Johann Nepomuk Wilczek
.png) Johann Wilczek, ok. 1906 | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 grudnia 1837 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 stycznia 1922 |
| Zawód, zajęcie | mecenas sztuki, badacz-polarnik |
| Narodowość | |
Johann Nepomuk Wilczek (ur. 7 grudnia 1837 w Wiedniu, zm. 27 stycznia 1922 tamże) – austriacki mecenas sztuki oraz badacz-polarnik pochodzenia polskiego; hrabia.
Młodość[edytuj | edytuj kod]
Hrabia Wilczek wywodził się z polskiej[1] szlacheckiej rodziny Wilczków. Studiował archeologię, historię sztuki i nauki przyrodnicze. W 1863 odbył podróż do Rosji, w tym na Krym i Kaukaz. W 1866 brał udział jako ochotnik w wojnie austriacko-pruskiej. W latach 1868 do 1870 podróżował po Afryce.
Wyprawy na biegun północny[edytuj | edytuj kod]
Johann Wilczek był głównym sponsorem austro-węgierskiej wyprawy na Biegun Północny, którą dowodzili Julius von Payer i Karl Weyprecht, w latach 1872–1874. Jego wkład finansowy był znacznie większy niż drugiego sponsora tej wyprawy, węgierskiego księcia, Ödöna Zichy'ego (1811–1894).
Od roku 1875 graf Wilczek piastował stanowisko prezydenta Austriackiego Towarzystwa Geograficznego, wspierając budowę polarnych stacji meteorologicznych. Austriacka stacja pogodowa na wyspie Jan Mayen została całkowicie wybudowana i wyposażona w 1882 r. z jego środków.
Na jego cześć nazwane zostały Ziemia Wilczka oraz Wyspa Wilczka w arktycznym archipelagu Ziemia Franciszka Józefa, a także Przylądek Wilczka (Wilczekodden)[2], obok którego znajduje się Polska Stacja Polarna Hornsund, oraz dolina Wilczekdalen na wyspie Jan Mayen[3].
Mecenas sztuki[edytuj | edytuj kod]
Hrabia Wilczek był założycielem Wiedeńskiego Towarzystwa Miłośników Sztuki (Gesellschaft der Wiener Kunstfreunde). Zlecił odbudowę zamku Kreuzenstein, niedaleko Wiednia. Obecnie znajduje się tam muzeum z jego kolekcją dzieł sztuki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wilczek Family. Burg Kreuzenstein. [dostęp 2017-02-03]. (ang.).
- ↑ Wilczekodden (Svalbard) – Place names in Norwegian polar areas. Norwegian Polar Institute. [dostęp 2013-04-02]. (ang.).
- ↑ Wilczekdalen (Jan Mayen) – Place names in Norwegian polar areas. Norwegian Polar Institute. [dostęp 2013-04-02]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hermann F. Koerbel: Geschichte der Österreichischen Polarforschung – Wien: Arctic Research Consortium Austria, 2003. ISBN 3-9501733-0-7.
- Julius Payer: Die österreichisch-ungarische Nordpol-Expedition in den Jahren 1872–1874, nebst einer Skizze der zweiten deutschen Nordpol-Expedition 1869–1870 und der Polar-Expedition von 1871. Mit 146 Illustrationen (Holzstichen) und 3 (gefalteten) Karten. Wien: Hölder 1876. CIV, 696 S.
- Andreas Pöschek: Geheimnis Nordpol. Die Österreichisch-Ungarische Nordpolexpedition 1872–1874. – Wissenschaftliche Arbeit 1999 (als PDF hier downloadbar)
- Christoph Ransmayr: Die Schrecken des Eises und der Finsternis, ISBN 3-596-25419-1.
- Österreichische Akademie der Wissenschaften: Österreichische Polarstation Jan Mayen, ausgerüstet durch seine Excellenz Graf Hanns Wilczek, geleitet von K. K. Corvetten-Capitän Emil Edlen von Wohlgemuth. Beobachtungs-Ergebnisse, 3 Bände. Wien 1886.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Biographie. lungau.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-04-27)].