Jan Biskupiec
| Data urodzenia | 1376 |
|---|---|
| Data śmierci | 1452 |
| Biskup chełmski | |
| Okres sprawowania | 1417–1452 |
| Prowincjał dominikanów w Polsce | |
| Okres sprawowania | 1414–1417 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sakra biskupia | 1417 |
Jan Biskupiec, Jan z Opatowca lub Jan z Zaborowa (Jan Zaborowski) (ur. 1376, zm. 22 kwietnia 1452 w Chełmie) – biskup rzymskokatolicki, senator I Rzeczypospolitej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z mieszczańskiej (rzemieślniczej) rodziny krakowskiej. Śluby zakonne złożył w konwencie zakonu o.o. Dominikanów w Opatowcu, miasteczku należącym do kasztelami wiślickiej. W wieku 28 lat został wybrany w 1405 na przeora krakowskiego zgromadzenia dominikanów. W tym samym czasie prowadził zajęcia z teologii, a sam zapisał się na studia w Akademii Krakowskiej (1407 r.) celem uzupełnienia swojego wykształcenia.
W 1414 został prowincjałem polskiej prowincji zakonu. Był bliskim współpracownikiem, spowiednikiem i doradcą króla Władysława Jagiełły. W latach 1409-1410 brał udział w soborze w Pizie. Aby objąć biskupstwo chełmskie – z polecenia samego króla – zrzekł się w 1417 funkcji prowincjała Dominikanów. Wdał się w konflikt z biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim, którego przedmiotem była sprawa przyłączenia archidiakonatu lubelskiego (należącego do diecezji krakowskiej) do biskupstwa chełmskiego. Był obecny przy wystawieniu przez Władysława II Jagiełłę przywileju jedlneńskiego w 1430[1]. 31 grudnia 1435 podpisał akt pokoju w Brześciu Kujawskim[2].
Zachowane w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu ustawy czterech synodów (1434-1440, 1440/41, 1445 i 1449), których autorem był biskup chełmski, stanowią wyjątkowy dokument dziejów diecezji chełmskiej. Dopiero na tle owych statutów synodalnych możemy w pełni docenić osobowość Jana Biskupca jako zakonnika, biskupa i męża stanu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Franciszek Piekosiński, Wiece, sejmiki, sejmy i przywileje ziemskie w Polsce wieków średnich, Kraków 1900, s. 43.
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dodgiel, t. 4, Wilno 1764, s. 133.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karol Piotrowicz: Biskupiec Jan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 110–111. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jan Biskupiec, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-07].