Jan Sawicki (generał)
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 stycznia 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | maj 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1892–1927 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | dowódca |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Jan Sawicki (ur. 24 czerwca[1] 1872 w Telatyczach, zm. w maju 1940 w Jarosławlu)[2] – generał major kawalerii Armii Imperium Rosyjskiego oraz generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kształcił się w Szkole Realnej w Białymstoku. Mając 20 lat wstąpił do kawalerii armii rosyjskiej. W 1894 ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w Petersburgu w stopniu podporucznika kawalerii[1]. Podpułkownik z 1910, a od 1914 pułkownik i dowódca pułku dragonów. Podczas I wojny światowej dowodził pułkiem oraz brygadą kawalerii na frontach austriackim i niemieckim. 23 lipca 1917 awansował do stopnia generała majora. Po rewolucji październikowej był członkiem Polskiego Komitetu Wojskowego przy rosyjskiej 8 Armii i dowódcą tworzonych w niej oddziałów polskich.
W marcu 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany dowódcą III Brygady Jazdy na froncie galicyjskim i wołyńskim. Przejściowo dowodził także 13 Dywizją Piechoty. 1 maja 1920 został zatwierdzony z dn. 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika. W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920 był dowódcą 1 Dywizji Jazdy (od czerwca) i Grupy Operacyjnej Jazdy (od 15 lipca). Skutecznie walczył z oddziałami Konarmii Siemiona Budionnego na Wołyniu i Podolu.
Po wojnie (sierpień 1920 – czerwiec 1924) służył w Centralnej Komisji Kontroli Stanów. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dn. 1 czerwca 1919 w korpusie generałów. 1 czerwca 1924 objął dowództwo 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu. 16 listopada 1925 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie. Przeniesienie miało bezpośredni związek z usunięciem gen. bryg. Gustawa Orlicz-Dreszera ze stołecznego garnizonu przez ówczesnego ministra spraw wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego, za wygłoszone dzień wcześniej w Sulejówku przemówienie. 31 grudnia 1925 – po objęciu teki ministra spraw wojskowych przez gen. broni Lucjana Żeligowskiego – został przywrócony na poprzednie stanowisko służbowe. Podczas zamachu stanu w maju 1926 opowiedział się po stronie legalnych władz RP. Z dn. 30 kwietnia 1927 został przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w rodzinnym majątku w Telatyczach.
We wrześniu 1939 był ciężko chory i nie mógł chodzić o własnych siłach. Po agresji sowieckiej na Polskę został wywieziony 10 lutego 1940 roku na wschód. Według relacji naocznego świadka został wraz z synem załadowany do transportu na stacji w Wysokim Litewskim[3] i zmarł w wagonie kilka dni później[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b O kawalerii polskiej XX wieku s. 69
- ↑ Jan Banaśkiewicz, Generałowie Wojska Polskiego, więźniowie NKWD ZSRR, zamordowani wiosną 1940 r., zmarli w więzieniach i ocaleni (pol.) [dostęp 2011-12-02]
- ↑ a b Pior Setkowicz, Idż Pod Prąd nr 2, Do innego obwodu, cz. 1, luty 2017.
- ↑ Generałowie Wojny Polsko - Sowieckiej 1919–1920 s. 68–69.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Felicjan Sławoj Składkowski, Nie ostatnie słowo oskarżonego, Warszawa 2003.
- H.P. Kosk, Generalicja polska, t. 2, Oficyna Wydawnicze „Ajaks”, Pruszków 2001.
- Zdzisław Nicman, Gen. bryg. Jan Sawicki (1872–1940), „Polska Zbrojna”.
- Cezary Leżeński / Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 66. ISBN 83-04-03364-X.
- „Generałowie Wojny Polsko - Sowieckiej 1919–1920” Andrzej Suchcitz.