Józef Marczewski
.jpg) Józef Marczewski (ok. 1925) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| prezydent Częstochowy | |
| Okres | |
| Poprzednik | rotm. Knoblauch |
| Następca | |
| prezydent Częstochowy | |
| Okres | od 15 września 1920 |
| Poprzednik | |
| Następca | Paweł Gettel (p. o.) |
| Odznaczenia | |
 | |
Józef Marczewski (ur. 18 listopada 1870 w Nowym Jorku, zm. 25 kwietnia 1944 w Częstochowie) − lekarz, działacz społeczny i samorządowy, prezydent miasta Częstochowy w latach 1917−1919 i 1920−1927[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Józef Marczewski urodził się 18 listopada 1870 roku w Nowym Jorku jako syn Dionizego i Amalii Scheer. Rodzina do Polski wróciła w 1872 roku. W 1889 roku Marczewski ukończył warszawskie gimnazjum im. Kilińskiego, a w 1895 studia lekarskie, następnie był ordynatorem kliniki okulistycznej w Warszawie[1].
Do Częstochowy przeprowadził się w 1898 roku, dwa lata później otworzył własną klinikę okulistyczną. W latach 1901−1903 kierował ponadto pięcioma mobilnymi oddziałami okulistycznymi w dawnym Królestwie Polskim. Klinikę prowadził do 1918 roku, z przerwą na okres okupacji niemieckiej. Dodatkowo latach 1907−19 był lekarzem miejskim[1].
Był aktywny społecznie, od 1900 roku był członkiem zarządu Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan, od 1902 Towarzystwa Higienicznego. Należał do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Stowarzyszenia Pracy Społecznej[1].
Związany z partiami prawicowymi[2]. Pełnił funkcję prezydenta Częstochowy dwukrotnie. Po raz pierwszy w okresie 1917−1919, wybrany został jeszcze w czasie okupacji niemieckiej, gdy przywrócono samorządność miast. Wybrany członkiem Rady Stanu w 1918 roku[3]. 10 listopada 1918 roku ogłosił, razem z Radą Miasta, powrót Częstochowy do odrodzonej Polski[4]. Kilka dni później został mianowany komisarzem rządu polskiego na powiat częstochowski[1]. Po raz drugi został prezydentem 15 września 1920 roku, gdy Rada Miasta wybrała go na ten urząd po ustąpieniu z powodów zdrowotnych Aleksandra Bantkie-Stężyńskiego. Po wyborach samorządowych w 1925 roku zachował stanowisko prezydenta, choć prawica utraciła monopol władzy w mieście. Po zamachu majowym, 13 maja 1927 roku, minister spraw wewnętrznych rozwiązał w ramach represji wobec opozycji częstochowską Radę Miasta i odwołał prezydenta[2].
Po odwołaniu z funkcji prezydenta nie angażował się więcej w działalność polityczną, zajął się prowadzeniem praktyki lekarskiej. W czasie okupacji hitlerowskiej był kierownikiem ambulatorium okulistycznego[1].
Zmarł 25 kwietnia 1944 roku i prawdopodobnie został pochowany na Cmentarzu Kule w Częstochowie, choć dokładne miejsce jest nieznane[1].
2 maja 1924 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[5][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Juliusz Sętowski: Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny.. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Piotra Długosza w Częstochowie, 2005, s. 188. ISBN 83-7098-916-0.
- ↑ a b Rządzimy się sami, choć nie zawsze...
- ↑ Kurjer Poznański, nr 84, rok XIII, 12 kwietnia 1918 roku, [b.n.s]
- ↑ Informator UM Częstochowa
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 27.
| Prezydenci w okresie zaborów |
|
|---|---|
| Prezydenci w okresie II RP |
|
| Burmistrzowie w okresie okupacji |
|
| Prezydenci w okresie 1944–1950 |
|
| Przewodniczący MRN |
|
| Prezydenci w okresie 1973–1990 |
|
| Prezydenci wybierani przez radę miasta w okresie 1990–2002 |
|
| Prezydenci z wyborów bezpośrednich od 2002 |
|
