Józef Rogulski

Józef Rogulski

Wilk

kapitan
Data i miejsce urodzenia	14 stycznia 1907 Radzice
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 1943 Brzostowo
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Gwardia Ludowa
Jednostki	1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
Stanowiska	dowódca 8-osobowego oddziału partyzanckiego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Józef Rogulski pseud. „Wilk” (ur. 14 stycznia 1907 w Radzicach, zm. 30 sierpnia 1943 pod Brzostowem) – uczestnik II wojny światowej, dowódca oddziału partyzanckiego Gwardii Ludowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie chłopskiej, był synem Jana Rogulskiego i Marianny ze Zdrojewskich. W okresie międzywojennym pełnił służbę wojskową w 1 pułku szwoleżerów w Warszawie. W 1939 roku uczestniczył w walkach obronnych w czasie agresji niemieckiej na Polskę. Po zakończeniu działań bojowych wrócił do domu^[1], następnie pracował w fabryce Gerlacha w Drzewicy.

Od marca 1942 członek Komitetu Dzielnicowego (KD) PPR w Drzewicy i komendant miejscowego garnizonu GL. W sierpniu 1943 został mianowany przez Hilarego Chełchowskiego dowódcą 8-osobowego oddziału partyzanckiego GL działającego w okolicach Grójca (dotychczas dowodzonego przez Franciszka Ciastka „Owijacza”). „Wilk” działał początkowo w Okręgu Warszawa-Lewa Podmiejska w okolicach Rawy i Grójca. Wkrótce przeniósł się w okolice Opoczna i opanował na kilka godzin Drzewicę, rozbrajając granatową policję, niszcząc urząd gminny i uwalniając z aresztu 15 chłopów. 5 września 1943 Dowództwo Główne GL udzieliło mu pochwały i awansowało na oficera. 27 września 1942 „Wilk” zdobył broń na posterunku Luftwaffe koło Przysuchy.

Atakował gminne posterunki policji, niemieckie samochody i mniejsze niemieckie oddziały oraz przeprowadzał akcje na kolei, m.in. niszcząc urządzenia sygnalizacyjne i wykolejając pociągi. 9 lutego 1943 został ciężko ranny w wielkiej obławie niemieckiej (300 żołnierzy) w lasach w okolicach Gielniowa, a 8 jego żołnierzy zginęło.

Niemcy wyznaczyli 100 tys. nagrody za jego schwytanie. Zginął w walce z niemiecką żandarmerią w pobliżu Rawy Mazowieckiej. 31 grudnia 1945 został pośmiertnie awansowany na kapitana i odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. 19 maja 1946 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B6-8-30)^[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

• Order Krzyża Grunwaldu (pośmiertnie^[3])

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W okresie Polski Ludowej jego imię nosiły szkoły w Skłobach i w Nowym Mieście nad Pilicą^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Jerzy Rydłowski: Żołnierze lat wojny i okupacji. Warszawa: 1971.
• Polski Słownik Biograficzny t. XXXI, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988-1989.