Jerzy Kuszel
 rotmistrz | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 stycznia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | wiosną 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1934, 1939–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa Szarża pod Rokitną |
| Odznaczenia | |
      | |
Jerzy Franciszek Kuszel, ps. „Franciszek Skowron” (ur. 21 stycznia 1893 w Koszycach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – rotmistrz Wojska Polskiego, ułan Legionów Polskich, uczestnik szarży pod Rokitną, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 21 stycznia 1893 w Koszycach, w ówczesnym powiecie pińczowskim guberni kieleckiej, w rodzinie Wincentego i Franciszki z Boreckich[1][2][3][4].
W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Służbę rozpoczął jako ułan 2 plutonu 2 szwadronu ułanów II Brygady Legionów Polskich. 13 czerwca 1915 wziął udział w szarży pod Rokitną. Mianowany podporucznikiem i przydzielony do 2 pułku ułanów, późniejszego 2 pułku szwoleżerów. W latach 1917–1918 służył w Polskim Korpusie Posiłkowym w randze porucznika. Po pokoju brzeskim został internowany w obozie w Dułowie (węg. Dulfalva) na Zakarpaciu.
Brał udział w wojnie polsko-czechosłowackiej. Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z 7 maja 1919 został przeniesiony do 6 pułku ułanów[5]. Od 1 listopada 1919 do 20 maja 1920 dowodził szwadronem w 16 pułku ułanów[6].
1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym był 5 dywizjon wojsk taborowych[7]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 71. lokatą w korpusie oficerów taborowych[8]. Był wówczas 5 dywizjonie taborów w Krakowie[9][10]. Następnie przeniesiony został z korpusu oficerów taborowych do korpusu oficerów kawalerii i przydzielony do 2 pułku ułanów w Suwałkach[11]. 2 kwietnia 1929 został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 1. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[12]. W marcu 1930 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu na stanowisko dowódcy oddziału sztabowego[13][14][15], a w marcu 1931 do 8 pułku strzelców konnych w Chełmnie[16][17]. Dowodził szwadronem oraz był adiutantem pułku[1]. Z dniem 31 lipca 1934 został przeniesiony z dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII w stan spoczynku[18]. W 1938 jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Radom i posiadał przydział do Okręgowej Kadry Oficerskiej Nr I[19].
W 1939 został zmobilizowany do 1 pułku szwoleżerów[1]. Internowany przez Sowietów znalazł się w obozie w Starobielsku, lecz jego nazwisko nie znalazło się na liście wywozowej do Charkowa, a dalsze losy nie są dokładnie znane[20].
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia majora[21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5479 – 17 maja 1922[22][19][23]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24][13][25]
- Krzyż Walecznych[1][26]
- Brązowy Krzyż Zasługi[1]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II kl. – 2 października 1919[27]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 282.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 55, poz. 1730 z 20 maja 1919 r. s. 1261.
- ↑ Lista kapitanów i poruczników, którzy w czasie wojny pełnili funkcje dowódców, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/121, s. 395.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 395, 726, tu podano, że urodził się 25 stycznia 1893.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 284.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1032, 1041.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 942, 951.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 291, 354.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929, s. 107.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 107.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 64, 86.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 103.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 154, 662.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 282.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 marca 1938, s. 5.
- ↑ Uczniowie i absolwenci kieleckiego Gimnazjum Rządowego im. M. Reja / S. Żeromskiego oraz Seminarium Nauczycielskiego zamordowani przez NKWD w IV i V 1940 r, Oleandry Biuletyn Związku Piłsudczyków Oddział Świętokrzyski Nr 15, marzec-kwiecień 2005.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 34, jako „Franciszek Skowron”.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 414, 420.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Franciszek Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: 1934, s. 142. [dostęp 2020-05-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2016-06-05].
- Rocznik Oficerski 1924. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1924. [dostęp 2016-06-11].
- Rocznik Oficerski 1928. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1928. [dostęp 2016-06-11].
- Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2016-06-11].
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Stanisław Jan Rostworowski: Nie tylko Pierwsza Brygada 1914-1918. Warszawa: P.W. Egross, 1993, s. 277–278. ISBN 83-85253-05-X.