Juliusz Lubicz-Lisowski

Juliusz Lubicz-Lisowski
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1900 ; Rachnówka
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1993 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Lata aktywności	1924–1993
	Odznaczenia

Juliusz Lubicz-Lisowski (ur. 25 lutego 1900 w Rachnówce, zm. 22 lipca 1993 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 lutego 1900 w Rachnówce na Ukrainie. W 1917 ukończył studia na Wydziale Chemii Politechniki Kijowskiej (bez dyplomu), a w 1924 Studium Dramatyczne Ireny Hryniewieckiej w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej był pracownikiem Chemicznego Instytutu Badawczego. Założyciel wytwórni kosmetyków „Krystyna”, która działała również po wojnie.

Debiutował we wrześniu 1924 rolą kolejarza w Podróży po Warszawie Feliksa Szobera w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie w reżyserii Leona Schillera^[1]. Przed II wojną światową występował na deskach teatrów warszawskich, łódzkich i poznańskich. Po 1945 występował na scenach Teatru Powszechnego w Łodzi (1945–1952), Teatru Wybrzeże w Gdańsku (1952–1955), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie (1955–1956, także dyrektor), Operetki Śląskiej w Gliwicach (1957–1959, także dyrektor) oraz Estrady Łódzkiej (1960–1963). Później występował gościnnie na kilku innych scenach. Pod koniec swojego życia był najstarszym, czynnym zawodowo aktorem w Polsce.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w Pożądaniu w cieniu wiązów Eugene’a O’Neilla w reż. Grzegorza Skurskiego w roli starego farmera (1983), Mgiełce Józefa Hena w reż. Juliusza Janickiego (1986), Umarłym domu Janisa Ritsosa w reż. Krystyny Bogusławskiej (1987) oraz w spektaklu Maestro Jarosława Abramowa-Newerlego w reż. Marka Nowickiego (1989).

W 1930 zadebiutował w filmie rolą Antka w Moralności pani Dulskiej – pierwszym polskim filmie z dialogami nagranymi na płytach gramofonowych, w reż. Bolesława Newolina.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 284b-2-2)^[2].

Autor dwóch książek: Wspomnienia starego aktora (1988) i Notatki z planu filmowego (1988).

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Moralność pani Dulskiej (1930) – Antek
Młodość Chopina (1951) – krytyk muzyczny
Trzy opowieści (1953) – inżynier Stefan (odc. 1. Cement)
Żołnierz zwycięstwa (1953) – robotnik w 1916 r.
Uczta Baltazara (1954)
Wraki (1956)
Decyzja (1960) – lekarz w szpitalu
Krzyżacy (1960) – komtur Werner von Tettingen
Walet pikowy (1960) – huzar
Komedianty (1961) – starosta
Klub kawalerów (1962) – wodzirej na balu maskowym
Godzina pąsowej róży (1963) – uczestnik partii kart w salonie, uczestnik ślubu Ewy i Janka
Kryptonim Nektar (1963)
Mansarda (1963) – kamerdyner
Barwy walki) (1964) – kolejarz
Echo (1964) – Zbigniew Sowiński, więzień na Pawiaku
Panienka z okienka (1964) – marynarz z „Łabędzia"
Pingwin (1964) – kwiaciarz
Rysopis (1964) – pan w budce telefonicznej
Spotkanie ze szpiegiem (1964) – muzykolog
Życie raz jeszcze (1964) – kolejarz w nastawni
Dzień ostatni - dzień pierwszy (1965) – ranny w szpitalu (cz. 4. Buty)
Głos ma prokurator (1965) – sołtys
Lekarstwo na miłość (1965) – strażnik w banku
Sam pośród miasta (1965) – mężczyzna w biurze kierownika budowy osiedla
Don Gabriel (1966) – mężczyzna przed Dowództwem Okręgu Korpusu
Wojna domowa (serial telewizyjny) (1966) – pasażer w trolejbusie (odc. 12. Monolog zewnętrzny)
Cześć kapitanie (1967) – Ziołowski, aresztowany działkowicz
Dziadek do orzechów (1967) – nadradca
Kwestia sumienia (1967) – wartownik Tasman
To jest twój nowy syn (1967) – przechodzień potrącający Wiktorię
Tortura nadziei (1967) – więzień palony na stosie
Człowiek z M-3 (1968) – farmaceuta
Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) – przewodniczący składu sędziowskiego w sprawie Kernera
Akcja Brutus (1970) – ksiądz w pociągu
Agent nr 1 (1971) – Polak w obozie brygady karpackiej
Na przełaj (1971)
Nie lubię poniedziałku (1971) – członek jury konkursu w „Zachęcie"
Trochę nadziei (1971) – strażnik w fabryce
Droga w świetle księżyca (1972) – duch
Kopernik (1972) – więzień w lochach Ferrary
Kopernik (serial telewizyjny) (1972) – więzień w lochach Ferrary
Poślizg (1972) – barman w spelunie
Chłopcy (1973) – pensjonariusz domu starców
Ciemna rzeka (1973) – delegat z powiatu na pogrzebie Janka
Janosik (serial telewizyjny) (1973) – szlachcic:

