Józef Zbigniew Żulikowski
| 3 zwycięstwa | |
 kapitan pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
      | |
.svg){kind=small}
Józef Zbigniew Żulikowski ps. „Żulik” (ur. 14 marca 1915 we Friedan, zm. 21 października 1993 w Wielkiej Brytanii) – kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1935 roku zdał egzamin maturalny w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Jana Kochanowskiego w Radomiu. W tym samym roku został powołany do odbycia jednorocznej ochotniczej służby wojskowej. Ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 28 DP przy 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie. W 1936 wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie[1] (XI promocja). Na stopień porucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 października 1938 i 31. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[2][3]. W 1938, po zakończeniu nauki, został wcielony do 4 pułku lotniczego w Toruniu i przydzielony do 142 eskadry myśliwskiej na stanowisko pilota[4]. W sierpniu 1939 otrzymał przydział do Szkoły Pilotażu w Ułężu, gdzie zastała go II wojna światowa.
W grupie „Ułęż” brał udział w obronie Dęblina, latał na PZL P.7a, dwukrotnie startował do walki z nadlatującymi bombowcami[5]. Ewakuowany z personelem do Rumunii, został internowany w Drobeta-Turnu Severin[1] skąd uciekł.
Przedostał się do Francji do bazy lotniczej Lyon-Bron, przeszedł przeszkolenie na Caudronach CR-714[1]. Po upadku Francji przedostał się do Anglii, gdzie po przeszkoleniu otrzymał numer służbowy P-0715[6]. 19 września 1940 roku otrzymał przydział do dywizjonu 306. 28 czerwca 1941 roku na samolocie Hawker Hurricane IIB o znakach UZ-X wystartował do operacji „Circus 26"[1] i został zestrzelony przez Gerharda Schöpfela z JG 26 niedaleko Rouen[5]. Udało mu się powrócić przez Hiszpanię do Wielkiej Brytanii. Od stycznia 1942 roku powrócił do latania, w grudniu został przeniesiony do 58 OTU. Od 19 maja 1943 do 20 marca 1944 dowodził dywizjonem 308, a od 26 września 1944 do 24 maja 1945 roku był dowódcą dywizjonu 306[2].
Po zakończeniu działań wojennych wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. 24 maja 1949 wstąpił do Royal Air Force, w których służył do 25 lipca 1972. 30 października 1951 otrzymał brytyjskie obywatelstwo[1].
Zwycięstwa powietrzne[edytuj | edytuj kod]
Na liście Bajana figuruje na 80. pozycji z 3 zniszczonymi samolotami, 1 prawdopodobnie.
Chronologiczny wykaz zwycięskich walk powietrznych:
Zestrzelenia pewne:
Zestrzelenia prawdopodobne:
- ? – 3 maja 1941[9]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[10] nr 8595[11]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie
- Medal Lotniczy trzykrotnie
- Polowy Znak Pilota
- brytyjski Distinguished Flying Cross
- Officer Order of the British Empire
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Józef Żulikowski. polishairforce.pl. [dostęp 2019-08-26]. (pol.).
- ↑ a b Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2002, s. 191. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 221.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 783.
- ↑ a b Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012, s. 649. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- ↑ Żulikowski Józef Zbigniew. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-08-26].
- ↑ zestrzelenie Me263.
- ↑ Ostatnie zwycięstwo dywizjonu 306.
- ↑ Pierwsze zwycięstwo dywizjonu 306.
- ↑ spis orderów virtuti militari. [dostęp 2008-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)].
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945, Koszalin 1997, s. 542.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.