Janusz Messing
 Janusz Messing (ze zbiorów NAC) | |
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1940–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich |
| Stanowiska | instruktor plutonu żołnierzy jugosłowiańskich, oficer referatu „Wschód”, referent biura studiów „Pralnia”, adiutant dowódcy batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   | |
Janusz Henryk Leon Messing vel Mieczysław Szelągowski vel Jan Osmólski vel Edward Michalski, pseud.: „Bekas”, „Zasiew”, „Basiński” (ur. 18 maja 1917 w Moskwie, zm. 4 stycznia 2010 prawdopodobnie w Maidenhead w Anglii) – polski inżynier rolnik, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych, oficer wywiadu Armii Krajowej, porucznik piechoty, uczestnik kampanii norweskiej, Powstania Warszawskiego, cichociemny. Znajomość języków: niemiecki, rosyjski[1]. Zwykły Znak Spadochronowy nr 1698, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2075[2][3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Powrócił z rodziną do Polski w 1918, zamieszkał w Warszawie, później w majątku Bystre (woj. podlaskie). Od 1926 uczeń Gimnazjum Męskiego Towarzystwa Szkoły Mazowieckiej w Warszawie, tam w 1935 zdał egzamin dojrzałości. Od 1935 podjął studia na Wydziale Rolniczym SGGW w Warszawie, w sierpniu 1939 uzyskał absolutorium[3].
We wrześniu 1939 roku nie został zmobilizowany. Przekroczył granicę polsko-łotewską 18 września 1939, internowany. W grudniu 1939 zwolniony, przez Szwecję, Amsterdam dotarł do Paryża (Francja). 17 stycznia 1940 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w Coëtquidan przydzielony do 5 kompanii 2 Batalionu 2 pułku Grenadierów Wielkopolskich 1 Dywizji Grenadierów, następnie do 2 kompanii 2 Batalionu Strzelców Podhalańskich 1 Półbrygady Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Od maja 1940 w Norwegii, czasie bitwy o Narwik 18 maja na półwyspie Ankenes ciężko ranny w obie nogi[a], ewakuowany na brytyjski statek - szpital[3]. Za udział w kampanii norweskiej odznaczony pierwszym Krzyżem Walecznych.
Po upadku Francji ewakuowany, 26 maja 1940 dotarł do Liverpoolu (Wielka Brytania), początkowo w szpitalu wojskowym w Szkocji. Od 8 lipca 1940 przydzielony do 2. kompanii 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich. Od 27 stycznia do 15 marca 1941 uczestnik kursu podoficerów młodszych, od 1 maja do 31 sierpnia 1941 na kursie Szkoły Podchorążych w Dundee. Po jego ukończeniu ponownie przydzielony do macierzystej kompanii. Od listopada 1941 do lutego 1942 jako instruktor plutonu żołnierzy jugosłowiańskich, potem w obronie wybrzeży Szkocji oraz lotniska Luchars[3].
Cichociemny[edytuj | edytuj kod]
Zgłosił się do służby w Kraju. Przeszkolony ze specjalnością w wywiadzie, na kursach specjalnych dla kandydatów na cichociemnych, m.in. prowadzenia pojazdów (1BS), wywiadu (Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej, w Glasgow), spadochronowym, odprawowym (STS 43, Audley End), i in. Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 29 grudnia 1942 w Audley End, awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 13 marca 1943[3].
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 13/14 marca 1943, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Brick” z samolotu Halifax DT-627 „P” (138 dywizjon RAF) na placówkę odbiorczą „Wół” 601 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w rejonie miejscowości Piła, Stara Kuźnica, 14 km od miejscowości Końskie. Razem z nim skoczyli: ppor. Longin Jurkiewicz ps. Mysz, mjr Franciszek Koprowski ps. Dąb, ppor. Wojciech Józef Lipiński ps. Lawina[4].
