Jan Załuska (lekarz)

Jan Załuska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1873
Godlewo

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 1941
Warszawa

Zawód, zajęcie

doktor medycyny, polityk

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Załuska (ur. 5 stycznia 1873 w Godlewie, w pow. ostrowskim, zm. 26 stycznia 1941 w Warszawie) – doktor medycyny, polityk, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Wawrzyńca i Antoniny (wg Łozy, niepoprawnie, Anny) z Jabłonowskich[1][2]. W 1891 ukończył gimnazjum w Łomży. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1894 uczestniczył w manifestacji patriotycznej w Warszawie ku czci Jana Kilińskiego, za co został aresztowany i osadzony w więzieniu na dwa tygodnie. W latach 1894–1898 był przewodniczącym Koła Oświaty Ludowej studentów Uniwersytetu. Wstąpił wówczas do Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i Ligi Narodowej. Studia ukończył w 1898. Dyplomu nie odebrał, gdyż został ponownie aresztowany za działalność oświatową.

Osadzono go w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Został skazany na zesłanie, ale udało mu się uciec do zaboru austriackiego. Osiadł we Lwowie. W latach 1903–1905 był asystentem w Katedrze Fizjologii Uniwersytetu Franciszkańskiego. W 1905 otrzymał tamże stopień doktora nauk lekarskich. W tym samym roku powrócił do Warszawy pod zmienionym nazwiskiem. Publikował m.in. w „Gazecie Warszawskiej” i „Przeglądzie Wszechpolskim”. W 1910 ożenił się z Edwardą Przyłuską i w rok później zamieszkał w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie wydawał lokalną gazetę („Gazeta Ostrowska”).

Po roku od powrotu do Warszawy, w 1914 rozpoczął służbę jako lekarz w Legionie Puławskim, a następnie w latach 1915–1918 m.in. w I Korpusie Polskim w Rosji. W lipcu 1917 roku został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie[3].

W 1919 został posłem do Sejmu Ustawodawczego z okręgu łomżyńskiego. Był reprezentantem Obozu Narodowego. W 1922 ponownie wybrany posłem z listy państwowej. W tym samym roku zweryfikowany został w stopniu podpułkownika lekarza pospolitego ruszenia ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. Dwa lata później posiadał przydział mobilizacyjny do 1 Batalionu Sanitarnego[4], a w 1934 do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie[5].

Pełnił wysokie funkcje w Związku Ludowo-Narodowym. W latach 1919–1928 był kolejno sekretarzem generalnym, wiceprezesem i prezesem tej partii. Między 1919 a 1939 pełnił funkcję redaktora Zorzy. Był również sekretarzem generalnym Związku Lekarzy Państwa Polskiego (ZLPP). W latach 1931–1933 był redaktorem naczelnym dwutygodnika ZLPP Nowiny Społeczno-Lekarskie. W 1939 w Komitecie Głównym Stronnictwa Narodowego.

Zmarł w Warszawie 26 stycznia 1941. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 299b-2-18)[6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Łoza 1938 ↓, s. 833.
  2. ↑ Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Andrzejewie powiat Ostrów Mazowiecka, Akt urodzenia rok 1870 numer 132, Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży, 1870 [dostęp 2023-10-27].
  3. ↑ Polski Zjazd Polityczny w Moskwie: 21–26 lipca st. st. 1917 r., Piotrogród 1917, s. 15.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1026, 1134.
  5. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 301, 737.
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JAN ZAŁUSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22].
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 22 czerwca 1922 roku, s. 455-456.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Załuska_(lekarz)&oldid=71761266”