Katastrofa górnicza w kopalni Zofiówka (2018)

Katastrofa górnicza w kopalni Zofiówka
Państwo

 Polska

Miejsce

Jastrzębie-Zdrój

Rodzaj zdarzenia

katastrofa górnicza
tąpnięcie

Data

5 maja 2018

Godzina

10:58

Ofiary śmiertelne

5 osób

Ranni

2 osoby

brak współrzędnych

Katastrofa górnicza w KWK Zofiówka – miała miejsce 5 maja 2018, w zakładzie Ruch "Zofiówka" w Jastrzębiu-Zdroju, należącym do zespolonej kopalni „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie”. W jej wyniku zginęło 5 górników, a 2 zostało rannych[1]. Przyczyną katastrofy było tąpnięcie.

Tąpnięcie[edytuj | edytuj kod]

Do wstrząsu w KWK Zofiówka doszło w sobotę 5 maja 2018 o godzinie 10:58[a]. Energia tąpnięcia wynosiła 190 MJ (około 3,4 stopni w skali Richtera)[2][b]. W chwili wstrząsu w kopalni pracowało 250 osób, z czego w rejonie bezpośredniego zagrożenia 900 m pod ziemią – 11. Czterem z nich udało się uciec, siedmiu zostało uwięzionych pod ziemią[3]. Wstrząs był odczuwalny w Jastrzębiu-Zdroju oraz okolicy w tym w dwóch miastach oddalonych o kilkanaście kilometrów od KWK Zofiówka tj. Żorach i Wodzisławiu Śląskim[4].

Akcja ratunkowa[edytuj | edytuj kod]

O godzinie 11:25 w kopalni Zofiówka rozpoczęła się akcja ratunkowa podjęta przez zastęp ratowników z KWK Zofiówka. Około godziny 11:50 do akcji zawałowej skierowano dodatkowe siły[5]. Wysłano z Bytomia do Jastrzębia-Zdroju dwa zastępy zawodowego pogotowia górniczego. Kolejne dwa zastępy skierowano z Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim. Na miejscu było więc 20 zawodowych ratowników[5]. W pierwszych godzinach akcji do poszukiwania zaginionych 7 górników skierowano ogółem 40 ratowników (8 zastępów). Około godz. 17:00 ratownicy dotarli do 2 poszkodowanych, którzy w stanie dobrym zostali przetransportowani do szpitala w Jastrzębiu Zdroju. Do akcji ratunkowej mobilizowano kolejne zastępy.

Wieczorem 5 maja natrafiono na kolejnego górnika – przygniecionego i bez oznak życia. Z czterema kolejnymi nie było kontaktu. Kolejnego martwego górnika odnaleziono w niedzielę 6 maja przed południem[3]. Dalszą akcję utrudniały wysoka temperatura, małe prześwity w zawalonych chodnikach oraz wysokie stężenie metanu. W celu obniżenia jego stężenia zbudowano lutniociągi doprowadzające powietrze do zagrożonego obszaru. Gdy stężenie metanu opadło do ok. 4 procent akcja została wznowiona, jednak 6 maja o godzinie 16:30 wystąpił wstrząs wtórny, który uwolnił duże ilości metanu[6], w wyniku czego, pomimo ciągłego pompowania powietrza 7 maja stężenie metanu wciąż wynosiło jeszcze 8 procent, podczas gdy zastępy ratowników można wpuścić w rejon zagrożenia gdy jego zawartość wynosi poniżej 5%[7] (przyjmowana dla metanu wartość dolnej granicy wybuchowości 4,91% obj. ulega obniżeniu wraz ze wzrostem temperatury i ciśnienia, natomiast wzrasta wraz ze spadkiem intensywności impulsu inicjującego, jest zależna również od miejsca, w którym mogłoby dojść zapalenia[8]). Powołano zespół ds. zagrożeń naturalnych, złożony z ekspertów AGH, PŚ oraz GIG[7]. Po wznowieniu prac za pomocą sprzętu hydraulicznego duże utrudnienia związane były z wypiętrzeniem spągu, 8 maja wykryto zakłócony sygnał radiowy lampy górniczej[9], w wyrobisku, jako kolejne utrudnienie, pojawiła się woda (podjęcie próby jej wypompowania oznaczało konieczność przetransportowania pomp na sprężone powietrze na miejsce rozlewiska, wykryto również sygnał drugiej lampy górniczej[10]. 9 maja podjęto działania w trzech kierunkach – wypompowywania wody (układ 4 pomp, z których ostatnia miała zostać zamontowana w rozlewisku[11]), wywiercenia otworu technologicznego (z zastosowaniem wiertnicy drenażowo-powietrznej[11]) oraz zaangażowania ekipy nurków do penetracji zalewiska[12] (okazało się, że sprzęt nurków był zbyt duży w porównaniu z prześwitem chodnika w rozlewisku[11]). 11 maja ukończono wiercenie drugiego otworu do położonego za rozlewiskiem chodnika H-10 (pierwszy okazał się niecelny). Przez otwór o średnicy 9,5 cm opuszczono przenośny telefon ratowniczy oraz pakiet żywnościowy. Prace związane z wypompowywaniem wody zaowocowały obniżeniem jej lustra o 19 m – widoczne były już elementy konstrukcji łączącej chodnik H-10 z chodnikiem H-2[13]. Rozpoczęto również transport pompy elektrycznej, której zastosowanie pozwoliłoby na 7-krotne zwiększenie wydajności pompowania (wcześniejsze jej zastosowanie nie było możliwe, gdyż urządzenia elektryczne nie mogą pracować przy stężeniu metanu przekraczającym 2% obj.)[14], jednak zastosowanie urządzenia okazało się niemożliwe, gdyż opadanie lustra wody uwolniło duże ilości metanu. Do pompowania wody wykorzystano więc kompozytowe pompy szlamowe produkcji australijskiej[15]. 12 maja późnym wieczorem[16] w rozlewisku zlokalizowano ciało pierwszego z trzech poszukiwanych od kilku dni górników[17], natomiast w niedzielę 13 maja podczas wypompowywania wody natrafiono na ciało drugiego spośród nich[18]. Do akcji zaangażowano psy tropiące, które 14 maja wskazały trop ostatniego z poszukiwanych górników[19], stopniowo przeszukiwano kolejne wskazane przez psy obszary w miarę obniżania się lustra wypompowywanej wody[20]. 16 maja odnaleziono ciało ostatniego z górników. Trwająca 12 dni[16] akcja ratunkowa była najtrudniejszą w historii Jastrzębskiej Spółki Węglowej[20], wzięło w niej udział ponad 2000 ratowników[21] oraz dwa psy tropiące[22].

