Janusz Marszalec

Janusz Marszalec
Data i miejsce urodzenia

1968
Starogard Gdański

Zawód, zajęcie

historyk

Tytuł naukowy

dr

Alma Mater

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Odznaczenia
Medal „Pro Patria” Medal „Pro Memoria”

Janusz Ryszard Marszalec (ur. 1968 w Starogardzie Gdańskim) – polski historyk, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii o specjalności historia najnowsza Polski[1], w latach 2008–2017 i od 2024 zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[2][3], w 2008 doradca premiera Donalda Tuska w jego pierwszym rządzie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1992 ukończył historię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[4], a następnie uczestniczył w seminarium doktoranckim KUL z zakresu historii najnowszej, gdzie pod kierunkiem prof. dr. hab. Tomasza Strzembosza przygotował rozprawę pt. „Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w powstaniu warszawskim” obronioną w 1998[1]. W latach 1992–1993 pracował jako kustosz w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie, był również dziennikarzem i nauczycielem w szkołach średnich w Starogardzie Gdańskim. W latach 1998–2000 pracował jako urzędnik państwowy na stanowiskach kierowniczych[4]. Od września 2000 do stycznia 2007 pełnił funkcję naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku[5][6]. W styczniu 2008 przeszedł do pracy w Biurze Edukacji Publicznej IPN w Warszawie. Od 1 grudnia 2008 do 6 kwietnia 2017 pełnił funkcję wicedyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Następnie objął funkcję zastępcy dyrektora Muzeum Gdańska[7]. Zasiada w Pomorskiej Radzie Kultury (I kadencja 2018–2021)[8][9][10]; (II kadencja od 2021)[11][12]. W kwietniu 2024 objął stanowisko zastępcy dyrektora w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[13].

Zainteresowania badawcze[edytuj | edytuj kod]

Zainteresowania badawcze Janusza Marszalca koncentrują się wokół problematyki konspiracji w okresie II wojny światowej (m.in. jest autorem kilkudziesięciu haseł opublikowanych w Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego) oraz publikacji na temat dziejów AK, GL, AL oraz aparatu bezpieczeństwa publicznego PRL i Grudnia 1970[4]. Jest także autorem haseł do Atlasu polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 pod red. R. Wnuka i in., opracowań na temat aparatu bezpieczeństwa PRL oraz współautorem książki „To nie na darmo. Grudzień '70 w Gdańsku i Gdyni. Historia – dokumenty – fotografie – multimedia”[6]. Jest reżyserem i autorem scenariusza filmu dokumentalnego „Pamiętajcie Grudzień”. Wyreżyserował również (wspólnie z Iwoną Bartólewską) fabularyzowany film dokumentalny (2007). Jest autorem i współautorem wielu wystaw historycznych, projektów edukacyjnych, dokumentacyjnych oraz popularyzatorskich, realizowanych z pracownikami Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku w latach 2000–2008. Od 2007 jest przewodniczącym Klubu Historycznego im. Stefana Roweckiego „Grota” Trójmiasto.

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

W 2000 otrzymał Nagrodę Historyczną „Polityki” za debiutancką książkę „Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w powstaniu warszawskim”[14]. Został także laureatem Nagrody Naukowej KLIO (2000) za wybitny wkład w badania historyczne ufundowanej przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej[15] oraz Nagrody im. Jana Górskiego przyznawanej przez Towarzystwo Miłośników Historii w Warszawie[4], a także medalu „Pro memoria”, medalu „Za upamiętnianie walk o Warszawę 1939–1945” oraz medalu „Pro Patria”[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dr Janusz Ryszard Marszalec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-08-13].[martwy link]
  2. a b Spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Trójmieście z okazji obchodów 70. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową. udskior.gov.pl. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).
  3. Konflikt wokół projektu Muzeum II Wojny Światowej. trojmiasto.gazeta.pl, 2010-09-10. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).
  4. a b c d VIII Kawiarnia Naukowa BFN. festiwal.gda.pl. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)]. (pol.).
  5. IPN zaprasza na wykład. wiadomosci.gazeta.pl, 2005-01-17. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-15)]. (pol.).
  6. a b Od zniewolenia do wolności. Studia historyczne. isppan.waw.pl. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-16)]. (pol.).
  7. Zarząd i Rada Muzeum Gdańska: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska [online], muzeumgdansk.pl [dostęp 2020-04-18] (pol.).
  8. O kulturze, tożsamości Pomorzan, wolności i edukacji. Nominacje i pierwsze spotkanie Pomorskiej Rady Kultury [online], pomorskie.eu [dostęp 2021-01-04] (pol.).
  9. Powołano Pomorską Radę Kultury [online], trojmiasto.pl [dostęp 2018-03-07] (pol.).
  10. Dyrektor MDK w Człuchowie Adam Bondarenko mówi o pierwszej kadencji Pomorskiej Rady Kultury. "Spotykaliśmy się online" (ROZMOWA) [online], weekendfm.pl [dostęp 2021-05-30] (pol.).
  11. Powołanie Pomorskiej Rady Kultury II kadencji [online], bip.pomorskie.eu [dostęp 2022-06-19] (pol.).
  12. Skład Pomorskiej Rady Kultury na lata 2021-2024: [online], weekendfm.pl [dostęp 2022-06-19] (pol.).
  13. Prof. dr hab. Rafał Wnuk rozpoczął prace jako p.o. dyrektora MIIWŚ. muzeum1939.pl. [dostęp 2023-04-02]. (pol.).
  14. Uroczystość wręczenia Nagród Historycznych „Polityki”. prezydent.pl, 2000-12-08. [dostęp 2019-12-08].
  15. XVIII Targi Książki Historycznej – POROZUMIENIE WYDAWCÓW KSIĄŻKI HISTORYCZNEJ.