Jadwiga Dziekońska
 Grób Jadwigi Dziekońskiej na Cmentarzu Miejskim w Białymstoku | |
 podporucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 1916 |
|---|---|
| Data śmierci | 1943 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | łączniczka Armii Krajowej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Jadwiga Dziekońska ps. „Jadzia”, nazwisko organizacyjne Jadwiga Długołęcka (ur. 12 listopada 1916[1] (według różnych źródeł 1916, 1922[2] lub 12 listopada 1923[3], zm. 19 maja 1943[1]) – łączniczka Armii Krajowej, podporucznik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jadwiga Dziekońska urodziła się w Konarzycach i była córką Ignacego oraz Marianny (rolnicy). W Kukowie ukończyła żeńską Szkołę Rolniczą, a w Żernej (pow. wołkowyski) Uniwersytet Ludowy[1]. Działała społecznie w organizacjach młodzieży wiejskiej. W czasie okupacji była początkowo kurierką KG Polskiej Organizacji Zbrojnej na trasie Kraków–Radom–Poznań–Lublin, a łączniczką do zleceń specjalnych szefa łączności konspiracyjnej „Ligonia” w Komendzie Okręgu ZWZ-AK Białystok od października 1941[1]. Kierowała kolportażem pisma „Informacja”, wydawanym przez BIP w którym była nie mianowanym szefem propagandy. Pomagała w organizowaniu oddziałów partyzanckich oraz uczestniczyła w dywersji. 1 listopada 1942 roku była uczestniczką udanej akcji zbrojnej polegającej na uprowadzeniu z siedziby Gestapo przy ul. Sienkiewicza w Białymstoku czterech więzionych tam członków Komendy AK, których doprowadziła na „meliny” i punkty przerzutowe[1]. 19 maja 1943 r. w Białymstoku, gdy przenosiła tajny meldunek, na ulicy natknęła się na niemiecki patrol. Zniszczyła meldunek i rozpoczęła ucieczkę. Gdy do niej strzelano, rzucała w Niemców kamieniami. Zginęła podczas ucieczki.
Pochowana na cmentarzu miejskim w Białymstoku przy ul. Wysockiego pośród 12 mogił z 1920 r.
Pomnik Jadwigi Dziekońskiej znajduje się w parku im. Jadwigi Dziekońskiej w Białymstoku. Jest patronem szkoły podstawowej w Konarzycach[4].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie)[2][1]
- Krzyż Walecznych – 1943[2][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Michalska 1988 ↓, s. 94.
- ↑ a b c Odznaczenia za zasługi bojowe i pracę konspiracyjną według Zdzisława Gwozdka. [dostęp 2012-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-28)].
- ↑ Zdzisław Gwozdek Białostocki Okręg ZWZ-AK, (X 1939-I 1945), Tom 1, wyd. 1993
- ↑ Szkoła Podstawowa im. ppor. dh. Jadwigi Dziekońskiej ps. "Jadzia" w Konarzycach. [dostęp 2013-06-15]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hanna Michalska: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 94. ISBN 83-06-01195-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- zdjęcie Jadwigi Dziekońskiej autorstwa Stefana Bałuka w Archiwum NAC