Jan Krystian Ulrich

Jan Krystian Ulrich (ur. 30 lipca 1809 w Warszawie, zm. 2 lipca 1881 tamże) – ogrodnik warszawski, twórca Ulrychowa pod Warszawą, ewangelik.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ulrichowie byli związani z rodziną hrabiów Brühlów i pochodzili z ich majętności Pförten na wówczas saskich Łużycach Dolnych. Ojcem Jana Krystiana był Johann Gottlieb Traugott Ulrich z Pförten, osiadły w Warszawie w r. 1789, a matką Anna Krystyna z domu Mencke (1790 - 1847), córka nadwornego ogrodnika warszawskiego Ogrodu Saskiego, Jana Chrystiana Mencke, pochodzącego również z Pförten.

Jan Krystian Ulrich ukończył Liceum Warszawskie w r. 1825, po czym odbył trzyletnią praktykę w warszawskim Ogrodzie Botanicznym pod kierownictwem profesora Michała Szuberta. W roku 1828 wyjechał na pięcioletnią podróż edukacyjną do Austrii, Bawarii, Belgii i Holandii. Po powrocie do Warszawy podjął pracę w zakupionym przez ojca w r. 1805 ogrodzie przy ul. Ceglanej nr.hip. 1117 wielkości 8,5 mórg.

Po śmierci ojca Jan Krystian zmienił profil firmy, rozwijając hodowlę kwiatów w szklarniach. Szczególnie słynął ze swych odmian azalii, które sprzedawał hurtowo na prowincję. Firma Ulricha miała do r. 1869 własną szkołę dla praktykantów, gdzie uczono polskiego, niemieckiego, historii Polski, botaniki i geografii. Po zakazaniu przez rząd carski nauki w języku polskim Ulrich musiał zamknąć szkołę, ale zdążył do tego czasu dać szkolenie zawodowe i powszechne na poziomie szkoły podstawowej ok. 100 młodym ogrodnikom.

Ulrich był twórcą szkółki drzew owocowych i krzewów ozdobnych, założycielem w 1876 r. sławnych ogrodów Ulrichów na warszawskiej Woli, gdzie zakupił 30 mórg gruntu. Stworzył tam wzorcowy zakład ogrodniczy ze szkółkami, szklarniami oraz ogrodem pokazowym. W 1958 r. ogrody odebrano rodzinie ("znacjonalizowano"), park wraz z pałacykiem i szklarniami popadły w kompletną ruinę.

W roku 1848 Ulrich poślubił Paulinę Elżbietę z domu Mende (1819 - 1889), z którą miał m.in. syna Chrystiana Gustawa (1853-1913), który znacznie rozwinął firmę w Ulrychowie. Chrystian Gustaw Ulrich był ostatnim męskim potomkiem warszawskich Ulrichów (nie spokrewnionych z kaliskimi Ulrychami). Po jego śmierci kierownictwo przekształconej w spółkę akcyjną firmy przeszło na Artura Machlejda i Juliana Machlejda.

Jan Ulrich z rodziną spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (al.18 nr 38)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Stanisław Łoza, Rodziny polskie cudzoziemskiego pochodzenia osiadłe w Warszawie i okolicach, I - III, Warszawa 1932-35
• Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, Warszawa 1989