilij obawiał się gniewu ojca, dlatego też podjął szerokie starania, by informacja o tym zdarzeniu nie dotarła do niego. W tym celu w ciągu jednego dnia skompletował nowy zespół i postarał się o rozegranie meczu w Czelabińsku zgodnie z planem. Według części źródeł starania Wasilija o zatajenie informacji przed ojcem udały się i dyktator nie dowiedział się o niej aż do swojej śmierci 5 marca 1953 roku.

Skompletowanie nowej drużyny[edytuj | edytuj kod]

Udziału w tragicznym locie uniknęło trzech zawodników klubu. Byli to Wsiewołod Bobrow (który zaspał na samolot), zawieszony na dwa spotkania Aleksander Winogradow i Wiktor Szuwałow, którego obecność w meczu uznano początkowo za niewłaściwą (do niedawna zawodnik Dzierżyńca Czelabińsk).

Do nowej drużyny wprowadzono m.in. Pawła Żyburtowicza, brata zmarłego w wypadku Jurija, oraz Anatolija Mojsiejewa, który zastąpił niespokrewnionego z nim Aleksandra. Przez wprowadzenie zawodników o takich samych nazwiskach jak zmarli, Wasilij starał się ukryć katastrofę. Prasa miała odtąd podawać w przypadku tych zawodników wyłącznie ich nazwiska, a gdy bramki strzelali inni zawodnicy podawania nazwisk w ogóle unikano.

Obie drużyny rozegrały mecz bez zakłóceń, a moskiewska WWS MWO wygrała 8:3, zaś w całym sezonie zajęła czwarte miejsce w tabeli, kolejny sezon już wygrywając.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Władze radzieckie nigdy oficjalnie nie uczciły pamięci ofiar katastrofy. Dopiero po upadku ZSRR rodziny i przyjaciele zawodników ufundowali pomnik, który znajduje się w pobliżu lotniska w Swierdłowsku (dziś Jekaterynburgu).

Katastrofa z 1950 roku stała się szerzej znana po wypadku samolotu hokejowej drużyny Łokomotiwu Jarosław 7 września 2011 roku, w której zginęły 43 osoby.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]