Julian Wilkans
 Ks. Julian Wilkans, 1936 r. | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 18 grudnia 1886 |
| Data i miejsce śmierci | 5 grudnia 1942 |
| Dziekan Okręgu Korpusu Nr VII | |
| Okres sprawowania | 1921–1939 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat | 30 stycznia 1910 |
| Odznaczenia | |
     | |
.JPG)
Julian Wilkans (ur. 18 grudnia 1886 w Oćwiece, zm. 5 grudnia 1942 w Dachau) – polski duchowny rzymskokatolicki, dziekan Wojska Polskiego, tajny szambelan papieski[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1906 zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu[2]. 30 stycznia 1910 otrzymał sakrament święceń zostając duchownym rzymskokatolickim. Był wikariuszem od 15 lutego 1910 do 30 września 1911 w parafii pw. Świętej Trójcy w Gnieźnie i od 1 października 1911 w Inowrocławiu. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii Cesarstwa Niemieckiego i służył jako kapelan wojskowy w Inowrocławiu od 2 sierpnia do 10 listopada 1918. Był członkiem zwyczajnym Towarzystwa Muzealnego w Poznaniu[3]. W Inowrocławiu działał w ramach Tajnego Międzypartyjnego Komitetu Obywatelskiego, który u kresu wojny połączył się z Radą Żołnierską tworząc Radę Żołniersko-Robotniczo-Obywatelską[4].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej posługiwał w parafii św. Wojciecha w Poznaniu. Był proboszczem parafii św. Marcina w Jarząbkowie[5].
W Wojsku Polskim służył na stanowisku dziekana, a później szefa duszpasterstwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu od października 1921 do września 1939[1][6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu dziekana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 8. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymsko-katolickiego[7][8].
Pełnił funkcję skarbnika Towarzystwa dla Badań Historii Powstania Wielkopolskiego[9].
Podczas II wojny światowej w czasie okupacji niemieckiej opiekował się parafią św. Jakuba Apostoła w Niechanowie po aresztowaniu ks. dziekana Jana Szlachty[10]. 6 października 1941 Julian Wilkans został aresztowany przez Niemców i 30 października 1941 przewieziony do obozu koncentracyjnego Dachau. Tam stracił życie 5 grudnia 1942.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi na polu pracy kulturalno-oświatowej”[11][12]
- Krzyż Walecznych po raz drugi[1][6]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy nr 11903 – 13 kwietnia 1921 „za kilkakrotne spełnienie swych obowiązków duszpasterskich wobec wroga podczas kampanii 1920”[13]
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 stycznia 1926 „za zasługi, położone na polu pracy oświatowo-kulturalnej w wojsku”[14][15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Wykaz duchowieństwa 1930 ↓, s. 24.
- ↑ Wiadomości miejscowe i prowinyonalne. „Postęp”, s. 2, Nr 51 z 4 marca 1906.
- ↑ Spis członków Towarzystwa Muzealnego (według stanu z dnia 31 grudnia 1916). „Zapiski Muzealne”, s. 4, Zeszyt 1 z 1916. Wydawnictwo Towarzystwa Muzealnego w Poznaniu.
- ↑ Powstanie Wielkopolskie w Inowrocławiu 1918–1919. inowroclawfakty.pl. [dostęp 2015-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- ↑ Relikwie męczennika w Jarząbkowie. archidiecezja.pl. [dostęp 2015-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 405.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 405.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 405, w marcu 1939 zajmował 2. lokatę.
- ↑ Publiczne pranie wśród sanatorów poznańskich. „Orędownik”, s. 4, Nr 223 z 28 września 1935.
- ↑ Julian Wilkans. niechanowo.pl. [dostęp 2015-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 30 kwietnia 1921, s. 871.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 23, poz. 61.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 69.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafii, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1930 r.. Warszawa: Polowa Kuria Biskupia, 1930.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Julian Wilkans. wtg-gniazdo.org. [dostęp 2015-03-30].
- Julian Wilkans. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2015-03-30].