● odc. 5. Tańcowali zbójnicy,

● odc. 9. Pobór,

● odc. 10. Wszyscy za jednego,

● odc. 13. Zdrada)

Nagrody i odznaczenia (1973) – burmistrz miasta witający żołnierzy
Wielka miłość Balzaka (serial telewizyjny) (1973) – gość w Wierzchowni (odc. 5. Spotkanie w Sankt-Petersburgu)
40-latek (serial telewizyjny) (1974) – uczestnik pogrzebu (odc. 5. Kondycja fizyczna czyli walka z metryką)
Ile jest życia (serial telewizyjny) (1974) – kelner na statku-restauracji (odc. 7. Izba tonów)
Karino (serial telewizyjny) (1974) – gracz na wyścigach
Beniamiszek (1975) – chłop
Doktor Judym (1975) – lekarz, gość spotkania u Czeniszównie
Jarosław Dąbrowski (1975) – więzień
Kazimierz Wielki (1975) – przyboczny Beńka
Moja wojna, moja miłość (1975) – gospodarz domu, w którym nocują dzieci
Noce i dnie (1975) – uczestnik zawodów pływackich w Kalińcu
Obrazki z życia (1975) – lekarz w szpitalu (nowela 7. Literat)
Opadły liście z drzew (1975) – pasażer pociągu
Skazany (1976)
Zaklęte rewiry (1975) – gość w restauracji
Il lungo viaggio (1975) – chłop
Con amore (1976) – słuchacz na Festiwalu Chopinowskim
Czerwone ciernie (1976) – pułkownik carski
Dźwig (1976) – pacjent w szpitalu
Karino 1976) – gracz na wyścigach
Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) – gość w „Kamieniołomach"
Przepłyniesz rzekę (1976)
Zezem (1976):

● odc. 1. Pęd do wiedzy – pradziadek Czarka

● odc. 2. Łańcuch ludzi dobrej woli – szewc

Akcja pod Arsenałem (1977) – dozorca
Dziewczyna i chłopak (serial telewizyjny) (1977) – listonosz (odc. 4. Dochodzenie)
Kapitan z „Oriona” (1977) – szyper
Kochaj albo rzuć (1977) – Polonus na stypie
Lalka (serial telewizyjny) (1977) – lokaj hrabiny Karolowej (odc. 3. Wielkopańskie zabawy)
Noce i dnie (serial telewizyjny) (1977):

● odc. 1. Bogumił i Barbara – uczestnik zawodów pływackich w Kalińcu

● odc. 5. Uśmiechy losu – klient w sklepie Michaliny

Pani Bovary to ja (1977)
Polskie drogi (serial telewizyjny) (1977) – mężczyzna na podwórzu kamienicy przy ul. Spiskiej 14, miejscu aresztowania gen. Stefana Grota-Roweckiego (odc. 11. W obronie własnej)
07 zgłoś się (serial telewizyjny) (1978–1984):

● odc. 9. Rozkład jazdy (1978) – konduktor w pociągu

● odc. 11. Wagon pocztowy (1981) – urzędnik Urzędu Pocztowego

● odc. 18. Bilet do Frankfurtu (1984) – pasażer autobusu na Okęciu

Biały mazur (1978) – robotnik
Do krwi ostatniej... (1978) – żołnierz I Dywizji
Rodzina Połanieckich (serial telewizyjny) (1978) – kierownik sali „U Francois'a”:

● odc. 2. Panna Marynia,

● odc. 3. Pojednanie,

● odc. 4. Narzeczeni,

● odc. 7. Powrót)

Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) – prezes konsorcjum na spotkaniu z Alezanem w domu publicznym (odc. 6. Tupanaca)
...Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie... (1978)
Do krwi ostatniej (serial telewizyjny) (1979) – stary wiarus z I Dywizji
Klucznik (1979) – Karol, lokaj hrabiego
Lekcja martwego języka (1979) – dziedzic ze spalonego dworu
Na własną prośbę (1979) – uczestnik narady
Skradziona kolekcja (1979) – pacjent w szpitalu
Bardzo starzy oboje (1980) – Adolf
Dziewczyna i chłopak (1980) – listonosz
Gorączka (1980) – gość na wystawie
Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – Feliks, lokaj Dyzmy (odc. 5., 6. i 7.)
Krab i Joanna (1980) – witający Kazika w porcie
Polonia Restituta (1980) – Władysław Mickiewicz, syn Adama, uczestnik uroczystości utworzenia Armii Polskiej we Francji (cz. 2.)
Powstanie Listopadowe. 1830–1831 (1980) – sekretarz stanu
Zamach stanu (1980) – Ignacy Daszyński, działacz PPS, marszałek Sejmu
Der Grune Vogel (1980) – ojciec Katarzyny Olbińskiej
Filip z konopi (1981) – ojciec profesora
Klejnot wolnego sumienia (1981) – Wołłowicz
Kto ty jesteś (1981) – listonosz
Mężczyzna niepotrzebny! (1981) – towarzysz Walewicz, znajomy babci
Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) – nauczyciel poznańskiego gimnazjum (odc. 4. Bazar czy rewolucja)
Okno (1981) – pensjonariusz w Skolimowie
Uczennica (1981) – patriota
Znachor (1981) – lokaj prof. Rafała Wilczura
Blisko, coraz bliżej (serial telewizyjny) (1983) – ksiądz:

