Jan Sendorek
 Retusz fotografii ppłk. Jana Sendorka[a] | |
 pułkownik pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 października 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 20 marca 1932 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1932 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 2 pułk piechoty |
| Stanowiska | dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       | |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Jan Sendorek (ur. 20 października 1896 w Grabiu, zm. 20 marca 1932 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 20 października 1896 roku w Grabiu, w rodzinie Macieja, kowala, i Agaty z Żarnowskich. W sierpniu 1914 roku zaciągnął się do Legionów Polskich, z czasem osiągając stopień porucznika w 2 pułku piechoty Legionów (był zastępcą dowódcy 2 kompanii). W 1915 roku został ciężko ranny w twarz podczas walk nad Styrem na Wołyniu, po czym przez długi czas przebywał na leczeniu. Po przejściu II Brygady na Ukrainę, został internowany przez Austriaków. W listopadzie 1918 roku przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do macierzystego 2 pułku piechoty Legionów. Został w nim dowódcą batalionu i walczył na froncie[1].
W sierpniu 1919 roku został odkomenderowany z 2 pp Leg. na stanowisko dowódcy uzupełniającego batalionu lotniczego w Warszawie[2], a następnie w Krakowie, w stopniu podpułkownika. W czasie wojny z bolszewikami, w sierpniu 1920 roku, był organizatorem i dowódcą ochotniczego 240 pułku piechoty[1].
Po wojnie ukończył Niższą i Wyższą Szkołę Pilotów, po czym w 1922 roku został komendantem Wyższej Szkoły Pilotów w Grudziądzu[1], pozostając oficerem nadetatowym 2 pułku lotniczego w Krakowie. Z dniem 1 marca 1925 roku został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy 2 pułku lotniczego[3]. Po przewrocie majowym przeniesiony do Warszawy, tutaj od maja 1926 roku był dowódcą 1 pułku lotniczego[4]. 27 kwietnia 1929 roku został mianowany dowódcą 2 Grupy Aeronautycznej w Poznaniu z jednoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów lotnictwa[5]. Od 6 grudnia 1929 do 10 lipca 1930 był słuchaczem IV Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie[6]. 3 sierpnia 1931 roku został wyznaczony na stanowisko I zastępcy szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[7], które pełnił do końca życia[8]
Zmarł 20 marca 1932 roku w Warszawie[9] wskutek zaczadzenia w swoim mieszkaniu. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w kwaterze wojskowej[10].
Jego brat Andrzej (1907–1993) był również pilotem wojskowym[11], uczestnikiem kampanii wrześniowej, pilotem Dywizjonu 306[12].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- chorąży – 26 maja 1915
- podporucznik – 1 listopada 1915
- porucznik – 1 listopada 1916
- kapitan – 1 grudnia 1919 w piechocie, warunkowo, do czasu zakończenia prac przez Komisję Weryfikacyjną[13].
- major –
- podpułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 11. lokatę w korpusie oficerów zawodowych aeronautyki)
- pułkownik – 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 2. lokatą w korpusie oficerów zawodowych aeronautyki
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6973 (17 maja 1922)[14]
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)[15]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[16][17]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy w 1921[18])
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia[19]
- Odznaka Pilota
- Krzyż Komandorski Orderu Białego Lwa (Czechosłowacja)
- włoska Odznaka Pilota[20]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fotografia została wykonana przed awansem Jana Sendorka na stopień pułkownika (3 maja 1926). Retuszowi poddano m.in. oznaki stopnia pułkownika (trzecia gwiazdka na naramienniku została dorysowana).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Księga Pamiątkowa 1933 ↓, s. 384.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919 roku, poz. 4213.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 10 kwietnia 1925 roku, s. 199.
- ↑ Zieliński 2015 ↓, s. 317.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 4 lipca 1932 roku, s. 338.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 237.
- ↑ Eksportacja zwłok śp. pułk. Sendorka. „Słowo Polskie”. Nr 83, s. 4, 256 marca 1932.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 372.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jan Sendorek. rakowice.eu. [dostęp 2018-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Kpr. pchor. rez. Andrzej Sendorek tytuł i odznakę pilota nr 1489 otrzymał w 1931 roku (Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 1 z 28.01.1931 r.)
- ↑ Matusiak 2003 ↓, s. 27.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919 roku, poz. 4146.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26 stycznia 1923 roku, s. 67.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi, położone na polu szkolnictwa wojskowego”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 401.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 76.
- ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 288.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 99.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933.
- Wojtek Matusiak: 306 Dywizjon Myśliwski Toruński. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09714-3. OCLC 830534634.
- B. Krasnowolski, Brzegi i Grabie. Małe ojczyzny [w:] Brzegi i Grabie pod Niepołomicami. Historia, zwyczaje, pisarstwo, dzieje jednej rodziny, Siercza 2007, s. 152–154.
- J. Duda, 131 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” pt. „W 90. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (1918–2008). Udział Wieliczan w walce o niepodległość”, Wieliczka 2008, s. 36.
- Józef Zieliński: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921–2012. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13990-9. OCLC 924867180.