Następstwa[edytuj | edytuj kod]

Na terenie całego województwa śląskiego ogłoszono żałobę, natomiast rodzinom ofiar premier Mateusz Morawiecki przyznał renty specjalne[16].

Ofiary katastrofy[edytuj | edytuj kod]

[potrzebny przypis]

  1. Marcin Balcerak (lat 35)
  2. Piotr Królik (lat 34)
  3. Przemysław Szczyrba (lat 38)
  4. Łukasz Szweda (lat 29)
  5. Michał Trusiewicz (lat 38)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Taką godzinę podaje większość źródeł i świadków w tym odczyt z The European-Mediterranean Seismological Centre, podający czas 08:58:07 UTC
  2. ↑ Inne szacunki określają siłę wstrząsu od 3,4 do 4,1 w skali Richtera

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ratownicy odnaleźli ciało ostatniego z poszukiwanych górników w kopalni Zofiówka . Onet.pl, 16 maja 2018. [dostęp 2018-05-16].
  2. ↑ Trwa akcja ratunkowa w Ruchu Zofiówka, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 5 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  3. ↑ a b Zofiówka: dwóch górników nie żyje. Ratownicy szukają trzech kolejnych. polsatnews.pl, 6 maja 2018. [dostęp 2018-05-16].
  4. ↑ Wstrząs w Jastrzębiu-Zdroju. Tąpnięcie w kopalni Zofiówka. wp.pl, 5 maja 2018. [dostęp 2018-05-16].
  5. ↑ a b Im głębiej się kopie węgiel, tym niebezpieczniej dla górników. wyborcza.pl, 5 maja 2018. [dostęp 2018-05-16].
  6. ↑ Zostało 220 metrów, przeszkadzają metan i temperatura. Szukają trzech górników, TVN S.A., 7 maja 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  7. ↑ a b Akcja trwa. Ratownicy pracują cały czas, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 7 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  8. ↑ Stanisław Wilk, Marek Galas, Ryszard Cwenar, Bezpieczeństwo pracy na stanowiskach zagrożonych wybuchem gazu, „Wiertnictwo, Nafta, Gaz”, 25 (2), Wydawnictwa AGH, 2008, s. 765-773, ISSN 1507-0042.
  9. ↑ Ratownikom w dalszym ciągu nie udało się dotrzeć do trzech górników uwięzionych 900 m pod ziemią. Akcja ratunkowa prowadzona jest w ekstremalnych warunkach., Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 8 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  10. ↑ Ratownikom w dalszym ciągu nie udało się dotrzeć do trzech uwięzionych górników. W wyrobisku pojawiła się woda. [online], 8 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  11. ↑ a b c W dalszym ciągu poszukiwanych jest trzech górników, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 9 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  12. ↑ Piąty dzień akcji ratowniczej, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 9 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  13. ↑ Mija szósta doba akcji w Zofiówce, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 11 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  14. ↑ Dwóch poszkodowanych w sobotnim wypadku opuściło dziś szpital. Na dole w dalszym ciągu trwa intensywna akcja ratownicza., Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 11 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  15. ↑ Obecnie na dole pracuje 19 zastępów ratowników górniczych, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 12 maja 2018 [dostęp 2018-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-18].
  16. ↑ a b c Bartosz Wojsa i inni, Kopalnia Zofiówka: Ratownicy odnaleźli ostatniego górnika. Nie żyje. Premier Morawiecki przyznał renty specjalne rodzinom górników, „Dziennik Zachodni”, Polska Press Sp. z o.o., 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  17. ↑ Odnaleziono górnika, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 12 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  18. ↑ Drugi górnik odnaleziony, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 13 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  19. ↑ Psy podjęły trop, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 14 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  20. ↑ a b Ratownicy nie zwalniają tempa, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 15 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  21. ↑ Ratownicy penetrują skrzyżowanie, Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., 13 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  22. ↑ Bartosz Wojsa, Akcja w kopalni Zofiówka: Przewodnicy z psami pomogli w zlokalizowaniu górnika, „Dziennik Zachodni”, Polska Press Sp. z o.o., 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
Katastrofy w Polsce po 1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katastrofa_górnicza_w_kopalni_Zofiówka_(2018)&oldid=68803292”