Karol de Beaurain

Karol de Beaurain

Karol Beaurain na portrecie Witkacego, około 1914
Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1867 Rakowy Las
Data i miejsce śmierci	14 lutego 1927 Owińska
Zawód, zajęcie	lekarz
Alma Mater	Uniwersytet w Bernie
Multimedia w Wikimedia Commons

Karol Dionizy^[1] de Beaurain (ur. 20 kwietnia 1867 w Rakowym Lesie, zm. 14 lutego 1927 w Owińskach) – polski lekarz psychiatra i psychoanalityk, przyjaciel Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Maksymiliana (1835–1911), lekarza^[2][3], i Seweryny z Janickich^[4]. Urodził się we wsi Rakowy Las pod Kamieniem Koszyrskim na Wołyniu^[1], uczył się w gimnazjum w Warszawie i w Płocku. W 1886 roku otrzymał świadectwo dojrzałości i został przyjęty na Politechnikę w Zurychu. Po dwóch latach zmienił kierunek studiów na medycynę, studiował na Uniwersytecie w Genewie, Zurychu^[5] i Bernie^[6], gdzie w 1894 roku otrzymał tytuł doktora medycyny na podstawie dysertacji Die Resultate der Arthrectomie bei der tuberkulösen Gonitis^[7]. Dyplom nostryfikował 11 czerwca 1896 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim^[8]. Specjalizował się w Monachium w latach 1903–1904. Praktykował w Zakopanem (1897–1898). W latach 1898–1899 w Szpitalu Powszechnym we Lwowie, od 1900 do 1910 w Poroninie jako lekarz okręgowy, w latach 1912–1913 ponownie w Zakopanem, gdzie prowadził praktykę neurologiczną w willi Oksza^[9][4]. W 1914 roku został dyrektorem zakładu leczniczego w Wiśle^[10]. W marcu 1917 roku z przydziału wojskowego rozpoczął pracę w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego prowadzonej przez prof. Jana Piltza^[10]. Następnie był zatrudniony jako asystent i później starszy asystent w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej UJ (od kwietnia 1919 do lipca 1921). W Krakowie mieszkał przy Kopernika 48^[11]. Od lipca 1921 do czerwca 1924 roku pracował w Zakładzie Psychiatrycznym w Dziekance koło Gniezna. Później był ordynatorem Zakładu Psychiatrycznego w Owińskach. Zmarł 14 lutego 1927 roku z powodu choroby serca^[12].

W grudniu 1912 na II Zjeździe neurologów, psychologów i psychiatrów polskich w Krakowie wygłosił referat Symbol (Rozbiór wartości psychologicznej symbolu. Symbol w pierwotnej formie myślenia. Symbole w snach)^[13]. W 1913 referat ukazał się w niemieckim tłumaczeniu na łamach „Internationale Zeitschrift für Psychoanalyse”^[14]. Sándor Ferenczi, który uważał pracę Beauraina za jednostronnie przedstawiającą zagadnienie na rzecz poglądów Junga i Silberera^[15], opublikował w tym samym numerze czasopisma artykuł polemiczny^[16].

Beaurain przetłumaczył na polski pracę Théodore′a Flournoya Filozofja Williama Jamesa (Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1923).

Z pierwszego małżeństwa z Zofią Kosmowską (1858–1913), lekarką dentystką, siostrą aktorki Ady Kosmowskiej i lekarki Teodory Krajewskiej^[17], miał dwóch synów – Witolda (1891–1908) i Janusza (1893–1959), inżyniera, generała lotnictwa Wojska Polskiego^[8]. W 1903 roku ożenił się z Marią Żółtowską z Lewieckich (1867–1932), wdową po Sewerynie Żółtowskim^[1][10].

Beaurain i Witkacy[edytuj | edytuj kod]

Karol de Beaurain przyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem i Stanisławem Ignacym Witkiewiczem „Witkacym”. W 1912 roku Witkacy przebył trwającą około roku psychoanalizę prowadzoną przez dr de Beaurain^[10].

Artysta dedykował mu Niemyte dusze:

Zaznajomienie się z metodą Freuda, tzw. psychoanalizą, zawdzięczam przyjacielowi moich Rodziców (i poniekąd mojemu, wziąwszy pod uwagę dużą różnicę wieku), drowi Karolowi de Beaurain, którego pamięci z uczuciem głębokiej wdzięczności, szacunku, podziwu i sympatii pracę tę poświęcam. Lata całe nie doceniałem tego, co ów pierwszy nieomal pionier freudowskich idei u nas pośrednio dla mnie uczynił. Zainteresowany moimi snami zaproponował mi w r. 1912 systematyczny „kurs praktyczny” psychoanalizy, na co się z radością jako na pewną „nowalię” zgodziłem; ale przystąpiłem do tego eksperymentu nie bez pewnej lekkiej nieufności i krytycznego nastawienia. [...] Dla dr de Beaurain poza osobistą sympatią, którą, jak sądzę, dla mnie „żywił”, byłem jeszcze interesującą „eksperymentalną świnką morską” (ein Versuchskaninchen) [...] prócz tego, że wyjątkowy ten i niedoceniony u nas człowiek chciał mi dać coś z siebie, ze swojej głębokiej wiedzy o ludziach i życiu, ustokrotnionej potężnym aparatem teorii Freuda, tego również nie wszędzie należycie docenionego, jednego z największych geniuszy i dobroczyńców ludzkości naszej epoki. Dr de Beaurain chciał mnie uratować w pewnym sensie od samego siebie^[18].

W liście do żony z 27 września 1929 roku Witkacy wspomniał o Beaurainie (tu: „Borę”): „Więc czyż chodzi jedynie o te przeklęte płciowe historie, co do których nikt przecie (z mężczyzn) nie miał inaczej urządzonych, a stary Borę zawsze twierdził, że m[ężczyzna] musi mieć wiele kobiet i że pożycie z jedną jest tylko jedną formą onanizmu”^[19].

Można spotkać się z opinią, że Witkacy na osobie Beauraina wzorował się tworząc postać prof. Bechmetjewa w Nienasyceniu^[20].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]