Aresztowany na stacji Tomaszów Mazowiecki (wraz z drugim cichociemnym, Józefem Lipińskim „Lawiną”) 14 marca 1943, podczas kontroli dokumentów w pociągu, gdy jechał do Warszawy. Przebywał w więzieniu w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie „Lawina” zapadł na tyfus plamisty. Po przekupieniu szefa gestapo obaj zwolnieni 7 maja 1943. Podczas aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie, także zachorował na tyfus plamisty. Po wyleczeniu, od maja 1943 przydzielony jako oficer wywiadu ofensywnego AK do Referatu „Wschód” Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej AK oraz jako referent biura studiów KG AK "Pralnia" - „Besta” w Warszawie[3].
W Powstaniu Warszawskim walczył w Śródmieściu Południowym, m.in. jako oficer do specjalnych poruczeń oraz adiutant kpt. Stefana Golędzinowskiego ps. Golski, dowódcy batalionu „Odwet 2” Zgrupowania „Golski”. Walczył m.in. w gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, na rogu ul. Lwowskiej oraz Piusa XI. Po kapitulacji Powstania, od 5 października 1944 jako sierżant w niewoli niemieckiej w stalagach:Fallingbostel, następnie Dorsten. Uwolniony 15 kwietnia 1945[3].
Po wojnie[edytuj | edytuj kod]
24 kwietnia 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Od 1 czerwca 1945 przydzielony do 2 kompanii XXIV batalionu 3 Dywizji Piechoty w Tilicountry, Clackamannanshire (Szkocja), następnie dowódca plutonu. 2 października 1945 zwolniony celem ukończenia studiów, po zdemobilizowaniu od 1 maja 1947 do 26 maja 1948 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia[3].
Osiedlił się w Wielkiej Brytanii, we wrześniu 1947 uzyskał tytuł Bachelor of Science na Uniwersytecie of Wales, następnie od maja 1948 pracownik Stacji Doświadczalnej w Cheshunt (Hertfordshire), później przez dwa lata, do grudnia 1959 na kontrakcie naukowym (badania nad uprawą ryżu) w Gujanie Brytyjskiej. Autor wielu publikacji naukowych, w styczniu 1966 uzyskał tytuł inżyniera rolnictwa na SGGW. Od 1966 główny chemik w laboratorium producentów bananów na wyspach Morza Karaibskiego (WINBAN) w laboratorium badawczym na Saint Lucia. W 1983 przeszedł na emeryturę, w 1992 roku powrócił na stałe do Anglii, zamieszkał w Maidenhead. Prawdopodobnie tam zmarł 4 stycznia 2010[3].
Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (kwatera A1A, rząd 1, miejsce 25)[5].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik – ze starszeństwem od 13 marca 1943
- porucznik – ze starszeństwem od 1 stycznia 1945
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Medal za Odwagę w Sprawie Wolności (Wielka Brytania)
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Zlatna Medalja za Revnosnu Službu (Jugosławia).
Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]
Janusz Messing był synem Henryka, posła na Sejm w II RP, i Natalii z domu Bitny-Szlachty. Miał dwoje rodzeństwa: Henryka Leona i Marię (1920–2012). Ożenił się w 1944 roku z Zofią Zaborowską(ur. w 1924 roku), z którą miał czterech synów:Huberta (ur. w 1945 roku), Aleksandra (ur. w 1947 roku), Paula (ur. w 1948 roku) i Juliana (ur. w 1957 roku).
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Janusz Messing występuje w książce Ksawerego Pruszyńskiego Droga wiodła przez Narvik (Londyn 1941; wydanie krajowe 1945; PIW 1984; 1986; Wydawnictwo Siedmiogród 1996) jako podchorąży Kettler.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-02-21] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Teka personalna, 1942–1985, s. 3-39 (pol.), w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0170.
- ↑ Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, s. 65-67, ISBN 83-86225-10-6 (pol.).
- ↑ Pamięć [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-02-21] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 112–116. ISBN 83-902499-5-2.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 366. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 139.
- Janusz Messing w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2013-12-01].
- Wywiad z Januszem Messingiem na stronie 1944.pl. [dostęp 2013-12-01].