● odc. 1. Jest dla kogo żyć. Rok 1863,

● odc. 2. Przyjadę na ślub Rok 1870)

Dom (serial telewizyjny) (1982) – adwokat w zespole adwokackim (seria 2., odc. 8. Jak się łowi dzikie ptaki)
Pensja pani Latter (1982) – kamerdyner pani Latter
Punkty za pochodzenie (1982) – ksiądz proboszcz
Dom Świętego Kazimierza (1983) – Adam Jerzy Czartoryski
Fachowiec (1983) – kasjer w redakcji
Fort 13 (1983) – austriacki generał
Katastrofa w Gibraltarze (1983) – dwie role:

● Philippe Pétain marszałek Francji,

● Edward Frederick Halifax, ambasador Wielkiej Brytanii w USA

Marynia (1983) – kierownik sali „U Francois'a"
Nie było słońca tej wiosny (1983) – ojciec Piotra
Planeta krawiec (1983) – uczestnik kongresu w Warnie
Przeznaczenie (1983) – „Duch powodzi”
Seksmisja (1983) – ojciec Alberta
Ceremonia pogrzebowa (1984) – uczestnik pogrzebu profesora Tarnowskiego
Diabelskie szczęście (1985) – stary „Faust"
Rajska jabłoń (1985) – uczestnik odczytu Piędzickiej
Sceny dziecięce z życia prowincji (1985) – dawny przyjaciel pana M.
Stanisław i Anna (1985) – stary sługa
Temida (serial telewizyjny) (1985) (odc. 1. Sprawa hrabiego Rottera)
Cudzoziemka (1986) – gość na ślubie Róży i Adama
Czarne Stopy (1986) – chłop
Na całość (1986) – stary rybak
Nad Niemnem (1987) – mężczyzna w salonie Korczyńskich
Prywatne śledztwo (1986) – kierowca malucha
Republika nadziei (1986) – profesor na uroczystości z okazji urodzin cesarza
Kingsajz (1987) – stary krasnal dyktujący „Szuflandio, ojczyzno moja..."
Między ustami a brzegiem pucharu (1987) – lekarz w Mariampolu
Desperacja (1988) – członek Komitetu Miejskiego
Pan Samochodzik i praskie tajemnice (1988) – Teofil, właściciel sklepu z antykami
Penelopy (1988) – starszy pan w pociągu
Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest... (Wherever You Are) (1988) – gość Hulanickich
Gdańsk 39 (1989) – klient sklepu Mahlzera
Kanclerz (serial telewizyjny) (1989) – Jakub Uchański, prymas Polski (odc. 1. i 2.)
Kawalerki (1989) – staruszek (cz. 2. Coś fantastycznego)
Sceny nocne (1989) – major Komierowski, dziad Heleny
Żelazną ręką (1989) – Jakub Uchański, prymas Polski
Piggate (1990) – ojciec Holdinga
Świnka (serial telewizyjny) (1990) – ojciec Holdinga
Ferdydurke (30 Door Key) (1991)
Niech żyje miłość (1991) – biskup
Rozmowy kontrolowane (1991)
40-latek. 20 lat później (serial telewizyjny) (1993) – stary aktor na spacerze przy Teatrze Narodowym (odc. 2. Głodówka czyli zamykanie parasola)
Żywot człowieka rozbrojonego (serial telewizyjny) (1993) (odc. 3. Londyński czek)

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie filmpolski.pl
Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie Filmweb
Juliusz Lubicz-Lisowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Juliusz Lubicz-Lisowski w bazie IMDb (ang.)
Juliusz Lubicz-Lisowski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Juliusz Lubicz-Lisowski: Wspomnienia starego aktora. Warszawa: KAW, 1988, s. 9-10. ISBN 83-03-02165-6.
↑ Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW LUBICZ LISOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07] .

[1] Juliusz Lubicz-Lisowski: Wspomnienia starego aktora. Warszawa: KAW, 1988, s. 9-10. ISBN 83-03-02165-6.

[2] Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW LUBICZ LISOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07] .

[1]

[2]

Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1900 Rachnówka
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1993 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Lata aktywności	1924–1993
Odznaczenia