Julian Opania
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 25 września 1944 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1939–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 15 Pułk Piechoty „Wilków” |
| Stanowiska | dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
Julian Opania, ps. „Zych” (ur. 30 listopada 1904 w Warszawie, zm. 25 września 1944 tamże) – polski leśnik, urzędnik, porucznik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej, uczestnik wojny obronnej, działacz konspiracyjny w okresie II wojny światowej, powstaniec warszawski. Ojciec aktora Mariana Opani, dziadek aktora Bartosza Opani.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 30 listopada 1904 w Warszawie jako syn Jana i Teofili[1].
W 1925 ukończył Państwowe Gimnazjum im. ks. Adama Czartoryskiego w Puławach i rozpoczął studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Od 1935 pracował na stanowisku sekretarza Powiatowego Wydziału Drogowego w Puławach.
W 1939 podczas kampanii wrześniowej był dowódcą kompanii 15 Pułku Piechoty „Wilków”. Brał udział w obronie bazy lotniczej w Dęblinie[2]. Walczył pod Krasnymstawem i Zamościem, gdzie trafił do niewoli niemieckiej. Po ucieczce z oflagu powrócił do Puław podjąwszy pracę jako urzędnik w gminie, a także rozpoczął działalność konspiracyjną w strukturach Związku Walki Zbrojnej[3]. W konspiracji działał jako oficer Armii Krajowej Obwodu Puławy, następnie przeniesiony służbowo do Pułku AK „Baszta”, jako zastępca dowódcy kompanii O-2, po śmierci rozstrzelanego por. Janusza Marszałka[3]. Poszukiwany przez Gestapo w obawie przed aresztowaniem ukrywał się, a w 1943 wyjechał do Warszawy, gdzie pod pseudonimem „Zych” kontynuował działalność konspiracyjną. W styczniu 1944 został przydzielony do batalionu „Olza” wchodzącego w skład pułku „Baszta” pod dowództwem Komendy Głównej Armii Krajowej i objął funkcję dowódcy kompanii O-2.
W pierwszym dniu powstania warszawskiego, 1 sierpnia 1944 zadaniem jego kompanii było przeprowadzenie od strony Królikarni natarcia na koszary niemieckie mieszczące się w budynku szkoły powszechnej przy ul. Woronicza, bronionej przez liczący około stu żołnierzy oddział SS (akcja „Koło”). Ostatecznie ze względu na spóźnioną koncentrację kompanii, która nie stawiła się w komplecie, akcja nie udała się, zaś porucznik „Zych” zmuszony był wycofać się do Lasów Chojnowskich. W nocy z 16 na 17 sierpnia wraz z grupą odsieczy przebił się ponownie na Mokotów. 26 sierpnia 1944 został mianowany dowódcą kompanii O-1[1].
Zginął 25 września 1944 wskutek upływu krwi, śmiertelnie postrzelony podczas przebiegania przez ulicę Krasickiego.
Początkowo pochowany w Parku Dreszera, po wojnie ekshumowany i pochowany w kwaterze Pułku AK Baszta na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. A-26, rząd 6, grób 14).
Osierocił dwóch synów, Wojciecha i Mariana, przyszłego aktora oraz pozostawił żonę Jadwigę, która była więziona przez Gestapo na Zamku w Lublinie[2][4].
W latach powojennych jego rodzinie odmówiono renty, uzasadniając: „Jadwidze Opania oraz jej dwóm nieletnim synom odmawia się renty po oficerze Wojska Polskiego, ponieważ służył w formacjach wrogich ustrojowi socjalistycznemu”[1].
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym[5]. Jest patronem jednej z puławskich ulic[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Warszawski Krzyżem Powstańczy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Powstańcze Biogramy – Julian Opania [online], www.1944.pl [dostęp 2021-07-20] (pol.).
- ↑ a b Siedzą we mnie dwie natury [online], www.styl.pl [dostęp 2021-07-20] (pol.).
- ↑ a b Marian Opania: mój ojciec zginął w Powstaniu Warszawskim [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-20].
- ↑ Marian Opania [online], Wywiadowcy.pl, 12 czerwca 2014 [dostęp 2021-07-21] (pol.).
- ↑ Log into Facebook [online], Facebook [dostęp 2021-07-20] (ang.).
- ↑ Opani Juliana Puławy, Ulica, 24-100 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2021-07-24] (pol.).