Jan Świderski (chemik)
 Jan Świderski (1966) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk chemicznych | |
| Specjalność: chemia organiczna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1936 – chemia |
| Habilitacja | 1945 – chemia organiczna |
| Profesura | 1961 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | Uniwersytet Warszawski |
| Katedra | Chemii Organicznej |
| Stanowisko | asystent, adiunkt, docent, profesor |
| Okres zatrudn. | 1932–1969 |
| Uczelnia | |
| Wydział | Farmaceutyczny |
| Stanowisko | profesor |
| Okres zatrudn. | 1949–1968 |
| Prorektor ds. nauki | |
| Uczelnia | Uniwersytet Warszawski |
| Okres spraw. | 1953–1956 |
| Dziekan | |
| Wydział | Chemii |
| Okres spraw. | 1956–1969 |
| Odznaczenia | |
   | |
_gr%C3%B3b.JPG)
Jan Świderski (ur. 15 grudnia 1904 w Łowiczu, zm. 7 lutego 1988 w Warszawie) – polski chemik, prof. dr hab., badacz cukrów, substancji o działaniu fizjologicznym i barwników uczulających do emulsji fotograficznych (sensybilizatory)[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jan Świderski ukończył studia chemiczne na Uniwersytecie Warszawskim w 1932 roku, w roku 1936 na tej samej uczelni uzyskał doktorat, a w roku 1945 – habilitację. Był wieloletnim pracownikiem Uniwersytetu: w latach 1945–1947 adiunktem, w 1947 roku – zastępcą profesora, a od roku 1947 profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Farmaceutycznym i Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym (potem na Wydziale Chemii). Pełnił m.in. funkcję prodziekana Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego (1953–1954) i dziekana Wydziału Chemii (1956–1969), a w latach 1953–1956 był prorektorem uczelni. Kierował Katedrą Chemii Organicznej i Pracownią Węglowodanów. Był też pracownikiem Akademii Medycznej w Warszawie (od 1950 roku)[1]. W latach 60. był kierownikiem Katedry Chemii Organicznej Wydziału Farmacji Akademii Medycznej w Warszawie, który mieścił się na kampusie Lindleya przy ul. Oczki 3. W latach 1951–1960 pełnił obowiązki doradcy ministra zdrowia ds. nauki.
Był autorem podręczników akademickich dotyczących chemii organicznej oraz nauczycielem i wychowawcą wielu polskich chemików[2][3]. Był promotorem 9 prac doktorskich (m.in. Anny Piskorskiej-Chlebowskiej) i patronował 3 przewodom habilitacyjnym[4]. Od 1933 roku należał do Polskiego Towarzystwa Chemicznego, którego w latach 50. był wiceprezesem.
Niektóre publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Jan Świderski, Nowsze poglądy na budowę związków chemicznych, [w:] Chemia bakteriologia farmacja stosowana i fizyka – Cykl wykładów 2 kursu uzupełniającego dla farmaceutów, t. 2, Farmaceutyczny Instytut Wydawniczy Naczelnej Izby Aptekarskiej im. Prof. Bronisława Koskowskiego, 1949.
- Jan Świderski, Stefania Drabarek, Andrzej Szuchnik, Chemia organiczna, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich, 1970.
- Jan Świderski, Jerzy Strusiński, Andrzej Temeriusz, Podstawy chemii węglowodanów, Warszawa 1973.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954)[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1951, za wybitną działalność naukową w dziedzinie medycyny)[6]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955)[7]
- Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”[4]
Był też laureatem nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego I stopnia w 1964 roku.
Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]
Jan Świderski był synem Tomasza, administratora majątku rodziny Ostrowskich na Podlasiu, i Bronisławy z Bańkowskich. W 1933 roku ożenił się z Marią Modzelewską (1904–1984), również chemiczką. Mieli córkę Bożenę (ur. w 1938)[4].
Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie (kwatera 14, rząd 3, grób 16)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wielka Encyklopedia Powszechna. T. 11. Warszawa: PWN, 1968, s. 338.
- ↑ Jan Trzecieski: UW wychował mnie na chemika. [dostęp 2011-10-11].
- ↑ Mikołaj Kołpowski: Powrót syna marnotrawnego albo nowoczesne przypadki Mikołaja Doświadczyńskiego na Wydziale Chemii – Post Scriptum. [dostęp 2011-10-11].
- ↑ a b c Sroka 2016 ↓, s. 245.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 75, poz. 1024.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 s. 1569
- ↑ Odwiedzając cmentarze, przystańmy przy grobach naszych Koleżanek, Kolegów i Nauczycieli. „Absolwent, Biuletyn Koła Chemików Absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego”. 6, s. 6, listopad 2006. [dostęp 2011-10-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Tadeusz Sroka: Świderski Jan (1904–1988). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 51. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2016, s. 244–246. ISBN 9788369352554.
- Ludwik Bazylow (red.), Wykaz profesorów i docentów Uniwersytetu Warszawskiego. Dane biograficzne, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego”, 10, 1971, s. 126.