Jerzy Dobrodzicki
 gen. bryg. Jerzy Dobrodzicki | |
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 14 grudnia 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 listopada 1934 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | od 1905 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 1 Pułk Strzelców Podhalańskich |
| Stanowiska | dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        | |
.png){kind=small}
Jerzy Kazimierz Dobrodzicki (ur. 14 grudnia 1884 w Wadowicach, zm. 15 listopada 1934 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 14 grudnia 1884 w Wadowicach, w rodzinie Ignacego i Izabeli Franz[1]. Absolwent Gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach[2]. Od 1905 oficer zawodowy austriackiej piechoty. Służbę rozpoczął w Bośni i Hercegowinie. Nauczył się wówczas serbskiego. Był aktywnym członkiem Związku Walki Czynnej, w 1908 nawiązał kontakt ze Związkiem Strzeleckim – instruktor szkolenia bojowego.
W I wojnie światowej walczył na froncie rosyjskim, dowódca kompanii i batalionu. W 1915 r. czynił starania o przeniesienie do I Brygady Legionów, w której służył jako brat Adam. Dopiero w grudniu 1916 r. otrzymał przydział do 6 pułku piechoty, w Zambrowie i Ostrowi Mazowieckiej jako instruktor. Po kryzysie przysięgowym powrócił w szeregi austriackiego pułku, z którym trafił na front włoski. W walczących oddziałach nad rzeką Piawą było wielu Polaków-legionistów, wśród których Dobrodzicki utworzył komórkę Polskiej Organizacji Wojskowej. Jako politycznie podejrzany został wycofany z frontu do Bochni, gdzie doczekał rozbrojenia Austriaków, sam czynnie w nim uczestnicząc.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 3 kwietnia 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1918[3]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty[4]. Generał Bolesław Roja, organizator Wojska Polskiego na terenie Galicji, mianował go majorem i polecił zorganizować w Bochni i okolicy późniejszy 2 pułk strzelców podhalańskich, którego dowódcą został Dobrodzicki. Na front wojny polsko-ukraińskiej wyruszył jako dowódca baonu 2 psp.
W wojnie polsko-bolszewickiej dowódca 5 pułku piechoty Legionów (2 IX 1919 – 12 VI 1920) i 1 Brygady Piechoty Legionów. Podczas bitwy pod Borodzianką (12 czerwca 1920) ciężko ranny. Zabrany do szpitala, uniknął śmierci z rąk żołnierzy Budionnego. W latach 1921–1926 dowódca 1 pułku strzelców podhalańskich. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 123. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5].
W październiku 1926 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 18 Dywizji Piechoty w Łomży[6]. W kwietniu 1928 został zwolniony ze stanowiska dowódcy piechoty dywizyjnej 18 DP i czasowo przeniesiony służbowo do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych[7]. W lipcu tego roku został przeniesiony służbowo na stanowisko pomocnika dowódcy Okręgu Korpusu III w Grodnie do spraw uzupełnień[8][9]. 1 stycznia 1929 roku Prezydent RP mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 2. lokatą w korpusie generałów[10]. 24 grudnia 1929 został mianowany dowódcą Okręgu Korpusu II w Lublinie[11].
Zmarł 15 listopada 1934 w Warszawie[12]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A5-7-11)[13].
Jerzy Dobrodzicki był żonaty z Zofią z Filipowiczów (1900–1970), z którą miał syna – Jerzego Andrzeja (ur. 1919 albo 1920, zm. 2001)[1].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik (1908)
- kapitan
- major (1918)
- podpułkownik (1 kwietnia 1920)
- pułkownik (1922, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919)
- generał brygady (1929)
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1029 (16 lutego 1921)[14]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[15]
Grób Jerzego Dobrodzickiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie - Krzyż Niepodległości (9 listopada 1933)[16]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[18][17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[19]
.JPG)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Jego nazwisko zostało wymienione na tablicy pamiątkowej, umieszczonej w kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu w 1988, honorującej dowódców 1 pułku strzelców podhalańskich[20].
11 listopada 2019 w Bochni nadano nazwę nowemu rondu znajdującemu się na terenie osiedla Niepodległości. Wniosek złożył dowódca 21 Batalionu Logistycznego im. gen. bryg. Jerzego Kazimierza Dobrodzickiego, a 29 sierpnia 2019 Rada miasta podjęła uchwałę Nr 11/99/19, aby rondo otrzymało imię generała brygady Jerzego Kazimierza Dobrodzickiego[21].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Stawecki 1994 ↓, s. 102.
- ↑ Tablica umieszczona w I Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowitach z listą najwybitniejszych absolwentów Liceum i Gimnazjum, wykonana przez Stowarzyszenie Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowicach
- ↑ 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 990, Nr 41 z 12 kwietnia 1919.
- ↑ 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 1001, Nr 41 z 12 kwietnia 1919.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 21.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 128.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 226.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 159.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1929 roku, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 439.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935 roku, s. 8.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 239
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu wyszkolenia, organizacji i administracji wojska”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia1929 r.
- ↑ Nowy Sącz - tablica upamiętniająca dowódców 1 pułku Strzelców Podhalańskich. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2015-04-02].
- ↑ Nadano imię rondu na osiedlu Niepodległości [online], BOCHNIA | Miasto Soli, 13 listopada 2019 [dostęp 2020-05-13] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
- Aleksandra Anna Kozłowska, Generał brygady Jerzy Dobrodzicki (1884–1934) i jego rodzina, „Przegląd Nauk Historycznych” 2012, R. XI, nr 2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcie Gen. bryg. Jerzy Dobrodzicki – dowódca Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, za biurkiem w gabinecie.
- Małgorzata Bielecka-Hołda. Historia jednej fotografii. „Gazeta Wyborcza”, 8 kwietnia 1997. ISSN 1232-1559.