Józef Nowak (ziemianin)

Józef Nowak
Data i miejsce urodzenia

ok. 1844
Radomyśl

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1901
Olchowce

Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Nowak (ur. ok. 1844 w Radomyślu, zm. 1 grudnia 1901 w Olchowcach) – polski ziemianin, właściciel dóbr.

Grobowiec rodziny Nowaków

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się około 1844 w Radomyślu[1]. Był synem Franciszka[2].

9 sierpnia 1889 poinformowano, że Józef i Stanisław Nowakowie nabyli dobra w Olchowcach (pod Sanokiem) z przyległościami o powierzchni 5000 morgów za cenę 350 tys. złr.[3]. Na przełomie XIX i XX wieku Józef Nowak był właścicielem ziemskim tamtejszych dóbr[4][1][5]. Posiadał tam teren o powierzchni 963,5 ha[6]. Odnośnie do tego terenu miał miejsce spór prawny, rozstrzygnięty przez sąd na korzyść miasta Sanoka[7]. Także na tym obszarze odbył się obóz skautowy, zorganizowany na areale przekazanym przez rodzinę Nowaków[8].

Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[9][10][11].

Jego żoną była Antonina z domu Wolińska (zm. 27 października 1928 w wieku 77 lat[12])[2][1]. Mieli dzieci: Romana Jana (1875-1939)[13][14], Honoratę (od 1895 żona adwokata i burmistrza Jasła, dr. Andrzeja Pawłowskiego[15]), Bronisławę (zm. 30 kwietnia 1895 w wieku 17 lat[16][17]), Tadeusza[1] (ur. 1880[18] lub 1881, zm. 1916), Wandę (zm. 12 lutego 1901 w wieku 19/20 lat[19]), Annę (ur. 1887, żona Jana Słuszkiewicza)[20], Eugeniusza (ur. ok. 1887[1], właściciel Łubna[21]), Janinę Honoratę[1][22] (1891–1977[2], która w 1913 została żoną dra Stanisława Domańskiego[23]).

Zmarł 1 grudnia 1901 w Olchowcach w wieku 57 lat na serce[1]. Został pochowany w głównej alei cmentarza przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 3 grudnia 1901 po pogrzebie pod przewodnictwem sanockiego proboszcza ks. Bronisława Stasickiego[1]. Nagrobek rodziny Nowaków, stylizowany na formę katafalku, wykonał prawdopodobnie krakowski rzeźbiarz Józef Kulesza[24].

Do końca istnienia II Rzeczypospolitej (1939) właścicielem dóbr Olchowce był Roman Nowak[25], zmarły już po wybuchu II wojny światowej jesienią 1939[26].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 342 (poz. 172).
  2. ↑ a b c Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 85 (poz. 15).
  3. ↑ Sanok. „Kurjer Lwowski”. Nr 221, s. 2, 11 sierpnia 1889. 
  4. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 264, s. 10, 19 listopada 1893. 
  5. ↑ Baza właścicieli i dóbr ziemskich. Nowak. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2014-11-14].
  6. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  7. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 370–371.
  8. ↑ Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 474.
  9. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z ósmego roku jej istnienia tj. 1893 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 17 marca 1894. s. 11.
  10. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziewiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 9.
  11. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziewiątego roku jej istnienia tj. 1895 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 14 marca 1896. s. 10.
  12. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 324 (poz. 121).
  13. ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 129.
  14. ↑ Chrząszczewska ↓, s. 35.
  15. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 3, s. 4, 3 lutego 1895. 
  16. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 230 (poz. 67).
  17. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 10, s. 3, 12 maja 1895. 
  18. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1895/1896 (zespół 7, sygn. 20). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 221.
  19. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 330 (poz. 23).
  20. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 260 (poz. 79).
  21. ↑ Chrząszczewska ↓, s. 3.
  22. ↑ Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936–1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 79.
  23. ↑ Kronika. Z życia towarzyskiego. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 43, s. 3, 19 października 1913. 
  24. ↑ Paweł Nestorowicz: Boża rola. Przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110-tą rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej. Sanok: 2005, s. 39, 40.
  25. ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-05-26].
  26. ↑ Chrząszczewska ↓, s. 34-35.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zofia Chrząszczewska (red. Marta Wargo, Maja Murin-Kaczorowska): Pamiętnik Zofii Chrząszczewskiej z lat 1939-1942 dedykowany Stanisławowi Domańskiemu – pisany w Sanoku, w domu Stanisława. ok. 2019, s. 1-118.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Nowak_(ziemianin)&oldid=71778257”