Kacper Dziewicki

Kacper Dziewicki (ur. 1810, zm. 22 marca 1833) – uczestnik powstania listopadowego, brat stryjeczny działacza emigracyjnego Seweryna, również powstańca.

Brał udział w spisku Piotra Wysockiego, a następnie walczył pod Arsenałem w noc listopadową. Po bitwie pod Grochowem zdobył awans na kapitana i odznaczenie złotego krzyża wojskowego. Od grudnia 1831 znajdował się we Francji (głównie w Awinionie), gdzie był obserwowany przez policję jako „przywódca demagogów”.

Zabiwszy w pojedynku podpułkownika Karola Szlegla, który go spoliczkował, został zmuszony do opuszczenia miasta na skutek oburzenia emigracji. Nie podporządkował się wytycznym Rady Awiniońskiej, w listopadzie 1832 podpisał manifest przeciw niej, a miesiąc później wstąpił do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego oraz do loży masońskiej Nierozdzielna Trójca i węglarzy w Paryżu. Współpracował z przygotowującym wyprawę partyzantów do kraju Józefem Zaliwskim. Wyznaczony na naczelnika okręgu radomskiego Dziewicki udał się do Galicji. Dążąc do opanowania Połańca 19 marca 1833 poprowadził dwudziestosześcioosobową partyzantkę z majątku Górki w powiecie mieleckim i przeprawił się z nim nocą przez Wisłę. Rozproszenie oddziału umożliwiło Kozakom zaskoczenie i wzięcie w niewolę czterech partyzantów i samego Dziewickiego, który popełnił samobójstwo, zażywając truciznę.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• M. Brandys, Koniec świata szwoleżerów, t. V, cz. 2., Warszawa 1979, s. 239-240.
• W.A. Djakow, A. Gałkowski, W. Śliwowska, W.M. Zajcew, Dziewicki Kacper, [hasło w:] Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny, Wrocław 1990, s. 136.
• L. Hass, Dziewicki Kacper, [hasło w:] Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 1999, s. 120.
• Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830, zawierająca spis imienny dowódców roku 1830..., Lwów 1881, s. 99.
• S. Kieniewicz, Dziewicki Kacper, [hasłow w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VI: Dunin Rodryg - Firlej Henryk, Kraków 1948.
• Wielka Encyklopedia Polonica. Suplement, Poznań, 2001, s. 370